آمریکایی‌هایی که دوستان متنوّعی دارند، کمتر مذهبی هستند
کلی فریزیر
تنوّع و گوناگونی از آن دسته از ویژگی‌های مثبت آمریکا است که باعث شده است این کشور به ابرقدرت جهان تبدیل شود. آمریکا که مهاجران بسیاری را در خود جای داده است، میزبان گروه‌های مختلف مردم با فرهنگ‌ها و ادیان گوناگون است که همگی با مسالمت در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. مدّت‌های مدیدی است که پلورالیسم و تنوّع ادیان برای حیات دینی سودمند تلقّی شده است. رقابت میان کلیساها، کنسیه‌ها و مساجد، با داشتن یک فرهنگ دینیِ نیرومند و پویا برابر است. اما آیا ممکن است که خلاف این موضوع رخ دهد؟ یعنی آیا احتمال دارد که تنوّع دینی باعث شود سطح تدیّن در آمریکا کاهش یابد؟
با این حال پژوهش‌های اخیر حاکی از آن است که سطح تدیّن مردم در آمریکا افت داشته است. رابرت پی. جونز (Robert P. Jones) در کتاب خود با عنوان «پایان آمریکای سفیدپوست مسیحی» (The End of White Christian America) تأکید می‌کند که آمریکای سفیدپوست مسیحی در حال افول است. وی بیان می‌دارد:
"امروز تعداد پروتستان‌های انجیلی سفیدپوست کم شده است و این مذهبیون با واقعیت‌های فرهنگی و جمعیت‌شناختیِ تازه‌تر و بزرگ‌تری مواجه شده‌اند. وقتی اوباما در سال 2008 به ریاست‌جمهوری رسید، مسیحیان سفیدپوست (کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها) اکثریت جمعیت کشور (54 درصد) را تشکیل می‌دادند، اما امروز این رقم به 45 درصد کاهش پیدا کرده است. در این مدت حمایت از ازدواج هم‌جنس‌گرایان (که از نظر پروتستان‌های انجیلی موضوع مهمّی است) نیز افزایش یافته و دیوان عالی در تمام پنجاه ایالت، راه را برای ازدواج هم‌جنس‌گرایان باز کرده است."
به طور قطع نمی‌توان گفت که آیا تنوّع دینی باعث کاهش فعالیت‌های مذهبی شده است یا خیر. همان‌طور که علم ثابت کرده است، هم‌بستگی لزوماً به منزلۀ رابطۀ علّت و معلولی نیست. با این حال تنوّع دینی می‌تواند باعث کاهش سطح تدیّن افراد شود. برای مثال این واقعیت که پیروان ادیان مختلف در کنار یکدیگر زندگی، کار یا تحصیل می‌کنند، به این معنا است که دائماً در معرض مکاتب فکری و نظام‌های اعتقادی مختلف قرار دارند.
شاید بتوان گفت تنوّع دینی موجود در شبکه‌های اجتماعی، در کاهش فعالیت مذهبی مردم نقش دارد. ممکن است این کاهش نتیجۀ امتناع افراد از تعارض و کشمکش با دوستانشان باشد. شاید بتوان گفت در مورد ازدواج‌هایی که زوجین در آنها پیرو ادیان متفاوتی هستند نیز همین‌طور است؛ طبق گزارش‌ها، در این خانواده‌ها فرزندان علاقه و تمایل کمتری نسبت به ادیان مختلف نشان می‌دهند.
دانیل کاکس (Daniel Cox) که برای وب‌سایت «فایوترتی‌ایت» (FiveThirtyEight) مطلب می‌نویسد، در یادداشتی این گونه تحریر می‌کند که "آمریکایی‌هایی که توسّط والدین با ادیان مختلف تربیت شده‌اند – در مقایسه با آنهایی که در خانواده‌های تک‌دینی بزرگ شده‌اند – در دوران کودکی سطح پایین‌تری از فعالیت دینی را از خود نشان می‌دهند. تقریباً از هر ده آمریکایی که تحت تربیت والدین تک‌دین بزرگ شده‌اند، شش نفر (58 درصد) می‌گویند که به طور هفتگی یا بیشتر اوقات در مراسمهای مذهبی شرکت می‌کنند. تنها چهل درصد از آمریکایی‌هایی که در خانواده‌های چنددینی بزرگ شده‌اند، گزارش می دهند که در دوران طفولیت به طور مرتّب در مراسمهای مذهبی شرکت کرده‌اند. آمریکایی‌هایی که در خانواده‌های چنددینی بزرگ شده‌اند، کمتر احتمال دارد به طور منظّم همراه با خانوادۀ خود نیایش کرده و در مدارس روز یکشنبه شرکت کرده باشند."
