کتاب «شیعیان سامرا: میراث و سیاست یک گروه مذهبی در عراق» به‌قلم عمران‌علی پنجوانی در تاریخ 30 مارس 2017 توسط انتشارات آی.بی تاریس منتشر شده و هم‌اکنون دسترسی به آن در سایت آمازون فراهم است.
به گزارش دین‌آنلاین در سایت آمازون درباره کتاب «شیعیان سامرا: میراث و سیاست یک گروه مذهبی در عراق» نوشته عمران‌علی پنجوانی آمده است: در روز بیست و دوم فوریۀ سال 2006 انفجاری در مرقد حرمین عسکریین در سامرا صورت گرفت که در پی آن، درگیری‌ها و اختلافات فرقه‌ای بین جوامع شیعه و سنّی عراق شدّت پیدا کرد. در این کتاب به بررسی میراث فرهنگی، معماری و سیاسی شیعیان در سامرا و در خاورمیانه پرداخته شده و نشان داده شده که به چه علّت این شهر به منزلۀ مشتی از خروار منازعات عراق تلقّی می‌شود.
شهر سامرا به دست هشتمین خلیفۀ عبّاسی ساخته شد و بعدها مثل نجف و کربلا به یک مکان زیارتی مبدّل گشت. در دوران آغازینِ اسلام، سامرا محلّ اجتماع مهمّی برای شیعیان به شمار می‌رفت. مرقد دهمین و یازدهمین امام شیعیان در این شهر واقع شده و محلّ آغاز غیبت امام دوازدهم نیز همین شهر بوده است. اما در پایان قرن نهم، با بازگشت عبّاسیون به پایتخت سابقشان یعنی شهر بغداد، از اهمیت سامرا کاسته شد. البته جمعی از شیعیان در این شهر زندگی می‌کردند، اما تازه در اواخر قرن نوزدهم بود که این شهر دوباره به مرکز علوم دینی و فقهی تبدیل شد که دلیل آن بیش از همه به خاطر حضور آیت‌الله میرزا حسن شیرازی در سامرا بود. در این کتاب نحوۀ ارتباط روحانیان شیعه با فضای خارج از مرزهای عراق و تأثیر تعالیم آنها بر شیعیان و اهل‌سنّتی که در این شهر و در کلّ خاورمیانه زندگی می‌کردند، بررسی شده است.
کتاب به بررسی تاریخچۀ فرقه‌گرایی در سامرا نیز می‌پردازد و مسئلۀ شهروندی و هویت در عراق را مورد توجّه قرار می‌دهد. همچنین به فضای خاصّ اجتماعی-سیاسی‌ای که منجر به ایجاد خشونت بین شیعیان و اهل‌سنّت شد اشاره شده است. پس از حملۀ امریکا به خاک عراق و بمب‌گذاری در حرم عسکریین در سال‌های 2006 و 2007، اقداماتی برای بازسازی این اماکن صورت گرفت که در کتاب به‌تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است.
این کتاب اطلاعات مهمّی را در اختیار دانشجویان و محقّقانی می‌گذارد که بر روی تاریخ و سیاست عراق و خاورمیانه کار می‌کنند. همچنین خواندن این کتاب برای کسانی که به هنر و معماری جهان اسلام علاقه‌مندند مفید است.
دربارۀ مؤلف
عمران‌علی پنجوانی مدرّس دانشگاه و دانشجوی دکترای مطالعات دینی و کلام در «کالج کینگ» لندن است. وی مسئول هماهنگی امور پژوهشی «مرکز مطالعات شیعی» لندن بوده است.
تعداد صفحات: 224
