ژیژک: مهاجران تصور روشنی از سبکهای زندگی و تکثر فرهنگی در غرب ندارند
شرق در شماره امروز ترجمه پاسخ فیلسوف اسلونیایی به منتقدان نظراتش درباب مهاجران را منتشر ساخته و در کنار انعکاس گفتگوی سروش دباغ با ایلنا، دو کتاب در حوزه اندیشه را معرفی نموده است.
روزنامه شرق در صفحه 10 پاسخ «اسلاوی ژیژک» به منتقدانش درباره بحران پناهجویان را زیر عنوان «بعد از حوادث پاریس چپ باید به ریشههای غربی رادیکال خود ایمان بیاورد» با ترجمه رحمان بوذری و صالح نجفی به نقل از پایگاه inthesetimes.com منتشر ساخته است.
اسلاوی ژیژک، فیلسوف اسلونیایی، که در یکی از مقالات خود درباره بحران پناهجویان آورده است: «درس دشواری که پناهجویان باید بگیرند این است که «نروژی در کار نیست» حتی در خود نروژ. باید بیاموزند رؤیاهایشان را سانسور کنند: آنها باید به جای دنبالکردن رؤیاهایشان در واقعیت بر تغییردادن واقعیت تمرکز کنند.» با منتقدانی روبرو شده که حتی «اروپامحوری» او را نوعی نژادپرستی پنهان و ناشی از اسلامهراسی خوانده اند.
ژیژک در بخشی از این نوشتار، بزرگترین قربانیان حملات دهشتناک پاریس را خود پناهجویان دانسته و هنجارها و قواعد آنان را تابویی برشمرده که با برداشتهای اروپای غربی از حقوق بشر جور درنمیآید.
او راهحل مدارا (احترام متقابل به حساسیتهای یکدیگر) را بهوضوح بینتیجه دانسته و معتقد است «بنیادگرایان تحمل تصاویر و شوخیهای بیپروای ما را محال میدانند، چیزی که ما بخشی از آزادیهای خود میدانیم. لیبرالهای غربی هم تحمل بسیاری از کارهای فرهنگهای دیگر را محال»؛ چرا که «وقتی اعضای جماعتی با یک مذهب «نفس سبک زندگی جماعتی دیگر» را توهینآمیز تلقی میکنند، خواه این سبک زندگی تعرضی مستقیم به مذهبشان باشد یا نباشد اوضاع بههم میریزد.»
نگارنده یکی دانستن هرگونه ارجاع به میراث رهاییبخش اروپا با نژادپرستی و امپریالیسم فرهنگی را تابوی دیگری قلمداد کرده و معتقد است «فرد در همان زمانهای دست رد به سینه ارزشهای فرهنگی غرب میزند که بسیاری از این ارزشها (برابریخواهی، حقوق بنیادین، آزادی مطبوعات، دولت رفاهپرور و …) اگر به نحو انتقادی از نو تعبیر شوند، میتوانند همچون سلاحی علیه جهانیسازی سرمایهسالار عمل کنند.»
او یکی دیگر تابوها را لحاظ کردن هر نقدی به عنوان «اسلامهراسی» دانسته و در بخش دیگری از نوشتار خود با انتقاد از عدم پذیرش مهاجران در کشورهای عربی، آورده است: «این مهاجران، ازتوانافتاده، خشمگین و تحقیر شدهاند. هیچ تصور روشنی از ارزشها، سبکهای زندگی و سنتها، تکثر فرهنگی یا مدارا ندارند. هیچوقت تابع قوانین اروپا نخواهند بود. آنها هرگز ممنون مردم کشورهای میزبان که با این همه مشکل به آن وارد شدهاند نخواهند بود، چون همان کشورها ابتدابهساکن موطن ایشان را به حمام خون بدل کردهاند….»
سروش دباغ: روشنفکران دینی و عرفی وظیفه خود را تا حد معقولی انجام دادهاند
شرق در صفحه 19 گفتگوی ایلنا با سروش دباغ درباره مسائل متعددی در حوزه روشنفکری از جمله انتخابات ٩۴، احمدینژاد، ترامپ و جامعه آمریکا را منعکس ساخته و روشنفکران دینی و روشنفکران عرفی را با عنوان معترض در همه دورهها توصیف نموده و معتقد است آنان وظیفه خود را باتوجه به شرایطی که در آن بهسر میبرند، تا حد معقولی انجام دادهاند.
او در بخش دیگری از سخنان، جامعه ایران را از حیث مشی مداراجویانه با جامعه آمریکا مقایسه کرده و با بالاتر دانستن میانگین جامعه ایران، معتقد است میزان اقبال به سمت اصلاحطلبان بهویژه در نحوه زندگی، دیانت و سیاست در شهرهای بزرگ غلبه پیدا کرده است.
آیا کسانی که شهروند نیستند، انسان نیز نیستند؟
این روزنامه در صفحه 10 به معرفی کتاب «ملتهای فاقد ملیگرایی» اثر «ژولیا کریستوا» پرداخته و از روایت آن از زندگی درجهانی متشکل از بیگانهها سخن گفته است.
فرید درفشی دغدغه عمده ژولیا کریستوا در این کتاب را یافتن راهحلی مناسب برای مسئله مهاجرت بدون افتادن به دام «بنیادگرایی ملی» و انواع نژادپرستی دانسته و با اشاره به تاریخچه مهاجرپذیری اروپاییها، از قول مولف کتاب نوشته است: «در مرحله اول، یونانیان بودند که رویکردی دوگانه نسبت به بیگانگان داشتند. از یک سو، خارجیها حق شهروندی نداشتند و از سوی دیگر، دغدغه کسب منفعت اجازه طرد کامل آنان را از شهر نمیداد. سپس به پولس رسول بر میخوریم. او اجتماعی دینی -اکلیسیا – ایجاد کرد که مبنای عضویت در آن دیگر نه نژاد یونانی یا یهودی، بلکه ایمان به رستاخیز مسیح بود. او که خود یک بیگانه بود، مخرج مشترکی جدید برای تشکیل اجتماعی از بیگانگان ابداع کرد….»
نگارنده «اعلامیه حقوق انسان و شهروندی» را نیز محصول روشنگری فرانسه دانسته و آن را پایهگذار تمایزی جدید میان انسان و شهروند توصیف کرده و معتقد است «کریستوا با درنظرداشتن این تمایز، به پرسش آرنت باز میگردد: در چنین جهانی چه بر سر مردمان بدون ملت و سرزمین میآید؟ آیا کسانی که شهروند نیستند، انسان نیز نیستند؟ او برای یافتن پاسخ به این پرسش مفهوم «روح کلی» مونتسکیو را بهکار میگیرد. این مفهوم امر فردی را در کلی بزرگتر ادغام و در عین حال، تنوع فرهنگی و اجتماعی را حفظ میکند.»
فرنچتئوری و آواتارهایش
این روزنامه در صفحه 11 نیز به معرفی کتاب «فرنچتئوری و آواتارهایش» پرداخته و زیر عنوان «در نقد فلسفه فرانسوی» با اشاره به درنوردیدن سیلآسای عرصه نظری و روشنفکری ایران توسط ترجمههای فارسی آثار جریان روشنفکری فرانسوی، نوشته است: «منظور بهروز صفدری، مترجم کتاب، در پیشگفتار از جریان فرانسوی، فیلسوفانی چون لیوتار، بودریار، دلوز، بارت، فوکو، ژیژک و بدیو است.»
شرق در ادامه این گزارش، بخش اصلی کتاب را مجموعه هشت مقاله مندرج در اولین شماره نشریه «لوتر کته» معرفی ساخته و چند متن دیگر را نیز برای آشنایی خوانندگان با نظریات سیتواسیونیستها گردآوری کرده است که متونی سودمندتر از متون بخش اول هستند….
در کتاب «فرنچ تئوری و آواتارهایش» نقدهای انی لوبرن، سه ورین دانیول، ژان مارک ماندوزیو، دان اسپربر و آدام کرش به اندیشه میشل فوکو، جودیت باتلر، آلن بدیو و اسلاوی ژیژک آمده که در مورد ژیژک پاسخ او به کرش و پاسخ دیگری از کرش نیز آمده است.
الهه کولایی: باید به دیدگاه امام درباره زنان برگردیم
روزنامه شرق در صفحه 3 سخنان الهه کولایی، عضو مجمع زنان اصلاحطلب در همایشی با عنوان «زنان و مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی» در دانشگاه صنعتی سهند تبریز را با عنوان «به چه حقی زنان و دختران را محروم میکنند؟» منتشر ساخته و با برشمردن مسئله زنان به عنوان مسئله همه جوامع بشری گفته است: «واقعیتهای امروز جامعه را (اشاره به چندهمسری به نام اسلام) مقایسه کنید با مطالب صحیفه نور امام و در باقی مسائل باید برگردیم به این که در چه جامعهای زندگی میکنیم و ببینیم که دیدگاه امام درباره مردم و به طور خاص زنان چیست؟»
او در بخش دیگری از سخنرانی با اشاره به مقاومت بخش سنتی جامعه در مقابل نگاه برابر به زن و مرد، خاطرنشان کرده است: «نامهای که خطاب به امام خمینی نوشته شده بود و از ایشان خواسته شده بود که جلوی ورود زنان به مجلس دوم را بگیرند، نشانگر وجود دیدگاههای زنگریز و برگرداندن زنان به خانههاست».
کولایی با تصریح بر سختی زیاد اعطای فرصتهای برابر به زنان و مردان در جامعه، صرف تصویب قانون را حل کننده مشکلات ندانسته و معتقد است «مسائل زنان چیزی نیست که توسط مردان مورد پیگیری قرار گیرد، بلکه باید به حقوق زنان و مردان با هم توجه شود.»
دیگر عناوین برگزیده «شرق» امروز:
میرمحمود موسوی، سفیر سابق ایران در هند و پاکستان در گفتگو با شرق: دعوای سوریه در زیر یک دعوای بزرگتری است که در منطقه وجود دارد و دوقطبیگری شیعه و سنی، وضعیت عراق و نقش حزبالله در آن مؤثر است.
شرق در شماره امروز ترجمه پاسخ فیلسوف اسلونیایی به منتقدان نظراتش درباب مهاجران را منتشر ساخته و در کنار انعکاس گفتگوی سروش دباغ با ایلنا، دو کتاب در حوزه اندیشه را معرفی نموده است.مرور مطبوعات/ یکشنبه 22 فروردین / روزنامه شرق