ممنوعیت ختنۀ پسران در ایسلند بدون مشورت با یهودیان و مسلمانان
در پی اعلام لایحۀ پیشنهادیِ پارلمان ایسلند مبنی بر ممنوعیت ختنۀ مردان، رهبران مذهبی واکنش تند و خشمگینانهای نشان دادند.
در این لایحه پیشنهاد شده که هرکس “تمام یا بخشی از اندام جنسی را از بین ببرد”، مجرم تلقّی شده و به شش سال زندان محکوم شود.
رئیس انجمن مسلمانان ایسلند این طرح را “تعرّضی به ساحت دین” توصیف کرده است.
این لایحه ختنه را به منزلۀ نقض حقوق پسران کمسنوسال توصیف کرده و بیان داشته که تنها زمانی ختنه مجاز به شمار میرود که توجیهی پزشکی-بهداشتی در پس آن وجود داشته باشد. پسران جوان تا زمانِ رسیدن به سنّ قانونی، فرصت خواهند داشت خود در اینباره تصمیمبگیرند.
ختنۀ مردان یکی از رایجترین جراحیها در جهان است و براساس یک مطالعه، حدود 38% از مردان در سراسر جهان ختنه شدهاند. همچنین این مطالعه نشان داده که قریب به نیمی از ختنهها به دلایل مذهبی یا فرهنگی صورت گرفته است.
اهمیت ختنۀ مردان در دین اسلام مورد اختلاف است (بعضی از مسلمانان آن را واجب و بعضی دیگر مستحب میدانند)، اما به طور کلّی رسمی مهم و ستودنی به شمار میرود.
در یهودیت ختنه کردن امری بسیار بااهمیت است و اکثر نوزادان پسری که در خانوادههای یهودی چشم به جهان باز میکنند ظرف یک هفتۀ اول پس از تولّد ختنه میشوند.
اگنس سیگوروردوتیر، اسقف ایسلند این لایحه را به خاطر جرم تلقّی کردنِ اعتقادات مذهبی یهودیان و مسلمانان مورد انتقاد قرار داده و عنوان داشته است که لازم است به جای این کار، انجام ختنههای پرخطر ممنوع اعلام شود.
خاخامِ بزرگ پینکاس گلداشمیت، رئیس کنفرانس خاخامهای اروپا در قالب بیانیهای خطاب به ایندیپندنت عنوان داشت که مصوّبۀ پیشنهادی وی را بهشدّت نگران ساخته است. وی نوشت: "جمعیت کمی از یهودیان در ایسلند زندگی میکنند، اما نمیتوانیم سنّت خطرناکی را که این اقدام در اروپا جاخواهد انداخت و محدودیتی را که بر عملکرد آزادانۀ مذهبی یهودیان اعمال خواهد کرد نادیده بگیریم."
یکی از سخنگویان مؤسسۀ «میلا» در بریتانیا که هدف از آن حمایت از حقوق جوامع یهودی در ختنه کردن است، ختنه را جزء جداییناپذیری از هویت یهودی خواند و گفت این ممنوعیت حیات یهودیان را در این کشور غیرممکن میسازد.
آمار دقیقی دربارۀ تعداد یهودیانی که در ایسلند زندگی میکنند در دست نیست، اما برآوردهای سال 2010 مؤسسۀ پژوهشی پیو حاکی از آن است که یهودیان کمتر از 0.1% جمعیت این کشور را تشکیل میدهند (یعنی کمتر از 320 نفر).
سلمان تمیمی، رئیس انجمن مسلمانان ایسلند، هشدار داد که این مصوّبه نه تنها تعرّض به یهودیان، بلکه تعرّضی به ساحت دین (به طور کلی) است. این کار به منزلۀ مداخله در آزادیهای دینی است و از این که پیش از طرح این مصوّبه با گروههای مذهبی مشورت نشده عصبانی است.
خانم سیلجا داگ گونارسدوتیر، نمایندۀ پارلمان و عضو حزب ترقّیخواه عامل اصلی در مطرح شدنِ این مصوّبه است. او خطاب به ایندیپندنت گفت: "به نظرم لزومی به مشورت کردن نبود. از نظر من، این موضوع جنبۀ دینی نداشت… چون موضوع به حمایت از حقوق کودکان مربوط میشود، نه حقوق دینی بزرگسالان. هر فردی فارغ از جنسیت و سنّی که دارد باید اجازه داشته باشد دربارۀ چنین پروسهای که غیرضروری و برگشتناپذیر است و حتّی ممکن است خطرناک باشد اظهارنظر کند. بدن هر شخص متعلّق به خود اوست و باید حقّ تصمیمگیری دربارۀ آن را داشته باشد."
پیرو ممنوعیتِ اعلامشده، پزشکانی که در سیستم بهداشت و سلامتِ ایسلند فعالیت میکنند از ختنه کردن دست کشیدند. البته در جامعۀ پزشکی جهانی دربارۀ خطرات و مزیتهای احتمالی ختنۀ مردان اختلافنظرهایی وجود دارد.
بعضی از مطالعات حاکی از خطرناک و مضر بودنِ ختنه (عفونت، خونریزی، مشکلات جنسی و آسیب روانی) هستند و بعضی دیگر نشان میدهند مزیتهای بهداشتی بر مضرّات آن غلبه دارد.
این مصوّبه یک بار در پارلمان ایسلند مورد گفتگو قرار گرفته و پیش از این که به قانون تبدیل شود مراحل متعدّد گفتگو و مشورت را پشت سر خواهد گذاشت.