آیا پیروزی مقتدی صدر از نفوذ ایران در عراق کم خواهد کرد؟
نتایج انتخابات اخیر در عراق بر سیاست داخلی و خارجی این کشور تأثیر زیادی خواهد داشت. پیروزی مقتدی صدر به اندازۀ کافی به او قدرت داده است تا نفوذ خارجیها را در عراق محدود کند.
الجزیره در ادامه ادعا کرده است: در این شرایط منافع ایران در خطر است، بسیاری از مقامات ایران از نتایج انتخابات عراق راضی نیستند، در طول مبارزات انتخاباتی یکی از مسائل مهم مورد بحث گروههای سیاسی، منافع و نفوذ ایران در عراق بود، مباحثات پیرامون این موضوع در روند تشکیل حکومت جدید نیز ادامه خواهد یافت. نفوذ ایران، در واقع فقط یکی از نکات بنیادی انشعاب احزاب سیاسی عراق است.
زیاد العلی نویسنده این گزارش الجزیره در ادامه آورده است: ایران در عراق نفوذ زیادی دارد اما نه آن قدر که بسیاری از تحلیلگران ادعا میکنند. بعضی از تحلیلگران معتقدند ایران کنترل همهجانبهای بر سیاست عراق دارد. بیش از یک دهه پیش، ایران تمام احزاب اصلی شیعۀ عراقی را تشویق کرد تا یک ائتلاف واحد انتخاباتی تشکیل بدهند و همچنین ایران آنها را ترغیب به شکلدادنِ سازوکاری کرد تا احزاب در مورد اختلافات خود پشت درهای بسته مذاکره کنند. اما احزاب این خط مشی را دنبال نکردند و نتوانستند امنیت را بهبود ببخشند و رقابت بر سر رهبری باعث شد اتحاد آنها در سال 2009 از هم بپاشد. واکنش ایران تغییر اهداف کوتاهمدت بود تا بتوانند سیاستی دوستانه در پیش بگیرند و روابطی امن و اقتصادی عراق با تهران را حفظ کنند، در سال 2014 نخستوزیری نوریالمالکی بهترین موقعیت برای دستیابی به این اهداف بود. اما دولت نوری المالکی در قدرت نماند و حیدرالعبادی با دیدگاههای مغایر با نوری المالکی به قدرت رسید.
العلی در ادامه تحلیل خود افزوده است: ایران از اینکه بسیاری از عراقیها مخالف حضور خارجی در کشورشان هستند آگاه است. به همین دلیل به دنبال حفظ نفوذ از طریق همراهی و مساعده به آنها و اجتناب از رودررو شدن با واکنش شدید سیاسی توسط عراقیهاست. به لحاظ عملی نیز ایران به دنبال گماردن برخی از متحدانش مثل ائتلاف الفتح و دولت ائتلاف قانونی در دولت بعدی است.
این نویسنده درپایان آورده است: مقتدی صدر بسیار بیشتر از رقبای خود بر محدود کردن منافع ایران در عراق تمرکز دارد، به همین دلیل بسیاری از ضدایرانیان در عراق به مقتدی صدر پیوستند و علیه تهران شعار دادند. اما همانطور که ایرانیان نمیتوانند تعیین کنند چه کسی بر صندلی نخستوزیری عراق تکیه بزند، عوامل مقتدی صدر نیز محدودیتهای مشابه دارند. مقتدی صدر با اینکه در قطب قدرت قرار گرفته است اما توانایی حذف کامل نیروهای الفتح و دولت ائتلاف قانونی را در دولت بعدی ندارد. بنابراین مقتدی صدر نیز باید همچون سیاست ایران از مواجهۀ مستقیم با ایران اجتناب کند. مذاکرات آینده نشان خواهد داد که مقتدی صدر برای رسیدن به اهدافش، از جمله محدود کردن مداخلۀ خارجی در عراق، چه گامی برخواهد داشت.