نظرسنجی پیو دربارۀ ورود شخصیتهای مذهبی به عرصۀ سیاست
براساس نظرسنجیای که مؤسسۀ پژوهشی در سال 2012 انجام داد، تنها 40درصد از مردم ایران معتقدند که چهرههای مذهبی باید وارد حوزۀ سیاست شوند و مناصب مهمّ سیاسی کشور را اختیار کنند. 26درصد دیگر نیز میگویند چهرههای مذهبی باید در حوزۀ امور سیاسی از قدرت و نفوذ نسبی برخوردار باشند. حال آن که از هر ده نفر، سه نفر (11درصد) معتقدند که چهرههای مذهبی اصلاً نباید در حوزۀ سیاست ورود کنند.
از انقلاب اسلامی ایران تا به امروز، رهبران مذهبی نقش قابلتوجّهی در نظام سیاسی ایران ایفا کردهاند. نتایج نظرسنجی مؤسسۀ پژوهشی پیو گویای آن است که تقریباً دو سوم مردم ایران (66درصد) مایلند که شخصیتهای مذهبی دستکم از مقداری قدرت و نفوذ در حوزۀ امور سیاسی برخوردار باشند، حال آن که از هر ده نفر، سه نفر (19درصد) معتقدند این نفوذ باید کم باشد و 11درصد نیز بهکلّی مخالف ورود مذهبیان به عرصۀ سیاست هستند.
وقتی از مردم ایران پرسیده شد که قوانین فعلی این کشور تا چه اندازه با قانون شرع همخوانی دارد، از هر ده ایرانی، چهار ایرانی (37درصد) سطح مطابقت را بالا خواندند و اکثریت نسبی (45درصد) این مطابقت را تقریباً خوب دانستند. 10درصد از مردم ایران معتقدند که قوانین حاکم بر کشور مطابقت چندانی با قانون شرع ندارد و 3درصد نیز این مطابقت را صفر یا بسیار ناچیز خواندند. از بین 13درصدی که معتقدند قوانین کشور مطابقت چندانی با قانون شرع ندارد، 78درصد بر این باورند که قانون شرع باید در کشور پیاده شود.
از دیگر دستاوردهای حائزاهمیت نظرسنجی آن بود که اکثریت قریب به اتّفاق مردم ایران (83درصد) خواستار اجرای قانون شرع هستند، اما تنها 37درصد آنها معتقدند که قوانین فعلیِ کشور تا حدّ زیادی تابع قانون شرع است. 15درصد نیز مخالف اجرای قانون شرع هستند.
افراطیگری و کشمکشهای مذهبی
اکثر مردم ایران چندان نگران و دلواپس مسئلۀ افراطیگری مذهبی در کشور خود نیستند. از هر ده نفر، سه نفر یا کمتر (28درصد) تا حدّ زیاد یا متوسّطی نگران افراطیگری مذهبی هستند، حال آن که تقریباً نیمی (48درصد) از مردم اصلاً دغدغۀ گروههای افراطی مذهبی را ندارند و معتقدند نیازی به نگران بودن نیست. درصد کمی از مردم ایران (14درصد) نیز میگویند اصلاً در خاک ایران اثری از گروههای افراطی و تندرو وجود ندارد.
44درصد مردم ایران معتقدند سطح تنشهای موجود میان افراد متدیّن و افرادی که سطح تدیّن و پایبندیِ کمتری دارند، بالا یا متوسّط است. تقریباً یک چهارم ایرانیان (23درصد) معتقدند سطح خصومت بین شیعه و سنّی در این کشور بالاست. در میان شیعیان که 93درصد جمعیت ایران را تشکیل میدهند، از هر پنج نفر یک نفر معتقد است که این تنشها سطح بالا یا متوسّطی دارد، اما در میان اقلیت سنّیِ این کشور نیز، 47درصد چنین باوری دارند.
به طور کلّی، مصاحبههای رودررو با 1522 تن از ایرانیان حاکی از آن بود که از نظر اکثر مردم ایران، افراطیگری مذهبی مشکلی جدّی در این کشور به شمار نمیرود. تنها اقلیتها معتقد بودند که سطح تنشها و تعارضات میان مسلمانانِ پایبندتر و مسلمانانی که سطح تدیّن پایینتری دارند، میان گروههای مختلف مذهبی و میان شیعه و سنّی بالاست.
مردم ایران نظام سیاسی مذهبی را ترجیح میدهند
شخصیتهای مذهبی باید در عرصۀ امور سیاسی…
از قدرت و نفوذ بالایی برخوردار باشند | 40درصد |
از مقداری قدرت و نفوذ برخوردار باشند | 26درصد |
قدرت و نفوذ چندانی نداشته باشند | 19درصد |
از هیچ قدرت و نفوذی برخوردار نباشند | 11درصد |
پاسخ «نمیدانم»، یا امتناع از پاسخ | 4درصد |
اجرای قانون شرع در ایران
موافق | 83درصد |
مخالف | 15درصد |
پاسخ «نمیدانم»، یا امتناع از پاسخ | 2درصد |
قوانین حاکم بر ایران تا چه اندازه با قانون شرع مطابقت دارد؟
بسیار زیاد | 37درصد |
تا حدودی | 45درصد |
نه چندان | 10درصد |
بسیار کم | 3درصد |
پاسخ «نمیدانم»، یا امتناع از پاسخ | 5درصد |
(این سؤالات تنها از ایرانیانِ مسلمان پرسیده شد، اما مابقی سؤالات نظرسنجی از تمام مردم ایران پرسیده شد.)