مرور مطبوعات(شرق)/ رئیس فراکسیون زنان از طرحی برای تساوی دیه زن و مرد خبر داد

روایتی از روزگار یار آیت‌الله طالقانی
چندی پیش محمد بسته‌نگار از فعالان ملی مذهبی و یاران آیت‌الله طالقانی درگذشت. شرق در یادداشتی به روایت روزهای آخر عمر این فعال ملی مذهبی و نقل خاطراتی از وی با آیت‌الله طالقانی پرداخته است.
در بخشی از این یادداشت خاطرات آن مرحوم از گذران زندگی در زندان در کنار افرادی چون آیت‌الله طالقانی و دکتر سحابی و فعالیت‌های علمی آنان در زندان آمده است:  
بعد از ساعت هشت تا ۱۰ صبح سکوت و مطالعه اجباری داشتیم. ساعت ۱۰ هم یک پذیرایی مختصر داشتیم، شیرینی و چای یا میوه‌ای که مهندس بازرگان تقسیم کرده بود را می‌خوردیم. بعد کلاس درس شروع می‌شد. من نزد دکتر شیبانی فرانسه و نزد آقای طالقانی فقه و اصول می‌خواندم. مهندس بازرگان در سطح بالاتری درس فرانسه می‌داد. . . بعد از نماز، غذا می‌خوردیم و سپس سکوت و خواب بعد از ظهر را داشتیم. بعد دوباره کلاس‌های درس شروع می‌شد تا پنج و شش عصر. حتی کسانی بودند که سواد نداشتند، دکتر سحابی سواد یا قرآن یادشان می‌داد. بعد از نماز مغرب و عشا جلسات شبانه شروع می‌شد. دو شب آقای طالقانی تفسیر قرآن می‌گفت، یک شب مهندس بازرگان سخنرانی داشت و یک شب دکتر سحابی. یک شب هم آزاد بود، هر یک از دوستان برنامه یا مقاله‌ای داشت، ارائه می‌کرد. شب جمعه هم آقای طالقانی سخنرانی عمومی داشت که علاوه بر خود ما زندانیان عادی هم شرکت می‌کردند.
 
 
مهلت رسیدگی به پرونده سپنتا نیکنام را تمدید کردیم
پرونده سپنتا نیکنام هنوز باز است و از گوشه و کنار درباره چند و چون ماجرا و دلایل عدم تعیین تکلیف وضعیت سپنتا نیکنام اخبار و نقل قول‌هایی به گوش می‌رسد. این‌بار نوبت محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام است. محسن رضایی گفته است: در فرودین مهلت سه ماهه رسیدگی به پرونده سپنتا نیکنام تمام شده بود، اگر رسیدگی به آن را تمدید نمی‌کردیم نظر شورای نگهبان‌ قطعی و از دستور کار مجمع خارج می‌شد. با پیشنهاد این‌جانب و موافقت آیت‌الله شاهرودی تمدید رسیدگی انجام شد که طبق آیین‌نامه حداکثر یک سال می‌تواند باشد.
رضایی در ادامه یادآور شده است: حل این نوع اختلافات به رأی دو سوم مجمع تشخیص مصلحت نظام نیاز دارد، به همین دلیل دو هفته پیش بین دو کمیسیون حقوقی و سیاسی مجمع جلسه‌ای مشترک گذاشتیم تا نظرات آنها به هم نزدیک‌تر شود. این همه فضای شایعه‌پراکنی و غوغاسالاری که فرصت‌طلبان سیاسی درمی‌آوردند، باعث نگرانی‌هایی است. این افراد با دروغ‌پردازی، محیط عقلانی تصمیم‌گیری را هدف قرار داده‌اند، برخی از آنها نه به ایران رحم می‌کنند، نه به مردم و نه به اقلیت‌ها و با سیاسی‌کاری فقط دنبال منافع خود هستند.
 
رئیس فراکسیون زنان از طرحی برای تساوی دیه زن و مرد خبر داد
شرق در ادامه به نقل خبری از سوی رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی مبنی بر آماده شدن طرحی برای تساوی دیه زن و مرد پرداخته است.
وی گفته است: بر اساس قانون مجازات اسلامی ایران و مطابق فتوای بسیاری از فقهای شیعه و سنی، دیه زن نصف دیه مرد است. این رأی در میان فقها مخالفانی نیز دارد. دلیل عمده گروه اول، تصریح برخی از روایات بر نصف بودن دیه زن نسبت به مرد است. گروه دوم نیز با تمسک به اطلاق آیه قرآن و برخی از روایات دیگر به تساوی دیه زن و مرد فتوا داده‌اند. در این گزارش، این نظریات تا حدودی تجزیه و تحلیل و ارزیابی شده و دیدگاه‌هایی نیز ارائه شده است.
سلحشوری مدعی است بر اساس ماده 550 قانون مجازات اسلامی، ‌دیه زن نصف دیه مرد بوده و علت آن، جدا از مسائل فقهی، تفاوت جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان در برابر مردان عنوان شده است. با نگاهی به شرایط زندگی امروزی، به نظر می‌رسد دغدغه اجتماعی و اقتصادی برای این تفاوت دیگر حل شده باشد؛ اما نگاه غالب بر موضوعات حقوقی، این مسئله را در تمام این سال‌ها برنتابیده و تنها جایی کوتاه آمده است که دیه، دیه تصادفات باشد و شخصی غیرحقیقی، یعنی شرکت بیمه، ناچار به پرداخت آن باشد که همین برابری نیز با زیاده‌خواهی برخی سازمان‌های بیمه‌گر، دو سال است قطعی شده است.
سلحشوری به همین اکتفا نکرده و گفته است که درباره دیگر مسائل مورد بحث در خصوص حقوق زنان، مانند قصاص، ارث، اصلاح سن ازدواج کودکان، خروج زنان از کشور بدون نیاز به اذن همسر، ورود زنان به ورزشگاه‌ها و امنیت زنان در برابر خشونت نیز تلاش‌هایی داشته‌اند.
 
توضیحات صدا‌و‌سیما و اعتراض انجمن حمایت از حقوق کودکان
واکنش‌ها به ماجرای پخش اعتراف‌های دختران رقصنده اینستاگرامی از تلویزیون همچنان ادامه دارد. در همین حال، روز گذشته  و پس از چندین روز اعتراض و واکنش و نکوهش کاری که صداوسیما کرده، مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی در این‌باره اظهارنظر کرد و به صورت تمام و کمال از کاری که انجام شده است، دفاع کرد.
محمدحسین رنجبران، مدیرکل روابط عمومی صداوسیما، در این باره گفته است: مردم و  خانواده‌ها در تماس با ما به شدت خواهان آگاه‌سازی در زمینه آسیب‌های اجتماعی، به‌ویژه در فضای مجازی هستند. این وظیفه ذاتی رسانه ملی و خواست مردم، به‌ویژه خانواده‌ها است که اطلاعات بیشتری درباره آسیب‌های فضای مجازی داشته باشند و نمی‌‌توانیم وقتی مسئولان مربوطه در حوزه فضای مجازی به وظایف خود در ساماندهی فضای مجازی عمل نمی‌کنند، ما هم بنشینیم و دست روی دست بگذاریم و برنامه‌های آگاهی‌بخش را به خانواده‌ها ارائه نکنیم.
محمدحسین رنجبران با تأکید بر این‌که این برنامه محصول معاونت اجتماعی نیروی انتظامی بوده است، گفته: برخی خانواده‌ها با ما تماس می‌گیرند و به صراحت می‌گویند ما خانواده‌ای مذهبی نیستیم، اما به خانواده و حفظ حیا و حرمت خانواده اعتقاد داریم و همکاران ما را قسم می‌دهند که برنامه‌هایی بسازید تا جلوی این عرصه افسارگسیخته فضای مجازی را بگیرد و به خانواده‌ها آگاهی دهد.
در همین حال، انجمن حمایت از حقوق کودکان هم در بیانیه‌ای با اشاره به پخش سخنان اعتراف‌گونه یک دختر ۱۷ساله از صدا‌و‌سیما، آن را «نماد مشخص و بارز خشونت علیه کودکان» توصیف کرده است. در بیانیه این انجمن، شیوه گفت‌وگو با او «تلخ و رعب‌انگیز در حالتی از استیصال» توصیف شده و با پرسش درباره اهداف پخش این تصاویر آمده که این اقدام «در واقع قدرت‌نمایی در مواجهه با نوجوانی است که به عنوان فردی زیر ۱۸ سال، کودک قلمداد می‌شود. این برخورد نماد مشخص و بارز خشونت علیه کودکان به شمار می‌رود که به موجب قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، ایجاد چنین فضای حقارت‌آمیزی نوعی کودک‌آزاری روانی تلقی شده و به‌جهت عمومی بودن این جرم، مدعی‌العموم می‌تواند رأساً وارد ماجرا شده و نسبت به خاطیان طرح دعوا کند.
 
کمیت علیه کیفیت
دکتر حسین باهر فوق‌دکترای رفتارشناسی و عضو فرهنگستان علوم پزشکی، شاخه سلامت اجتماعی در یادداشتی به زیان‌بار بودن کمی جمعیت خانوار و پرجمعیتی بیش از حد نرمال پرداخته است. وی مدعی است زمانی بود که جمعیت زیاد برای امرار‌ معاش خانواده بسیار مفید بود. حتی‌‌الامکان سعی می‌کردند که هم در ازدواج و هم در بچه‌دار‌شدن تعداد زیاد را رعایت کنند… اما الان تقریباً می‌توان گفت که به خانه‌های مجردی رسیده است.
وی سپس با ذکر مثال‌هایی از میان گیاهان و حیوانات می‌گوید: من قانونی را کشف کرده‌ام که بر ‌اساس آن، حاصل‌ضرب کمیت در کیفیت، یک مقدار ثابت است.  معنی‌اش این است که به طور ‌کلی و مانند آنچه در کل طبیعت وجود دارد، هرچقدر تعداد افراد یک خانواده زیادتر باشد، کیفیت فرزندان آن خانواده پایین‌تر خواهد بود.
 وی در پایان چنین جمع‌بندی می‌کند: باید گفت جمعیت در حداقلی لازم است. بین دو تا چهار فرزند، آماری است که من از منظر رفتارشناسی برای جمعیت خانواده در نظر می‌گیرم، حداقل دو نفر و حداکثر چهار نفر، کمتر از این، ایجاد تنهایی و انزوا در آخر عمر خواهد کرد و بیشتر از آن، ایجاد نابسامانی معیشتی می‌کند. در هر دو صورت به ‌نظر من پسندیده نیست. ایران ما احتیاج به جمعیت بیش از ‌حد ندارد. اگر چهار فرزند به‌دردبخور داشته باشیم، بهتر از 14 بچه است.
 
ما و فرزندان آزاردیده
فائزه طباطبایی که خود، وکیل است گریزی به ماجرای ناظم متجاوز به حقوق کودکان و محاکمه وی زده است. وی می‌گوید: جلب توجه افکار عمومی و جریحه‌دار شدن احساسات در سطح وسیع گرچه می‌تواند به‌عنوان یک مؤلفه مثبت، موجب افزایش آگاهی و حساسیت عمومی و در نتیجه تسریع در فرایند اجرائی و مداخله سیستم عدالت کیفری و الزام قانون‌گذاران به چاره‌اندیشی بشود؛ اما با توجه به کارکرد طبیعی رسانه‌ها، هم‌زمان زمینه‌ساز افزایش ناامنی در میان گروه‌های مختلف اجتماعی به‌ویژه به تناسب عوامل و زمینه‌های خطرپذیری هم می‌شود؛ امری که می‌تواند ارزیابی واقع‌گرایانه از موج جرم و در نتیجه برنامه‌ریزی برای کنترل و مدیریت جرم را مختل کند.
وی سپس به مفاد قانون مجازات اسلامی می‌پردازد و درباره نارسا بودن قانون در خصوص جرائم علیه کودکان می‌نویسد: در حوزه جرائم علیه کودکان، نبودن آیین دادرسی ویژه و متناسب با این دست از جرائم، سبب شده آزار جنسی کودکان و نوجوانان مانند همه جرائمی که در فضای خصوصی یا شبه‌خصوصی انجام می‌شود، با دشواری اثبات از سوی قربانی جرم روبه‌رو باشد.
 
دختری از آسیای دور
زهرا عمرانی در یادداشتی به نقل خاطره‌ای از روابطش با چند دختر ژاپنی پرداخته است. او به ذهنیت خود و اکثر ایرانیان نسبت به مردم ژاپن اشاره می‌کند و می‌گوید: تصورم از کشور ژاپن، مساوی با نظم بود و پشتکار. زنان و مردانی مرتب که پا‌به‌پای هم در‌ حال تلاشند. خستگی‌ناپذیرانی که از صبح زود کار می‌کنند تا دیر‌وقت شب. در این تصویر همه برابر بودند و همه‌چیز سر جای خودش بود.
وی سپس اذعان می‌کند که تصورش چندان هم موافق با واقع نیست. بلکه آنها هم انسان‌هایی بودند شبیه ما! مثل ما لباس می‌پوشیدند و در درس و کار هم گاهی پرکار بودند و گاه از زیر درس و کار در می‌رفتند! اما همگی بسیار مؤدب و البته وقت‌شناس بودند.
وی درباره تجربه‌هایش درباره دختران ژاپنی می‌نویسد: شرایط زنان در ژاپن همچنان بسیار سنتی است. اولین و مهم‌ترین وظیفه یک زن، خانه‌داری، مادری و رسیدگی به سالمندان خانواده است. مانند شکل سنتی زندگی در ایران، در ژاپن عموماً زوج‌های جوان با پدر و مادر زندگی می‌کنند و معمولاً عروس وظیفه نگهداری از پدر و مادر داماد را بر عهده دارد.