ناتوی اسلامی؛ ائتلاف در برابر چه؟

به گزارش دین‌آنلاین، ائتلاف سعودی هدف اصلی خود را حمایت از کشورهای مسلمان و امّت اسلامی در برابر تمام گروه‌ها و سازمان‌های تروریستی عنوان کرده است.

این گروه تأکید داشته که اقداماتش بر مبنای مقرّرات سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی خواهد بود. به گفتۀ محمدبن‌سلمان، شاهزادۀ ولیعهد و وزیر دفاع عربستان، این ائتلاف اقداماتِ صورت‌گرفته برای مبارزه با تروریسم در عراق، سوریه، لیبی، مصر و افغانستان را "هماهنگ" می‌سازد.

در ابتدای امر سی و چهار کشور عضو ائتلاف بودند، اما در سال 2016 تعداد کشورهای عضو به 39 کشور رسید. از کشورهای عضو در «ناتوی اسلامی» می‌توان به مصر، قطر، امارات متّحدۀ عربی، ترکیه، مالزی، پاکستان، یمن، کشورهای حوزۀ خلیج فارس و کشورهای آفریقایی اشاره کرد. جالب است که وقتی عربستان فهرست کشورهای مدعو یا عضو ائتلاف را اعلام کرد، بعضی کشورها از دیدن نام خود در فهرست متعجّب شدند و تا مدّت‌ها از همکاری با ائتلاف در تردید به سر می‌بردند.

گفتنی است که تنها دو کشور شیعه‌ عضو ائتلاف هستند: لبنان و بحرین و جمهوری اسلامی ایران عضو اتّحاد نیست. از کشورهای دیگری که جای خالی آنها در ائتلاف وجود دارد و عربستان از آنها برای پیوستن به ائتلاف دعوت به عمل نیاورده، می‌توان از اندونزی، افغانستان، عراق، سوریه و تاجیکستان نام برد.

ایران و عربستان از دیرباز قدرت‌های رقیب و متخاصمی در منطقه بوده‌اند و در حقیقت می‌توان گفت یکی از اهداف غیرمستقیم عربستان از تشکیل ائتلاف قدرت‌نمایی و رقابت و مقابله با ایران است. ائتلاف به خاطر دامن زدن به شکاف‌های فرقه‌ای و منطقه‌ای مورد انتقاد قرار گرفته است.

عربستان این ائتلاف را در پی انتقاد امریکا مبنی بر این که کشورهای عربی باید تلاش بیشتری برای مبارزه با تروریسم انجام دهند شکل داد. گویا مدّت‌ها بود که عربستان می‌خواست به هر زوری شده به جهان نشان دهد که رهبر و ارباب جهان اسلام خودش است و لاغیر.

در ششم ژانویۀ 2017 «راحیل شریف» فرماندۀ سابق ارتش پاکستان نخستین فرماندۀ کلّ قوای ائتلاف سعودی اعلام شد، اما شروط خاصّی برای پذیرش این سمت تعیین کرد و اظهار داشت که "هدف این ائتلاف نظامی مبارزه با تروریسم است، نه ایران". راحیل شریف فرماندۀ توانمندی است که به مدّت سه سال ارتش نیم میلیون نفری پاکستان را با موفقیت فرماندهی کرد و توانست نیروهای طالبانی را سرکوب کند. پاکستان یکی از قدرتمندترین نیروهای نظامی در میان کشورهای اسلامی است. این کشور تنها کشور عضو در اتّحاد سعودی است که مجهّز به سلاح‌های هسته‌ای است و ششمین قدرت نظامی جهان به شمار می‌رود.

شاید ائتلاف سعودی به لحاظ کثرت نیروهای خود قدرتمند باشد، اما طبق نظر تحلیل‌گران سیاسی به لحاظ جوهره ضعیف است.
شکل‌گیری اتّحاد با واکنش‌های مختلفی مواجه شد. در ابتدای امر جاش ارنست، سخنگوی سابق کاخ‌سفید عنوان داشت که این ائتلاف نمی‌تواند جایگزین ائتلاف آمریکایی برای مبارزه با داعش باشد. البته آمریکا به طور کلّی از شکل‌گیری ائتلاف استقبال کرد و اش کارتر، وزیر دفاع سابق این کشور اظهار داشت که به نظر می‌رسد ائتلاف سعودی با آنچه آمریکا در پی آن است در یک راستا است. از دیگر کشورهای غربی، آلمان نیز از شکل‌گیری ائتلاف اظهار خرسندی کرد.