فردی که مرسی را برکنار کرد از افراد مورد اعتماد وی بود
وزیر دفاع مصر را اصلی ترین عامل برکناری مرسی می دانند یعنی همان فردی که از آگوست گذشته با دیدگاه های نزدیک به اخوان خود را به بدنه قدرت نزدیک کرد.
عبد الفتاح السیسی وزیر دفاع مصر که روز چهارشنبه محمد مرسی رئیس جمهور اسلامگرای این کشور را برکنار کرد ، ماه آگوست 2012 به این سمت منصوب شده بود و شایعاتی مطرح بود که وی به سبب داشتن دیدگاههایی شبیه به گروه اخوان المسلمین انتخاب شده است.
مرسی به تازگی اقدام شجاعانه بازنشسته کردن حسین طنطاوی وزیر دفاع با سابقه و معاون وی سامی عنان از باز ماندگان زمان پیش از انقلاب و زمان حسنی مبارک را انجام داده بود.
آن اقدام در داخل و خارج مصر با تمجید روبرو شد زیرا نخستین بار بود که غیر نظامیان در مصر توانستند بر نظامیان برتری پیدا کنند.
از آنجا که ژنرال السیسی به فردی پرهیزکار و مسلمانی معتقد شهرت داشت و گفته می شود ارتباط های خانوادگی نیز با اخوان المسلمین دارد ، بسیاری معتقد بودند وی فردی کامل برای اخوان المسلمین است. این تصور وجود داشت که السیسی از ایجاد تغییرات عمیق در فرهنگ کشور مصر استقبال می کند.
در عین حال این ژنرال پنجاه و هفت ساله که در انگلیس آموزش دیده و دارای مدرک فوق لیسانس از « کالج جنگ ارتش » در ایالت پنسیلوانیای آمریکاست ، در زمان حسنی مبارک به مقام فرمانده اطلاعات نظامی مصر ارتقا یافته بود مقامی که مانع از هر گونه نشانه ای از وفاداری به اخوان المسلمین می شد.
السیسی به سبب سن خود تجربه شرکت در جنگ های مصر با اسرائیل را نداشته است ولی فردی مورد اعتماد بود که عهده دار سمت های مهمی بوده است و زمانی نیز وابسته نظامی مصر در عربستان بود.
حتی زمانی که اخوان المسلمین نیز قدرت را در دست داشت ، ارتش نیرویی قدرتمند و تقریبا خودمختار باقی ماند و توانست در قانون اساسی جدید وضعیتی را بدست آورد که نفوذ سیاستمداران غیر نظامی را بر امور آن محدود می کرد. بعید بود فرمانده ارتش مطیع اسلامگرایان باشد که افرادی تازه وارد در دولت به شمار می رفتند و هنوز در حال تحکیم کنترل خود بر نهادهای دولتی بودند.
تحلیلگران و دیپلمات ها تا چند روز قبل اصرار داشتند ارتش مصر در زمان فرماندهی السیسی علاقه ای به مداخله در سیاست ندارد. تصوری که وجود داشت این بود که ارتش از اداره هجده ماهه کشور پس از سقوط مبارک خاطرات خوبی ندارد زیرا نتوانست انتقال قدرت را به خوبی مدیریت کند و با انتقادهای شدیدی از طرف مردم روبرو شد.
در عین حال اکنون برخی می گویند دوستی شکننده ارتش و اسلامگرایان حاکم در ماههای اخیر پایان یافته بود. شایعاتی از چند ماه گذشته وجود داشت که مرسی و السیسی قصد دارند یکدیگر را برکنار کنند که این نشانه ای از تنش بود.
توفیق اکلیماندوس محقق در « کالج فرانسه » در پاریس که تخصص وی در خصوص ارتش مصر است گفت:« این نگرانی وجود داشت که ژنرال السیسی برکنار شود یا فرماندهان برکنار شده ارتش محاکمه شوند. همچنین این نگرانی در ارتش مصر وجود داشت که مرسی در چارچوب تلاش برای وارد کردن اعضای اخوان المسلمین به موسسات دولتی که چند دهه از دسترسی به آنها محروم بودند بخواهد ارتش را نیز بدست بگیرد.
»
وی افزود:« من تقریبا اطمینان دارم که ارتش نمی خواست مداخله کند ولی فکر می کنم این تصمیم ماه مارس یا شاید هم یک یا دو ماه پیش اتخاذ شده بود که ارتش در صورت مساعد بودن اوضاع وارد عمل شود. ارتش مصر می خواست صبر کند تا بهانه ای بدست آورد. منبعی موثق به من گفت اگر مخالفان سی ام ژوئن بتوانند به خوبی بسیج شوند ، ارتش دست به کار خواهد شد.»
به عقیده اکلیماندوس ، ارتش بسیاری از محافظه کاران و معتقدان مذهبی را مهار کرده است ولی فرهنگ آن همچنان ملی گرایانه ، متعادل و در جهت بوجود آوردن کشوری متحد ، قدرتمند و متمرکز خواهد بود و درباره عقیده ایجاد کشور اسلامی بزرگتر مورد حمایت اخوان المسلمین تردید وجود خواهد داشت.
وی تاکید کرد : افسران ارتش به طور مشخص تر نگران روابط نزدیک مرسی با حماس – گروه فلسطینی اداره کننده نوار غزه – بودند. نگرانی که وجود داشت این بود که این روابط موجب سوق دادن شدن مصر به طرف جنگ با اسرائیل شود.
نظامیان مصر از تلاش اخیر مرسی برای حمایت از تندروهای مذهبی نگران بودند مثلا درباره انتصاب فرماندار الاقصر از اعضای پیشین گروه اسلامی نگرانی هایی وجود داشت. گروه اسلامی سازمانی بود که در دهه هزار و نهصد و نود گردشگران و مسیحیان را می کشت.
ژنرال السیسی دقت می کرد تاکید کند ارتش در سیاست باقی نمی ماند و مجبور است « نقشی ملی » ایفا کند و قدرت را به غیر نظامیان تحویل خواهد داد.
در نهایت این موضوع ممکن است صرفنظر از اهداف واقعی ارتش ، دشوار باشد.
اکلیماندوس گفت :« السیسی خواستار برگزاری انتخابات است تا حمایت آمریکا را از دست ندهد. مشکل اینجاست که همه احزاب به غیر از اخوان المسلمین ضعیف هستند.»
وزیر دفاع مصر را اصلی ترین عامل برکناری مرسی می دانند یعنی همان فردی که از آگوست گذشته با دیدگاه های نزدیک به اخوان خود را به بدنه قدرت نزدیک کرد. فایننشال تایمز:
