حضور پلیس مذهبی در قریب به یکدهم کشورهای جهان
آنجلینا تئودورو
دادههای مورد استفاده در این بررسی، از هجده منبع موثّق از نهادهایی همچون وزارت امور خارجۀ ایالات متّحدۀ آمریکا، سازمان ملل، دیدهبان حقوق بشر، سازمان عفو بینالملل و گروه بینالمللی بحران مأخوذ شده است.
به گزارش دینآنلاین، براساس نتایج پژوهش موسسۀ پیو (سال 2012)، دستکم در هفده کشور جهان (9درصد) پلیس مذهبی بر اعمال و اجرای اصول و ضوابط دینی در جامعه نظارت دارد. این رویه بالاخص در حوزۀ خاورمیانه و آفریقای شمالی رواج دارد و تقریباً در یکسومِ کشورهای این مناطق (35درصد) پلیس ضوابط مذهبی را به موقع اجرا میگذارد.
برای مثال، در عربستان سعودی پلیس مذهبی یا همان مطوّعین (که به طور رسمی، کمیتۀ امر به معروف و نهی از منکر نامیده میشوند) مقرّرات اخلاقی موردتأیید دولت را بر مردم این کشور تحمیل میکنند. مطوّعین جداسازی جنسیتی، ممنوعیت فروش و شرب نوشیدنیهای الکلی، ممنوعیت رانندگی زنان و دیگر محدودیتهای اجتماعی را بر مبنای تفسیر دولت سعودی از دین اسلام مجرا میسازند.
در سال 2014 پلیس مذهبی سعودی آرامگاهی باستانی را در شهر باحه واقع در جنوب عربستان تخریب کردند و ادّعا داشتند که این قبرستان غیراسلامی بوده است. در روز ولنتاین نیز پلیس مذهبی در سطح شهرها گشت میزد و بر کاسبیهای مرتبط با فروش شکلات، گل و هدایای قرمز یا قلبیشکل نظارت میکرد.
اما عربستان تنها کشوری نیست که پلیس مذهبی در آن فعّال است. در منطقۀ آسیا-اقیانوسیه نیز در پنجاه کشور (16درصد) پلیس اصول و ضوابط دینی را به موقع اجرا میگذارد. در کشور ویتنام پلیس امنیتی مذهبی، به دستور دولت گروههای مذهبی «افراطی» را تحت نظارت خود دارد و کسانی را که مظنون به گرایش به مذهب پروتستان «دگا» یا کاتولیک «ها مون» هستند را مورد بازداشت و بازپرسی قرار میدهد. براساس گزارش وزارت امور خارجۀ آمریکا، در مالزی نیز پلیسهای مأمور اجرای قوانین اسلامی بهشدّت با پوشش نامناسب، انتشار مطالب ممنوعه، شرب خمر و خلوت زن و مرد نامحرم برخورد میکنند و قوانین شریعت را اعمال میسازند.
در جنوب صحرای آفریقا حضور پلیس مذهبی در دو کشور نیجریه و سومالی مشاهده میشود. در نیجریه، «حسبه» (به معنای پلیس مذهبی) با دریافت حمایت و بودجۀ دولتی، تفسیر مورد تأیید دولت از قانون شرع را در جامعه اعمال میکنند.
در سال 2012 پلیس مذهبی در هیچیک از کشورهای حوزۀ اروپا و قارۀ آمریکا به چشم نمیخورد.
دادههای مورد استفاده در این بررسی، از هجده منبع موثّق از نهادهایی همچون وزارت امور خارجۀ ایالات متّحدۀ آمریکا، سازمان ملل، دیدهبان حقوق بشر، سازمان عفو بینالملل و گروه بینالمللی بحران مأخوذ شده است. البته ممکن است در بعضی کشورهای دیگر نیز پلیس مذهبی حضور داشته باشد که در این هجده منبع اشارهای به آنها نشده است. اما همین منابع برآورد نسبتاً کافی و جامعی از حضور پلیس مذهبی در سطح جهان در اختیار ما قرار میدهد.