آیا امریکا دین دارد؟ دیدگاه والت ویتمن
آنتونی کرونمن
بعضی از مردم امریکا پیرو یک دین هستند و بعضی دیگر هیچ دینی ندارند. در هر حال اعتقاد قریب به اتّفاق مردم امریکا این است که دین یک مسئلۀ شخصی است و هرکس آزاد است که با ارادۀ خود در این باره تصمیم بگیرد. یکی از اصولی که عمیقاً در سبک زندگی امریکایی جا افتاده، این است که دین و دولت باید کاملاً از هم جدا باشند و در کار هم دخالت نکنند.
یک آرمان مشترک معنوی به مردم امریکا وحدت بخشیده است که والت ویتمن در سال 1871 نام آن را «چشماندازیهای دموکراتیک» نهاد. ویتمن که یک دموکرات پرشور بود، معتقد بود حکومت باید در دست مردم و برای مردم باشد.
وی معتقد بود که هدف واقعی دموکراسی در امریکا این است که مجموعهای از قوانین وضع شود که عدالت را برای همگان محقّق سازد و همه از آزادی و امنیت برخوردار باشند تا بتوانند دربارۀ تفاوتهای خدادادی خود بیاندیشند. نیل به این هدف والا در آیندههای دور امکانپذیر خواهد بود. این هدف حتّی از دموکراسی، عدالت، قانون و اصلِ تلرانس نیز بالاتر و والاتر است. ویتمن این را «آرمان مذهبی» امریکا میدانست.
از نظر اکثر مردم امریکا، دین مساوی با همان ادیان ابراهیمی است. ویتمن اعتقاد داشت که جهان ازلی است و ما در دریایی از الوهیت غوطهوریم. از نظر او جهان و خدا دو واژۀ متفاوت برای اطلاق به حقیقتی واحد هستند.
دینِ ویتمن نوعی همهخدایی است. البته نام دیگر اعتقادات دینی او را میتوان «پگانیسمِ دوباره متولّدشده» گذاشت که بر وحدت خدا و جهان تأکید دارد و آموزۀ محوریِ سه دین آفرینشگرا به آن غنا بخشیده است.
«پگانیسمِ دوباره متولّدشده» به فرهنگ فردگراییِ رایج در امریکا ژرفایی معنوی میبخشد و خدایی به ما میدهد که بیقراری و ماجراجویی ما برای یافتن دلیل نهفته در پس همه چیز (که ویژگی شخصیتی مردم امریکا است) به عظمت او میافزاید و تهدیدی برایش به شمار نمیرود.
از این لحاظ، میتوان گفت دین واقعی مردم امریکا «پگانیسم دوباره متولّدشده» است.