پاپ فرانسیس و بخشش گناه کبیرۀ «سقطجنین»
پاپ اعظم گسترۀ اختیار کشیشان را برای مورد عفو قرار دادن گناه کبیرۀ «سقطجنین» افزایش داد. وی به طور نامحدود به تمام کشیشان این حقّ اختیار را داد تا زنانی را که سقطجنین داشتهاند مورد بخشش قرار دهند. وی گفت سقطجنین گناه بزرگی است، اما رحمت خداوند میتواند گناه کسانی را که با قلبی تائب به او روی میآورند ببخشد و پاک کند.
در ابتدا پاپ، طیّ حرکتی که قرار بود یک اقدام موقّتی در «سال رحمت» باشد، اجازه داد زنانی که سقطجنین کردهاند توسط کشیشان مورد عفو قرار گیرند. از قدیم، سقطجنین چنان گناه عظیمی تلقّی میشد که تنها یک اسقف یا کشیشی که از جانب اسقف اجازۀ ویژه دریافت کرده بود اجازه داشت بار این گناه را از دوش زن نادم و تائب بردارد.
در آن زمان، فرانسیس با این استدلال از تصمیم خود دفاع کرد که بعضی از زنان در موقعیتهای خاصّی قرار میگیرند که آنها را وادار میسازد به گناه سقطجنین دست بیالایند. وی گفت که این یک آزمایش سخت وجودی و اخلاقی است و او بهخوبی از فشاری که بعضی زنان را به سمت این تصمیم میکشاند آگاه است.
حال فرانسیس حوزۀ اختیار کشیشان را بهطور نامحدود برای بخشش این گناه گسترش داده است.
وی در نامۀ خود که در روز دوشنبه منتشر شد نوشته است: "من میخواهم به قوّت تمام تصریح کنم که سقطجنین یک گناه کبیره است، چراکه این کار جان یک موجود معصوم را میگیرد. اما به همین شکل، میتوانم و موظّفم بگویم که هیچ گناهی وجود ندارد که در صورت ندامت باطنی و توبۀ انسان، رحمت خدا نتواند به آن برسد و آن را بزداید."
جون اوبراین (Jon O’Brien) رئیس گروه «کاتولیکهای طرفدار سقطجنین» در ایالات متّحده این حرکت پاپ را مورد تحسین قرار داد و اظهار داشت که این اقدام نشان میدهد فرانسیس شکاف عمیقی را که بین کاتولیکهای معمولی (که به اندازۀ پیروان ادیان دیگر به سقطجنین و کنترل موالید روی میآورند) و روحانیانشان وجود دارد درک میکند.
اوبراین میگوید با این که پس از اقدام سال گذشته مبنی بر عفو زنانی که مرتکب سقطجنین شدهاند، زنان جلوی در کلیساها صف نبستند، این اقدام فرانسیس حرکتی حائزاهمیت بود، چراکه از اسقفها و کشیشهای دیگر خواست تا با سرزنش کمتری به مسئلۀ سقطجنین نگاه کنند و بیشتر بر «آشتی دادن مردم با خدا» تمرکز کنند.
احتمال دارد این اعلامیۀ فرانسیس منتقدان سرسخت وی را تحریک کند. سرسختترین منتقدان پاپ گروهی متشکّل از چهار کاردینال تندرو هستند که بر سر یکی از اسناد پاپی دربارۀ خانواده با عنوان «آموریس لاتیشیا» (Amoris Laetitia به معنای لذّت عشق) پاپ را تحتفشار قرار دادهاند و از کشیشان خواستهاند تا در این زمینه بصیرت به خرج دهند. «آموریس لاتیشیا» به طور ضمنی این اجازه را میدهد که کاتولیکهای طلاقگرفته و ازدواجمجدّد کرده بتوانند در مراسم عشای ربّانی شرکت کنند.
این چهار کاردینال که سرکردۀ آنها ریموند بورک (Raymond Burke) کاردینال آمریکاییِ ساکن رم است، در ماه سپتامبر نامهای به فرانسیس نوشته و از او خواسته بودند که موضع خود دربارۀ این مسئله را بیان کند اما پاپ پاسخ نداد و کاردینالها هفتۀ گذشته نامه را در سطح عامه منتشر ساختند.
بورک ضمن مصاحبهای با روزنامۀ «نشنال کاتولیک رجیستر» اظهار داشت که در نظر دارد در صورت عدم ارائۀ شفافیت بیشتر از جانب پاپ، "دست به اقدامی رسمی بزند و این خطای مهم را اصلاح کند". کارشناسان کلیسا نیز این سخن را به مثابۀ متّهم ساختن پاپ به بدعت دانستهاند.
فرانسیس در مصاحبهای که بعدتر با روزنامۀ «اونیر» داشت دربارۀ مخالفان خود گفت: "آنها دارند با سوءنیّت عمل میکنند تا به تفرقهها دامن بزنند" و بعضی افراد نیز دربارۀ موضع وی دچار سوءتفاهم شدهاند.
وی عنوان داشت: "از نظر آنها هر چیزی یا سیاه است، یا سفید. ولو این که لازم باشد انسان در جریان زندگی به تشخیص برسد."
جان آلن (John Allen) یکی از کارشناسان واتیکان و سردبیر نشریۀ کاتولیک «کروکس» در یکی از مقالات نشریۀ خود اظهار داشت که به هر حال، این تصمیم "حرکت بزرگی برای کمک کردن به زنان و اشخاصی که به قول فرانسیس مرتکب گناهی کبیره شدهاند قلمداد میشود".