انتحاری سنتپترزبورگ نماینده موج جدیدی از افراطگرایی
در حادثۀ بمبگذاری انتحاری روز دوشنبه در متروی سنتپترزبورگ چهارده تن کشته و پنجاه تن مجروح شدند.
صفحات این فرد در شبکههای اجتماعی از توجّه و علاقۀ وی به وهابیت حکایت میکند، البته در این صفحات هیچ نشانهای مبنی بر احتمال متوسّل شدن جلیلوف به خشونت مشاهده نمیشود. او مرد جوان معمولیای بوده که زندگی عمدتاً سکولاری داشته است.
اگر واقعاً وی یک اسلامگرای افراطی بوده باشد، باید گفت اقدامِ او با اقدامات تروریستی پیشین متفاوت بوده، چراکه وی ارتباط مستقیمی با دیگر نهادهای تروریستی نداشته است. به گفتۀ آندره سولداتوف کارشناس خدمات اطلاعاتی روسیه، نوعِ این حمله کاملاً متمایز است و نیروهای امنیتی روسیه با تهدید تروریستی متفاوتی مواجه شدهاند. چنین مواردی ارتباطی با سازمانها و شبکههای تروریستیِ دیگر ندارند و رویارویی با این دست تروریستها کار بسیار دشواری است. درست مثل قضیۀ خالد مسعود، تروریست وستمینستر لندن که هیچ ارتباطی با دیگر گروههای جهادگرا نداشت.
جلیلوف نمونهای از میلیونها مرد جوان مسلمانی است که در روسیه به سر میبرند. سبک زندگی یا پیشینۀ او هیچ نشانهای مبنی بر چنین تصمیمی نشان نمیداد.
نسلهای قدیمیتر و اولیۀ اسلامگرایان افراطیِ روسیه دیگر تا حدّ زیادی از دور خارج شدهاند. از طرف دیگر روسیه کسانی را که عضو داعش شدهاند دستگیر میکند و از ورود آنها به کشور ممانعت به عمل میآورد. شاید حملهای که پارسال در نزدیکی مسکو صورت گرفت دالّ بر شکلگیری نسل جدیدی از افراطیون مسلمان بود؛ افراطیونی با تفکّر جهادگرایانه که مستقلّ از دیگر تروریستها دست به فعالیت میزنند. این افراد نسبت به مداخلۀ نظامی روسیه در سوریه و عراق معترضند و اقدام ناگهانی آنها فیالواقع نوعی انتقامجویی از روسیه به شمار میرود. البته داعش نیز به طور غیرمستقیم افکار این افراد را تحت کنترل خود دارد.