کاشانی، از رای به پایهگذاری سلطنت رضاشاه تا رهایی از حکم اعدام
اعتماد در این شماره به مناسبت سالگرد تولد آیتالله کاشانی در بیست و سوم اسفندماه، نگاهی به حیات سیاسی وی انداخته است.
این روزنامه با یادآوری به حضور وی در صف نبرد علمای شیعه با نیروهای انگلیسی اشغال کننده «فاو» و «بصره» در جنگ جهانی اول و اخذ فتوای جهاد از آیتالله شیرازی، به تعیین جایزه توسط مقامات انگلیسی برای دستگیری او اشاره نموده و مقاومت ضد انگلیسی او در سراسر عمرش را ریشه در رخداد اشغال بصره در نوامبر ۱۹۱۴ و کربلا و نجف در اواخر ۱۹۱۷ به شمار آورده است.
این گزارش با پرداختن به ادامه فعالیت های ضد انگلیسی کاشانی در تهران، به رای او در پایهگذاری سلطنت رضاشاه در مجلس موسسین و دستگیری او توسط انگلیسیها در اوایل دهه 20 اشاره کرده است.
کاشانی که پس از تحمل یک سال و چهار ماه زندان در سختترین شرایط، در ٢۴ مرداد ١٣٢۴ آزاد شده بود، در ادامه فعالیت های سیاسی خود به حمایت از مصدق و مخالفت با قوام پرداخته و نظر مثبت روحانیون بنام را در مورد ملی شدن صنعت نفت برانگیخت.
در ادامه این گزارش می خوانیم:
«خوانساری، محلاتی و شاهرودی از جمله روحانیونی بودند که به حمایت از ملی شدن صنعت نفت برخاستند. همچنین کاشانی، نقش فراوانی در به کنار زدن نخستوزیر، رزمآرا داشت. بعد از ترور رزم آرا و نخستوزیری مصدق، کاشانی طی پیامی که برای او فرستاد، مصدق را «برادر لایق و دانای» خود نامید و خوشحالی زایدالوصف خود را از نخستوزیری مصدق این گونه ابراز کرد: زمانی که دولت مصدق در مضیقه اقتصادی قرار گرفت و اقدام به فروختن اوراق قرضه عمومی کرد، کاشانی از مردم درخواست کرد تا نسبت به خرید اوراق قرضه ملی اقدام کنند. آیتالله کاشانی در پیامی خطاب به مردم آنها را به خرید اوراق تشویق کرد و گفت: امروز است آن روزی که جهاد شما باید با بذل مال به عمل آید. خریداری اوراق قرضه بر ذمه آحاد ملت مسلمان است.»
این نوشتار، حضور کاشانی در تحولات سیاسی منتهی به ۳۰ تیر ۱۳۳۱ را یکی از نقاط عطف زندگی سیاسی او دانسته و پیام او خطاب به شاه را مرور کرده است. کاشانی در این برهه به شاه پیام داده و گفته است: «به اعلیحضرت بگویید اگر بیدرنگ دکتر مصدق بر سر کار برنگردد، شخصا به خیابان خواهم رفت و دهانه تیز انقلاب را با جلوداری شخص خودم مستقیما متوجه دربار خواهم کرد.»
زندگی سیاسی کاشانی پس از اوج قدرت و وحدت نهضت ملی در 1331 رفته رفته به اختلافات با مصدق منتهی شد و او پس از کودتا تا مدتها به برقراری جلسات روضهخوانی و جلسات فاتحه و گهگاهی مصاحبه با روزنامههای خارجی و تذکر به دولت، پرداخت.
در فراز پایانی این گزارش می خوانیم:
«دادگاه نظامی در سال ١٣٣۴ کاشانی را به اتهام همکاری در قتل رزمآرا در ٢٧ دی ماه احضار و قرار بازداشت وی را صادر کرد. علمای نجف، آیتالله بهبهانی و آیتالله بروجردی نسبت به بازداشت ایشان عکسالعمل نشان دادند و موجب شدند تا از اعدام حتمی نجات یابد و آزاد شود. از این به بعد آیتالله کاشانی زندگی آرام و البته تحت نظارتی داشت.»
آیت الله کاشانی که چند ماهی قبل از فوت به بیماری پروستات مبتلا و بستری شده بود، در ٨٠ سالگی درگذشت.
دیگر عناوین برگزیده «اعتماد» امروز:
برکناری وزیر دادگستری مصر به اتهام اهانت به پیامبر اکرم (ص)/ شریف اسماعیل، نخست وزیر مصر روز گذشته، احمد زند، وزیر دادگستری این کشور را پس از اظهارات اخیرش که از سوی الازهر اهانت به پیامبر(ص) تلقی شد، برکنار کرد.
اعتماد در این شماره به مناسبت سالگرد تولد آیتالله کاشانی در بیست و سوم اسفندماه، نگاهی به حیات سیاسی وی انداخته است.مرور مطبوعات/ سهشنبه 25 اسفند / روزنامه اعتماد
