محرمانههای انتخاب رهبری در سال ۱۳۶۸
شرق در این شماره از وضعیت ساخت مساجد در ایران معاصر گفته و درکنار گزارشی از جلسه مهم مجلس خبرگان در خرداد 1368، از تغییر نام تیم فوتبال ابومسلم به امر آیت الله علم الهدی نوشته است.
روزنامه شرق در صفحه 18 گزارشی از «تغییر نام باشگاه سیاهجامگان با دستور آیتالله علمالهدی» منتشر ساخته و از قول علی عباسی، مالک این باشگاه آورده است: «نماینده ولی فقیه در خراسانرضوی به ما دستور داد این تغییر نام انجام شود و نام تیم را تغییر دادیم. بههرحال آیتالله علمالهدی تا پیش از این امامجمعه خراسان بود و حرف ایشان امربهمعروف به حساب میآمد اما حالا که به عنوان نماینده ولی فقیه در استان انتخاب شدهاند دستور ایشان حجت است.»
آیتالله سیداحمد علمالهدی، بیستوششم مهر سال قبل در دیدار با مدیران تربیتبدنی در دفتر امامجمعه مشهد، بر تغییر نام دو تیم فوتبال سیاهجامگان و ابومسلم تأکید کرده بود: «ابومسلم یک انسان جانی، بیباک و بیبندوبار بود که مایه ننگ اسلام است، آن وقت شما این باشگاه قدیمی را به عنوان سرسختترین دشمن امام رضا (ع) نامگذاری کردید. تا وقتی چنین نامی بر تیم است، امام رضا به ورزش مشهد توجه نمیکند و مشهد در عرصه تربیتبدنی پیشرفت نمیکند.»
عضو سازمان میراث فرهنگی: وضع مسجدسازی در ایران مطلوب نیست
شرق در صفحه 17 یادداشت فرهاد نظری، مدیر کل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره «گنبدهای فیروزهای و گنبدهای حلبی» مساجد را به چاپ رسانده و با نامطلوب ارزیابی کردن وضع مسجدسازی در ایران، از دورانی یاد کرده که در آن، مساجد گالری هنرهای اسلامی بوده است.
او که از مساجد به عنوان نفیسترین و درعینحال بیشترین آثار ملی به ثبت رسیده یاد کرده، از گسترش مساجدی با گنبدها و گلدستههای پیشساخته حلبی و استیل انتقاد کرده و خواستار ممانعت نهادهای سیاستگذاری و نظارتی ذیربط از رواج بدون نظارت اینگونه مساجد شده است.
او با تصریح بر انگشت شمار بودن مساجد تاریخی ای که به نام امامان معصوم(ع) نامیده شده اند، نامگذاری مساجد جدید به نام پیامبران و ائمه را پیروی از فرهنگ مسیحیان دانسته که اماکن مقدس خود را به نام قدیسان مسیحی مینامند.
ابراهیم و خلق سیاست «ایمان به ساختن» و «باور به مردم»
احمد غلامی، سردبیر روزنامه شرق در سرمقاله امروز با عنوان «استراتژی ابراهیمیِ اصلاحطلبان»، با مرور آیات ۱۲۷-۱۲۸ سوره بقره، به اشاره ظریف و مبنایی این آیات به «ایمان به ساختن» و «باور به مردم» پرداخته و نوشته است: «آن زمان که ابراهیم (ع) به فرمان خدا در بیابان سوزان حجاز دستتنها سنگ بر سنگ میگذارد تا خانه خدا و جامعهای خدایی را بنا کند، هرگز دغدغه خود و فرزندش اسماعیل را ندارد…. او در تمام دعاهایش، برای خود و فرزندانش دعایی نمیکند. سرتاسر دعاهای او معطوف به جامعه و مردم است. همانگونه که سنگ بر سنگ میگذارد، نجوا میکند: پروردگارا از ما بپذیر که تویی شنوای دانا»
نگارنده معتقد است «سیاست ابراهیمی» در پی خود نیست و دغدغه خویش ندارد و در همان حال که خانه خدا را میسازد، نگران مردمی است که در راهند. اینگونه «ایمان به ساختن» و «باور به مردم» یعنی خلق سیاست از سوی پیامبری یکّه و تنها، با دستی خالی در بیابانی خشک و بیآب و علف.
او بر این باور است که با این الگو یا بهبیانی دقیقتر با این وجه ظهور از سیاست، سیاستمدارانی خلق میشوند که هرچند انگشتشمارند، اثرگذاریشان بیشمار است. اگر با چنین رویکردی به سیاست بنگریم، درمییابیم بیش از تنی چند را بهعنوان مصادیق چنین سیاستی نخواهیم یافت.
آیت الله خامنه ای با رهبر شدن خود مخالف بود
این روزنامه در صفحه 6 گزارش «خبرآنلاین» از محرمانههای انتخاب رهبری در سال 1368 را به چاپ رسانده و از چرایی عدم انتخاب آیات گلپایگانی و آذریقمی روایت کرده است. در این گزارش، آیتالله محمد مؤمن از تماس با اعضای خبرگان جهت برگزاری جلسه مجلس گفته و با اشاره به موافت ها و مخالفت ها با شورای رهبری یا رهبری فردی، از مخالفت آیتالله خامنهای با رهبر شدن خود و خاطره گویی سرنوشت ساز آیت الله هاشمی سخن به میان آمده است.
در بخشی از این نوشتار می خوانیم: «آیتالله امامیکاشانی، در برنامه تلویزیونی شناسنامه، به بیان روایتی از این مخالفت پرداخت و از اصرار آیتالله خامنهای بر قبولنکردن مسئولیت رهبری و مطرحکردن مرحوم آذریقمی، از بنیانگذاران جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، برای گزینه رهبری روایت میکند. «شخص مقام معظم رهبری میگفتند نه، و روی این صحبت خود اصرار داشتند و از آن طرف روی انتخاب مرحوم آذریقمی اصرار داشتند. حتی بین آقا و آقای آذری صحبتهایی هم ردوبدل شد؛ اما در نهایت مجلس به مقام معظم رهبری رأی داد».
النهضه در مسیر تونسیشدن
روزنامه شرق در صفحه 9 برگردان گزارش «اهرام ویکلی» با عنوان «النهضه در مسیر تونسیشدن» را منتشر ساخته و دهمین کنگره عمومی جنبش النهضه تونس را نقطهعطفی در تاریخ جنبش اسلامی تونس دانسته است؛ چرا که به نظر میرسد النهضه با برگزاری این کنگره نشان داد که در حال دورشدن از اسلام سیاسی است.
این گزارش تصمیم راشد الغنوشی مبنیبر دوری النهضه از اسلام سیاسی را تلاشی از سوی آن جریان برای دوری از اخوانالمسلمین و وابستگیهای آن قلمداد کرده و از قول «عبدالحق الزموری»، پژوهشگر سیاسی تونسی، تصمیم اخیر کنگره برای آینده آن جنبش و تونس را کلیدی توصیف کرده و از ظن و تردید عده ای درباره این تغییر سخن گفته است.
در آخرین فراز این گزارش می خوانیم: «واقعیت آن است که النهضه تاکنون موفق شده تصویری دیگر از اسلامگرایی را در خارج از تونس نشان دهد اما آیا این جنبش میتواند مردم تونس را در داخل آن کشور نیز متقاعد کند که تغییرات در درون آن جنبش واقعی هستند، آن هم با توجه به بیاعتمادی گستردهای که در میان تونسیها نسبت به النهضه به وجود آمده است. شاید آزمون بزرگ بعدی برای النهضه، انتخابات شهرداری در ماه مارس ۲۰۱۷ باشد. تا آن زمان باید منتظر ماند.»
کتابی در معرفی برخی مسائل اصلی معرفتشناسی
شرق در صفحه 10 به معرفی کتاب «درآمدی بر نظریه معرفت» اثر نوح لموس، استاد دانشگاه ویلیامومری پرداخته و نوشته است: «این کتاب درصدد است برخی از مسائل اصلی معرفتشناسی و راهحلهای پیشنهادی برای خواندن آنها را به خواننده معرفی کند. ازاینرو، کتاب حاضر را میتوان عمدتا برای دانشجویانی مفید دانست که نخستین دوره خود را در نظریه معرفت میگذرانند؛ اما با توجه به پیشفرض نویسنده که خواننده را دارای پیشزمینه فلسفی جامع نمیداند، کتابی است که میتواند برای عموم علاقهمندان به آموختن مسائلی پیرامون معرفتشناسی نیز مفید باشد.»
نویسنده در فصل اول بین برخی از معانی دانستن، تمایز و تمرکز اصلی کار خود را روی معرفت میگذارد…. در فصل دوم برخی از مسائل این نظر سنتی بررسی میشود…. در فصلهای سوم، چهارم و پنجم به این میپردازد که چه چیزی باور را توجیه میکند…. در فصل ششم بهطور خلاصه از نزاع بین درونگرایی و برونگرایی درباره توجیه بحث میشود…. در فصل هفتم به موضوع شکگرایی میپردازد…. در فصل هشتم به مسئله معیار میپردازد و بر صورتبندی رودریک چیزلم از این مسئله و موضع جزئیگرایی متمرکز میشود…. در فصل نهم دیدگاههایی درباره معرفت پیشینی و توجیه را بررسی میکند…. و در فصل آخر نیز کتاب با بحث کوتاهی درباره برخی مضمونهای محوری در معرفتشناسی طبیعیشده به انتها میرسد.
فردید و فلاطوری و مکتب تفکیک
این روزنامه در صفحه 11 یادداشت «فلسفه اسلامی بهرغم تفکیک: تز عبدالجواد فلاطوری» به قلم محمد زارعشیرینکندی را به چاپ رسانده و با اشاره به مخالفت سرشناسانی همچون احمد حنبل و مالک بنانس و پیروان بعدی آنان با نگرش فلسفه یونانی به هستی و عالم و آدم، ابوحامد غزالی را نقطه عطفی در تبیین روشمند تفاوت عظیم و شکاف عمیق دو شیوه تفکر یونانی و قرآنی دانسته است.
نگارنده در ادامه با پرداختن به «مکتب تفکیک» و تفکیک فلسفه از دین و ضدیت و خصومت آشکار آن با فلسفه به طور عام و فلسفه صدرالدین شیرازی به طور خاص و دفاع از اسلام به روایت شیعه امامی، نوشته است: «این مکتب هیچگاه از سر تأمل و متفکرانه به ریشهیابی و تکوین تاریخی مفاهیم و مقولات فلسفه یونانی و غربی و جریانهای اصلی و اثرگذار آن در عالم اسلام وارد نمیشوند تا تفکیکشان متوازن و مناسب باشد و بتوانند به تطبیق دست بزنند.»
این یادداشت با برشمردن احمد فردید و عبدالجواد فلاطوری به عنوان کسانیکه نه در جرگه مکتب تفکیکاند و نه ضدفلسفه، به بحث پیرامون اندیشه فلاطوری پرداخته و نوشته است: «او برخلاف بیشتر مخالفان فلسفه اسلامی، هویت و موجودیت فلسفه اسلامی را به رسمیت میشناسد اما معنا، تعریف، حدود و ثغور آن را کاملا مشخص میکند….»
دیگر عناوین برگزیده «شرق» امروز:
خانه موسیقی با ارسال نامهای به رئیس صداوسیما خواستار پخش مناجات و ربنای شجریان در ماه مبارک رمضان شد.