افزایش سطح تحصیلات در میان مسلمانان
در میان گروههای بزرگ مذهبی جهان، مسلمانان موفّق شدهاند که ظرف چند دهۀ گذشته به دستاوردهای بزرگی در حوزۀ افزایش سطح تحصیلات نائل شوند.
با این حال تقریباً از هر ده مسلمان، چهار نفر (36درصد) دارای هیچگونه تحصیلات رسمی نیستند که از این بین 43درصد زنان و 30درصد مردان هستند. 8درصد مسلمانان نیز دارای تحصیلات عالیه هستند.
در سال 2010 تعداد مسلمانان جهان 1/6 میلیارد نفر بود. سطح تحصیلات مسلمانان بزرگسال که تعداد آنها بالغ بر 670 میلیون نفر است، بسته به محلّ زندگی آنها متغیّر است. در سطح جهانی، مسلمانان بزرگسال به طور میانگین 5/6 سال به تحصیل پرداختهاند. اما در سطح منطقه، این میانگین بین 13/6 سال در میان مسلمانان در آمریکای شمالی تا 2/6 سال در میان مسلمانان جنوب صحرای آفریقا است.
در جنوب صحرای آفریقا، تقریباً دو سوم مسلمانان بزرگسال (65درصد) دارای هیچگونه تحصیلات رسمی نیستند. در مورد تقریباً 43درصد از مسلمانان در منطقۀ خاورمیانه و آفریقای شمالی نیز وضعیت همینگونه است و در منطقۀ آسیا و اقیانوسیه نیز 32درصد مسلمانان فاقد تحصیلات رسمی هستند. در مقابل، تقریباً تمام مسلمانانی که در آمریکای شمالی زندگی میکنند و 95درصد مسلمانانی که در اروپا زندگی میکنند دستکم دارای حداقلّی از تحصیلات رسمی هستند.
سطح تحصیلات زنان مسلمان معمولاً کمتر از مردان است؛ در واقع زنان مسلمان به طور میانگین 1/5 سال کمتر از مردان به تحصیل پرداختهاند. این شکاف بیش از همه در خاورمیانه و شمال آفریقا مشاهده میشود؛ در این مناطق مردان مسلمان به طور میانگین 6/9 سال و زنان 4/9 سال تحصیل کردهاند. شکاف جنسیتی در سطح تحصیلات در میان مسلمانان بیشتر از شکافی است که در بین غیرمسلمانان وجود دارد. در سطح جهانی، مردان غیرمسلمان به طور میانگین 8/7 سال و زنان مسلمان 7/7 سال به تحصیل پرداختهاند.
بیش از 43درصد زنان مسلمان در سطح جهان دارای هیچ تحصیلات رسمی نیستند، در حالی که این رقم در بین مردان 30درصد است. در عرصۀ تحصیلات عالیه نیز مردان مسلمان از زنان جلوتر هستند؛ 10درصد مردان مسلمان و 6درصد زنان مسلمان دارای تحصیلات عالیه هستند.
مسلمانان جوانتر عموماً باسوادتر از مسلمانان با سن بالاتر هستند.
مسلمانان موفق شدهاند سطح تحصیلات خود را ارتقاء بخشند. آنها توانستهاند طیّ سه نسل به طور میانگین 3/1 سال به تحصیلات خود بیافزایند. در حال حاضر به طور میانگین مسلمانان جوان 6/7 سال و مسلمانان سنبالاتر 3/5 سال تحصیلات دارند. بیشترین موفقیتها در میانگین سالهای تحصیل در خاورمیانه و آفریقای شمالی بوده است. در این مناطق سالهای تحصیلات مسلمانان 4/5 سال افزایش داشته است.
در همین دوره، نسبت مسلمانانی که دارای هیچگونه تحصیلاتی نیستند نیز افت چشمگیری داشته و از 54درصد در نسلهای سنبالاتر به 28درصد در جوانترها رسیده است.
در این میان شکاف جنسیتی موجود در سطح تحصیلات مسلمانان نیز رو به کاهش است و زنان مسلمان توانستهاند سطح تحصیلات خود را بهویژه در حوزۀ تحصیلات عالیه ارتقا دهند.