مناسک بسازیم مناسک می‌سازند

1. همکاری داریم از برادران اهل تسنن که انسان امانتدار و شریفی است و البته اوضاع مالی خوبی هم ندارد. چندی پیش از یک سفر به زاهدان به نام "ختم بخاری" یاد می کرد. تعداد زیادی از برادران و خواهران اهل سنت با اتوبوس به زاهدان می روند و در مسجد بزرگی در آنجا هر شب مراسمی به نام ختم بخاری را به جا می آورند. این صرفا یک موضوع ساده نیست. تبدیل به نوعی سفر زیارتی شده است از تفریحات ، مهمان نوازی  و امکانات رایگان مسجد گرفته تا مسایل پیرامونی آن. یکی از چیزهای جالبی که می گفت این بود که یکی از کنار خیابان با احترام زیاد و ماشین آخرین مدل آنها را دوباره به ایستگاه اتوبوس رسانده است. نکته مهم این است که این مراسمات سابقه تاریخی چندانی نداشته است.

2. تصاویر ترافیک گسترده در مسیرهای منتهی به مقبره کوروش در زادروز وی را همه دیده‌ایم. اگر به تصاویر هوایی آن دقت کنید مشاهده می‌کنید که قبلا چنین سابقه نداشته است. بدیهی است کوروش به‌عنوان یک شخصیت ملی محترم است ولی اگر به عنوان یک عامل هویت‌ساز در مقابل دین مطرح گردد شاید زنگ خطر را به صدا درآورد.

دلیل این مسایل چیست؟

شاید بتوان از این منظر نیز به موضوعات فوق نگریست که وقتی یکی از گروه‌های جامعه با تبلیغات و امکانات زیاد شروع به ایجاد آداب و مناسک جدید می‌کند گروه‌های مقابل آن نیز ناخودآگاه واکنش نشان می‌دهند. در چند سال اخیر راهپیمایی اربعین به صورت گسترده در صدا و سیما تبلیغ می‌شود به همان نسبت این روی راهپیمایی و استقبال از مقبره کوروش اثر می‌گذارد . صدا و سیما انواع مراسم مذهبی را به‌صورت گسترده با جمعیت میلیونی پوشش می‌دهد. طبیعی است که اهل تسنن به دنبال مناسک‌سازی برود.

شاید عده‌ای بگویند بعضی از این مراسمات جدید نیست و در تاریخ شیعه سابقه دارد اما باید به این توجه کرد افزایش ارتباطات و ازدیاد شبکه‌های تلویزیونی باعث شده است که تبلیغات بسیار زیاد به نظر برسد.  هر عدم تعادلی عدم تعادلی دیگر را باعث خواهد شد. از جهتی پمپاژ این‌چنینی مفاهیم دینی به  جامعه از کیفیت آن می‌کاهد و به اصطلاح صفا و خلوص سابق را دیگر در مراسم نمی‌بینیم و راه برای نمایش ریاکاران باز می‌شود.