پاپ: تشکیل خانوادۀ دوم بهتر از بی‌خانواده ماندن است
اندرو براون
مرتبۀ آخری که پاپ فرانسیس در باب موضوع طلاق و ازدواج مجدّد کاتولیک‌ها صحبت کرد، سخنانش قدری ابهام‌آمیز بود. اما حال دیدگاه تازه و روشنِ وی موجب ناراحتی محافظه‌کاران شده است.
آقای سارا این درخواست را نیز داشت که کشیشان، مراسم عشای ربّانی را در حالی که پشت به جمع دارند جشن بگیرند، یعنی همانند دوران پیش از تغییرات اساسی در روش عبادی کاتولیک‌ها که در دهۀ 1960باعث تشکیل شورای دوم واتیکان شد. واتیکان نیز این پیشنهاد را بسیار محکم و علنی رد کرد.
(کاردینال رابرت سارا، یکی از محافظه‌کاران پیشگام که لیبرالیسم جنسی در غرب را با داعش قیاس می‌کند و هر دو را از جانب شیطان می‌داند.)
بسیاری از لیبرال‌ها با موضع سرسختانۀ کاردینال سارا و دیگر محافظه‌کارانِ پرنفوذ (مثل کاردینال جورج پل از استرالیا) مخالف بوده‌اند، که اکثر آنها ساکن غرب اروپا و عدّه‌ای نیز ساکن کشورهای در حال توسعه هستند که در آنجا افراد بدون این که چندان درگیر کاغذبازی شوند، برای مرتبۀ اول و دوم ازدواج می‌کنند و تشکیل خانواده می‌دهند. سندی که از ماحصلِ تضادّ بین این دو دیدگاه حاصل شد، خلاصه‌ای بسیار طولانی و ظاهراً مبهم بود که عمدتاً شخصِ پاپ آن را تحریر کرده بود.
بدین ترتیب این اصل لایتغیّر مبنی بر این که ازدواج یک تعهّد مادام‌العمر است، مجدّداً تصریح شد. هرچند این احتمال را باقی گذاشت که کلیسا باید بپذیرد که عملِ به این اصل در همۀ جوامع یکسان نخواهد بود. این اتّفاقی است که عملاً در سراسر جهان غرب رخ می‌دهد. زوجین متأهلی که یکی یا هر دوی آنها قبلاً ازدواج کرده‌اند، مجاز به شرکت در مراسم عشای ربّانی هستند، حتّی اگر پروسۀ «فسخِ» ازدواج اولِ خود را طی نکرده باشند. این موضوع همواره برای قشر متموّل و پارتی‌دار راحت‌تر بوده است. اما ابهامِ سند پاپ که «آموریس لاتیشیا» (Amoris Laetitia به معنای لذّت عشق) نام دارد، باعث شد محافظه‌کاران همچنان مدّعی باشند که این اتّفاق نیفتاده و هرگز نباید بیفتد.
اکنون این ابهام از بین رفته است. پاپ در قالب نامه‌ای خطاب به اسقف‌های آرژانتین (که تفسیر لیبرالی از سند منتشر کرده بودند) نوشت که "هیچ تفسیر دیگری وجود ندارد". این یعنی او نیز قبول دارد که کشیشانی که به نحو مطلوبی آموزش دیده‌اند، می‌توانند با تکیه بر قریحۀ خود تشخیص دهند که آیا باید زوجینی را که ازدواج مجدّد کرده‌اند در مراسم عشای ربّانی بپذیرند یا خیر، ولو این که با هم رابطۀ جنسی داشته باشند (یکی از مواضع خوشایند محافظه‌کاران آن است که مطلّقه‌هایی که مجدّداً ازدواج کرده‌اند، می‌توانند در مراسم عشای ربّانی شرکت کنند، مشروط به این که با هم رابطه نداشته باشند.)
البته کمی گستاخانه است که با این دیدگاه به موضوع بپردازیم، اما فرانسیس دربارۀ موضوع ازدواج به هیچ وجه قصد گستاخی ندارد. او از این اصلاحات پشتیبانی می‌کند، زیرا معتقد است خانوادۀ دوم داشتن بهتر از بی‌خانواده ماندن است.
لکن مخالفان او نیز در موضع خود جدّی هستند. سال گذشته یک وبلاگ‌نویس کاتولیک از جناح راست این گونه تحریر کرد که محافظه‌کاران برای فرانسیس آرزوی مرگ دارند! پاپ اکنون 79 سال سن و تنها یک ریه دارد. شاید کاری که او انجام داده است نتواند تغییری در اصول کلیسا به بار آورد، اما به ما اطمینان می‌دهد که مسابقۀ انتخاب جانشین پاپ فوق‌العاده سخت خواهد بود و مخاطرات فراوانی در بر خواهد داشت.
