آزادی‌های زنان در عربستان سعودی تا به کجا خواهد رسید؟
این روزها خبر رفع ممنوعیت از رانندگی زنان سعودی در تیتر اخبار سراسر جهان به چشم می‌خورد. بالاخره زنان سعودی پس از قریب به سی سال مبارزه در راستای به دست آوردن حقّ رانندگی به موفقیّت نائل شدند. ملک سلمان حکمی مبنی بر اعطای گواهینامۀ رانندگی برای زنان صادر کرد که از اواسط سال آتی به اجرا درخواهد آمد.
همین چند وقت پیش بود که ریاض نخستین سخنگوی زن خود را برای فعّالیت در سفارت عربستان واقع در واشنگتن منصوب کرد. در واقع، حکم اخیرِ ملک سلمان یکی از تغییرات مهمّ اجتماعی است که اخیراً در عربستان شاهد آن بوده‌ایم. محمد بن سلمان، شاهزادۀ ولیعهد سعودی فکرهای بزرگی در سر دارد. وی عنوان داشته که اگر مردم عربستان خودشان به این نتیجه برسند که باید تغییر کنند، می‌توانند تا آسمان‌ها پیشرفت کنند.
بن‌سلمان پروژۀ عظیمی با هدف تبدیل خطّ ساحلی دریای سرخ به اماکن تفریحی راه‌اندازی کرده است. این اقدام نیز جزئی از چشم‌انداز 2030 ولیعهد است. بن‌سلمان عنوان داشته که قصد دارد میزان مشارکت اجتماعی زنان را از 22درصد به 30درصد افزایش دهد. اندکی پیش از اعلام پروژۀ دریای سرخ ملک سلمان حکم سلطنتیِ مهمّ دیگری صادر کرد مبنی بر این که زنان اجازه دارند بدون نیاز به اذن سرپرست مذکّرشان به خدمات دولتی (مثل خدمات درمانی و آموزشی) دسترسی داشته باشند. با توجّه به این سیر سریعِ تحوّلات اجتماعی، می‌توان انتظار داشت که تغییرات مثبت بیشتری در راه باشد. چند روز پیش از صدور این حکم نیز زنان برای نخستین بار اجازۀ حضور در استادیوم ورزشی را پیدا کردند.
زنان سعودی و سران جهانی همه از این تصمیم استقبال کرده‌اند. با این تحوّلات اخیر، مردم سعودی نسبت به آینده خوشبین‌تر شده‌اند. پیش‌بینی می‌شود که با رفع ممنوعیت از رانندگی زنان، زمینه بیش از پیش برای افزایش آزادی‌های زنان در جامعۀ سعودی فراهم شود.
البته این تصمیم با مخالفانی از میان محافظه‌کاران نیز مواجه بود. دستگیری تعداد قابل‌توجّهی از روحانیان و فعّالان معروف حامل این پیام است که جوّ فعلی حاکم بر عربستان خرده‌گیری و انتقاد از تصمیمات کلیدی مملکت را برنمی‌تابد.
اما به گفتۀ مقامات سعودی، نقاط مثبت این تصمیم بر جوانب منفیِ آن غالب است. چراکه با عملی شدنِ این حکم، حضور زنان بیشتر در تشکیلات سعودی پررنگ‌تر خواهد شد.
نشریۀ نشنال در یکی دیگر از مطالب خود می‌نویسد عربستان با محقّق ساختن وعدۀ خود مبنی بر ارائۀ حق رانندگی برای زنان، به سرمایه‌گذاران این پیام را می‌دهد که مقامات سعودی نسبت به محقّق ساختن برنامۀ اصلاحات اقتصادی متعهّد هستند و به گفته‌های خود جامۀ عمل می‌پوشانند.
به نوشتۀ نشریۀ سعودی گزت، این حکم تنها برای زنان سعودی اهمیت ندارد، بلکه برای کلّ مملکت سعودی و حتّی خاورمیانه ارزشمند است. این حکم چیزی فراتر از اعطای حقّ رانندگی به زنان است و به منزلۀ پذیرش ارزش و جایگاه نیمی از جمعیت کشور و احیای آزادی و شرف زنان است. در حقیقت، دین اسلام در ارائۀ حقوق برابر به زنان و مردان در جهان پیشتاز بود، اما متاسفانه عربستان با در پیش گرفتنِ تاریک‌اندیشی، مردسالاری و زن‌ستیزی از سنّت‌های درخشان اسلامی فاصله گرفت. این دین اسلام نبود که حقوق و آزادی‌های زنان را محدود کرد، بلکه عربستان خود این کار را انجام داد. عربستان با محدود ساختن حقوق اولیه و توانایی‌های زنان و دخترانِ خود، به خود و نسل‌های آیندۀ خود بزرگ‌ترین ظلم را می‌کند. این معادلۀ ساده‌ای است؛ سعودی‌ها برای تربیت انسان‌های آگاه، باسواد و دارای اعتماد به نفس به مادران آگاه، تحصیل‌کرده و دارای اعتماد به نفس احتیاج دارند.
این در حالی است که در بعضی از کشورهای اسلامی دیگر مثل امارات، ترکیه، ایران و پاکستان، زنان با حفظ حجاب و هنجارهای دینی-اجتماعی، مجازند در عرصه‌های مختلف به فعالیت بپردازند و حتی به عضویت نیروهای مسلّح درآیند و خلبان هواپیمای جت شوند!
اما حالا با این تصمیم جدید ملک سلمان، زنان عربستان گام در مسیری طویل و هیجان‌انگیز گذاشته‌اند. زمان آن رسیده که زنان سعودی (و تمام زنان مسلمان جهان) را تشویق کنیم تا تمام توانایی‌های خود را از حالت بالقوه به حالت بالفعل درآورند و از هر لحاظ که می‌توانند در جوامع خود به نقش‌آفرینی بپردازند.
امیدوارم ملک سلمان به پادشاهی جدید عربستان برسه.
این روحانیون تند رویی که اسلام و از هر طرف که دلشون خواسته اندازه گرفتند، باعث این ظلم در حق زنان اون هم در عصر جدید و پیشترفته شده.