مرور مطبوعات (شرق) / الله‌کرم خواستار برکناری استاندار تهران شد

عباس امیرانتظام درگذشت
روایت اتهام 39ساله
شرق به مناسبت درگذشت عباس امیرانتظام معاون نخست‌وزیر دولت موقت و سخنگوی همان دولت در 21 تیرماه 1397، به بازخوانی پرونده وی پرداخته است. امیرانتظام به بهانه اسناد به دست آمده از لانه جاسوسی متهم به جاسوسی شد و 19 سال از عمرش را در زندان سپری کرد اما بعدها بی‌گناهی وی اثبات شد و بعضی برای طلب حلالیت به سراغش رفتند. از جمله ابراهیم اصغرزاده دانشجوی خط‌امامی و از اشغال‌کنندگان سفارت آمریکا.
شرق در ادامه به شرح دیدار این دو و گلایه‌های امیرانتظام از این که تنها به خاطر استفاده از لفظ «امیرانتظام عزیز!» در بعضی اسناد او را متهم به جاسوسی کردند، پرداخته است.
مصطفی تاج‌زاده هم چندی پیش در مصاحبه با اعتمادآنلاین اذعان کرده بود: «ما در حق امیرانتظام ظلم کردیم، فکر می‌کردیم جاسوس آمریکا است و باید رسوا شود ولی نبود. یک عمر برایش زندان بریدند؛ خوب ما ظلم کردیم؛‌ تعارف نداریم که.»
امیرانتظام در مصاحبه با روزنامه جامعه درباره اتهاماتش گفته بود: «کاملاً من معتقدم که سفارت آمریکا و CIA توطئه کرده بودند که ملیون را از صحنه سیاست ایران خارج کنند. دولت موقت متهم شد به اینکه طرفدار آمریکاست و من هم متهم شدم که رابط بین دولت آمریکا و دولت موقت بودم. این اتهامات را آمریکا درست کرد و در سفارت آمریکا باقی گذاشت و وقتی سفارت آمریکا اشغال شد، آنها این اتفاق را پیش‌بینی می‌کردند.»
امیرانتظام بعد از آزادی نیز مدتی در حصر خانگی و ممنوع‌الخروجی زندگی کرد. امیرانتظام در سال 92 زمانی که مرحوم آیت‌الله گیلانی قاضی امضا کننده حکم حبس ابدش در بستر مرگ بود به ملاقاتش رفت.
امیرانتظام درگذشت و حجت‌الاسلام احمد منتظری فرزند مرحوم منتظری برجنازه‌اش نماز خواند.
 
الله‌کرم خواستار برکناری استاندار تهران شد
حسین الله‌کرم که در دولت احمدی‌نژاد به‌عنوان وابسته نظامی به زاگرب در کرواسی رفته بود و در آن هشت سال خبری از او نبود، با آمدن دولت روحانی دوباره فعال شده و هرازگاهی به هوای دهه 70 و دولت اصلاحات یا بیانیه می‌دهد یا تجمع خیابانی برگزار می‌کند. پنجشنبه گذشته هم با انتشار تصویر طومار امضا توسط انصار حزب‌الله در صفحه خود در شبکه اجتماعی اینستاگرام خواستار برکناری استاندار تهران شد. رئیس شورای هماهنگی نیروهای حزب‌الله در متنی با عنوان «دفاع از حریم اخلاقی و اجتماعی» نوشته است: «امضاکنندگان معتقدند رقص، کشف حجاب، اختلاط و… در ورزشگاه آزادی به هنگام تماشای تصویری مسابقه فوتبال ایران با اسپانیا و پرتغال زیر پا گذاشتن امنیت اخلاقی و اجتماعی جامعه بوده و با هدف زیر پا گذاشتن قانون «ماده ۲۴» منع ورود بانوان به سالن‌های ورزشی آقایان و بالعکس تحت هر عنوان (تماشاگر و…) بوده است تا از این طریق قبح‌زدایی شکستن قانون فوق‌الذکر صورت گیرد لذا امضاکنندگان برای دفاع از حریم اخلاقی و اجتماعی، خواستار برکناری رئیس تأمین استان تهران به دلیل سوء تدبیر شده‌اند. بی‌تردید بی‌توجهی به حریم امنیت اخلاقی و اجتماعی می‌تواند آسیب‌های اجتماعی فرهنگی زیادی به وجود آورد».
این چندمین‌بار است که الله‌کرم و یارانش تجمعات اعتراضی برپا می‌کنند؛ تجمع در اعتراض به آنچه بدحجابی می‌خوانند، مخالفت با حضور زنان در ورزشگاه یا برگزاری بازی ایران و کره در سال 95. آنها سال گذشته هم در اعتراض به حضور زنان در ورزشگاه بیانیه داده و گفته بودند که علیه مسئولان آتش‌به‌اختیار عمل می‌کنیم. در بیانیه خود خطاب به رئیس قوه ‌قضائیه اعلام کرده بودند اگر اقدام عملی در راستای جلوگیری از حضور زنان در ورزشگاه‌ها نشود، خودشان «آتش‌به‌اختیار» اقدام خواهند کرد. این آتش‌به‌اختیاری آنها روز پنجشنبه، با تأخیر و سه هفته بعد از اینکه خانواده‌ها توانستند بازی ایران و پرتغال و ایران و اسپانیا را در ورزشگاه ببینند، عملی و به درخواست برکناری استاندار تهران منجر شد.
 
دختران از کلاس اول چادر سر کنند
شرق به نقل مختصر سخن حجت‌الاسلام ابوالحسن مهدوی، امام‌جمعه موقت اصفهان منتشره در خبرگزاری ایسنا پرداخته که گفته است: دختران باید از همان کلاس اول ابتدایی با چادر به مدرسه ورود پیدا کنند. دختران نباید از کلاس سوم که به سن تکلیف می‌رسند، اقدام به حجاب و عفاف کنند؛ بلکه باید از همان ابتدا با این موضوع آشنا باشند.
 
قمارخانه‌ای به بزرگی صداوسیما
شرق مطلبی نیز از روزنامه جوان آورده که نویسنده در آن، صداوسیما را به یک قمارخانه همیشه‌باز تشبیه کرده است: این قمارخانه همیشه باز است! تنها کافی است به سراغ کنترل بروید و تلویزیون را روشن کنید تا به کازینوی همیشه فعال رسانه ملی وارد شوید. اینجا هم درست شبیه دیگر قمارخانه‌ها و ساختار‌های شرط‌بندی، شما پیش‌بینی می‌کنید، با خرید کالایی بی‌کیفیت پولی وسط می‌گذارید و در جریان قماری که قرعه‌کشی نامیده می‌شود، شرکت می‌کنید تا در نهایت شرکت‌هایی برنده شوند که اسپانسر برنامه‌های تلویزیونی‌اند و به مدد قمار با شانس شما میلیارد‌ها تومان سود به جیب می‌زنند و شما را در توهم برنده‌شدن به سمت باخت وقت و انرژی و زمان پیش می‌برند.
 
فرصتی برای گفت‌وگوهای اصلاحی در مورد صداوسیما
دیگر مطلب نقلی شرق، از روزنامه ایران است. نویسنده به ماجرای دختر رقصنده اینستاگرامی پرداخته و مدعی است صداوسیما خود را پاسخگو نمی‌داند: میزان مسئولیت‌پذیری نشریات و خبرگزاری‌ها بسیار بالاست و همواره آماده پاسخ‌گویی در مراجع قانونی یا عرفی بوده‌اند. با‌این‌حال چنین وضعیتی در مورد صداوسیما حاکم نیست. میزان پاسخ‌گویی این سازمان در مراجع مختلف قانونی و عرفی در مقایسه با مطبوعات نزدیک به هیچ است. احتمالاً همین امر موجب شده است در مواردی که تعداد آن کم نیست، برای ساخت و پخش انواع برنامه‌ها چنان دست گشاده‌ای برای خود احساس کنند که از معیارهای حقوقی و عرفی و اخلاقی و حرفه‌ای به‌سادگی غفلت یا تغافل کنند. زیان چنین غفلت یا تغافلی مستقیما متوجه همین سازمان و نظام و جامعه می‌شود.
 
لیبرالیسم و روشنگری
در نوشتاری دیگر به بررسی اثر «لیبرالیسم و روشنگری» که به‌تازگی از سوی نشر نی منتشر شده پرداخته شده است. در این کتاب شرح روشنی از آرای مهم‌ترین متفکران سیاسی غرب ارائه می‌شود، منتها مکللند به توصیف صرف اندیشه‌ها بسنده نمی‌کند و ناظری بی‌طرف باقی نمی‌ماند، بلکه عملاً با مسائل فکری آنها درگیر می‌شود و در نهایت به شرحی روز‌آمد از اندیشه‌های قدیم و جدید می‌رسد. او ضمن برخورد فعال با متفکران سیاسی، از هیوم، برک، مونتسکیو و اسپنسر، بنتام، میل، تا پین، همیلتون، سامنر و گرین و دیگران، درباره‌شان داوری می‌کند و در کنار آن، تفسیر خاص خود را از آرا و آثار آنها ارائه می‌کند که عمدتا مبنای عمل‌گرایانه دارد و بر پایه روزآمدکردن اندیشه‌ها عمل می‌کند.
پیش‌تر مجلد اول این مجموعه نیز منتشر شده بود که از اندیشه سیاسی سقراط، افلاطون و ارسطو، تا سنت آگوستین، توماس آکویناس، ماکیاولی، هابز، لاک و روسو را دربر می‌گیرد. مجلد دوم نیز با بخش پنجم و ششم ادامه می‌یابد که در نیمه اول کتاب به دوران روشنگری و شکل‌گیری دولت مدرن و در نیمه دوم به ظهور، بلوغ و زوال لیبرالیسم می‌پردازد.
 
همبستگی و کار سیاسی
این نوشتار، گفت‌وگویی با آلبرتو توسکانو درباره جریان‌های مختلف مارکسیسم در قرن بیستم است. آلبرتو توسکانو فیلسوف، منتقد فرهنگی و نظریه‌پرداز اجتماعی ایتالیایی ـ انگلیسی است که در جهان انگلیسی‌زبان به جهت ترجمه‌هایش از آثار آلن بدیو مشهور است. کارهای خود توسکانو حول دو محور است: بررسی تداوم ایده کمونیسم در تفکر معاصر و نیز تحقیق در تبار مفهوم تعصب مذهبی. کتاب او با عنوان «تعصب مذهبی: کاربردهای یک ایده» در سال 2010 منتشر شد. توسکانو در این مصاحبه به سیر تحول مارکسیسم در قرن بیستم و قرائت‌های مختلف از آن اشاره می‌کند: مارکسیسم کانتی، مارکسیسم فرویدی، مارکسیسم جهان‌سومی، فمینیسم مارکسیستی و… . او در ضمن به افول سیاست طبقاتی و ظهور سیاست هویتی می‌پردازد و معتقد است تقابل میان این دو سیاست در به‌بیراهه‌کشاندن بحث‌های درونی جریان چپ در دهه 1980 حول پست‌مدرنیسم مؤثر بوده است.    
توسکانو در بخشی از این گفت‌وگو می‌گوید: تاریخ صحنه را عوض می‌کند. منطقه بازی عوض می‌شود و شما در لحظه جدیدی قرار می‌گیرید. شما باید «سفت و سخت»، و با همه «بدبینی عقلی» که در کف دارید، به قواعد آن بزنگاه تاریخی گوش فرا دهید». بنابراین پرسش ما به‌طور حتم این نیست که آیا خوانش‌های صورت‌گرفته از مارکس گشوده، بدعت‌آمیز یا سنت‌شکنانه است ـ توگویی اینها جملگی ارزش‌هایی هستند در خود ـ یا خیر، بلکه باید بپرسیم آیا این خوانش‌ها از «قواعد آن بزنگاه تاریخی» پیروی می‌کنند و اگر این به معنای دورریختن، تغییر یا تنزل برخی از سویه‌های به‌خصوص اثر مارکس است، باید از آن استقبال کرد.
 
در مواجهه کانت و هگل
کانت و هگل هر یک به نوبه خود تاریخ تفکر را به دو بخش قبل و بعد از خود تقسیم کرده‌اند. متن‌های بسیاری در شرح فلسفه آنها و حتی نسبت میان فلسفه آنان نوشته شده و تعداد قابل‌توجهی از این متون نیز به فارسی ترجمه و منتشر شده‌اند. به‌تازگی کتاب دیگری به همت انتشارات ققنوس منتشر شده که از طریق بررسی تفاوت رویکرد کانت و هگل درخصوص مفهوم ابژه، تمایزات ایدئالیسم این دو متفکر را توضیح می‌دهد: «وحدت اشیا: هگل، کانت و ساختار ابژه» اثر رابرت استرن. نویسنده در این کتاب می‌کوشد با طرح مسئله وحدت و کثرت، فلسفه هگل را در پرتو تقابلش با فلسفه کانت توضیح دهد.
نویسنده درباره هدف از نگارش این اثر می‌گوید: استرن هدف اولیه این کتاب را ارائه تفسیری از متافیزیک هگل معرفی می‌کند. در نظر او، مضمون محوری متافیزیک هگل این است که نشان دهد ساختار اشیاء اساسا به چه نحو کل‌گرایانه است: یعنی جهان چگونه مشتمل بر ابژه‌هایی انضمامی است که نمی‌توان آن‌ها را موجودیت‌های مرکب متشکل از واحدهای بسیط بنیادی‌تر دانست، و چگونه این ابژه‌ها وحدتی دارند که به معنای دقیق کلمه نمی‌توان آن را به کثرتی از اجزای قائم به ذات تجزیه کرد که پیوند بیرونی دارند. نویسنده برای استخراج دلالت‌های این الگوی متافیزیکی از ابژه می‌کوشد بر اهمیت موضع هگل در تقابل با موضع سلف بزرگ او، کانت، تاکید کند.
 
در باب مفهوم غریزه
کتاب «کودکی را می‌زنند» گزیده‌ای از مقالات بالینی روانکاوی فروید است که در سال‌های مختلف حیات او نوشته شده است. نوشته‌های بالینی این مجموعه تأملاتی‌اند که به شکل‌گیری مفهومی از «سوژه» در قرن بیستم یاری رساندند. کتاب با مقدمه جیمز استراچی بر مقاله «غرایز و فرازونشیب‌های آن‌ها» آغاز می‌شود که توضیحی است بر تحول مفهومی «غریزه» در آثار فروید. مقاله «غرایز و فرازونشیب‌های آن‌ها» که در سال ۱۹۱۵ نوشته شده به رابطه «غریزه» با ابژه‌های آن یا بازنمودهای غریزه می‌پردازد. فروید غریزه را از مفاهیم بنیادی قراردادی در روان‌شناسی می‌داند و در گام نخست با بررسی مشخصه‌های اصلی غرایز یعنی ریشه داشتن در منابع تحریک درونی ارگانیسم و پیدایش آنها به صورت یک نیروی پایدار، به تشریح ماهیت اساسی آنها می‌پردازد.
 
پول: خالص‌ترین صورت یک ابزار
نوشتار حاضر گزارشی از کتاب «فلسفه پول» به مناسبت ترجمه آن صد سال پس از مرگ گئورگ زیمل جامعه‌شناسی آلمانی و فیلسوف نوکانتی است.
آرا و نظریات او تأثیری شگرف بر جامعه‌شناسی گذاشت. او را مؤسس مکتبی در جامعه‌شناسی می‌دانند به نام «جامعه‌شناسی صوری» که معتقد است امور اجتماعی را باید خالی از محتوا بررسی کرد و به فرم‌ها یا صور اجتماعی بیشتر اهمیت داد. از دید زیمل فرم‌ها از درون زندگی خلق می‌شوند. نیازهای اولیه آدمیان فرم‌های اولیه را خلق می‌کند. زیمل در ایران نیز متفکری کاملاً شناخته‌شده است و عمده آرای او در دانشگاه و بیرون از دانشگاه معرفی شده‌اند.
نویسنده در بخشی از معرفی اثر که از سوی بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه به فارسی ترجمه شده می‌نویسد: زیمل تأکید دارد «معنای متمایز پول نه‌تنها از حیث عملی بلکه از حیث نظری نیز فقط با اقتصاد پولی کاملا رشدیافته آشکار می‌شود». (ص 235) در نظر زیمل «پول به این علت بیشتر و بیشتر نماد ارزش اقتصادی می‌شود که ارزش اقتصادی چیزی نیست مگر نسبیت (رابطه‌مندی) اشیای قابل مبادله. این نسبیت، نیز، هرچه بیشتر بر کیفیات دیگر اشیایی که به ‌مثابه پول شکل می‌گیرند غلبه می‌یابد، تا سرانجام این اشیا چیزی بیش از نسبیت تجسم‌یافته نمی‌شوند». (ص 237) این نسبیت یا رابطه‌مندی ارزش اشیا را به معنایی عینی خلق می‌کند، چون فقط از طریق نسبیت یا رابطه‌مندی است که چیزها در فاصله‌ای از سوژه قرار می‌گیرند. اما وقتی با بالا و پایین‌شدن قیمت‌ها مواجه می‌شویم «آنچه در نهایت به مثابه ارزش سنجیده می‌شود پول نیست، که صرفاً نمود ارزش است، بلکه چیزهاست، و تغییرات در قیمت دلالت بر تغییری در روابط آن‌ها با یکدیگر دارد». (ص 231)
 
چرا تیزرهای «خاله‌قورباغه» از ماهواره پخش شد؟
پیرو پخش تیزرهای فیلم «خاله‌قورباغه» از شبکه‌های جم که به گفته خودش یک فیلم شاد و موزیکال حاصل کار جمعی از بهترین چهره‌های سینما کودک است، فرشته طائرپور، نویسنده و تهیه‌کننده این فیلم کودک، یادداشتی منتشر کرده که در بخشی از آن آمده است: حتی اگر بلندگوی دستی وانتی میوه‌فروش یا ضایعات‌جمع‌کن کوچه‌مان هم به دستم بیفتد برای اهالی محله جار می‌زنم تا خبردار شوند و بچه‌هایشان را برای تماشای یک فیلم کودک ایرانی به سینما ببرند. در عصر رسانه، حتما این شیوه از تبلیغ، راه‌حلی کودکانه به نظر می‌رسد؛ باکی نیست. مگر کار ما اساسا توجه به راه‌حل‌های کودکانه نیست؟
 
ماجراهای مستند بیراهه تلویزیون همچنان ادامه دارد
تتلو و مائده؛ دیدار در استانبول
از روزی که فیلم اعترافات رقصنده‌های اینستاگرامی که حالا معلوم شده حدودا یک ماه پیش و تنها کمتر از سه روز بازداشت بوده‌اند و حالا آزاد شده‌اند، منتشر شد، هر روز ابعاد دیگری از این ماجرا که برخی آن را پیچیده و عجیب‌وغریب یا مشکوک توصیف می‌کنند، منتشر می‌شود.  
از ابعاد جدیدی که ماجرای این دختران پیدا کرد، این که یکی از این دختران که حالا ساکن کانادا است، چند روز پیش فیلمی از خود منتشر کرد و ماجرای بازداشت کوتاه‌مدت و سفر خودش به خارج را شرح داد. روز پنجشنبه نیز تصاویر جدیدی از مائده هژبری، دیگر دختر رقصنده آن ماجرا، در استانبول و در کنار امیرحسین مقصودلو (تتلو) منتشر شد که منتشر‌کنندگان ادعا می‌کردند مائده و تتلو در استانبول هستند. بلافاصله پس از پخش این عکس‌ها که به‌نظر پنهانی گرفته شده‌اند، این خواننده زیرزمینی عکسی از خود و مائده هژبری در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد و به همه شنیده‌ها مهر تأیید زد و نوشت شاید در کنسرت او که به‌زودی در استانبول برگزار خواهد شد، این دختر جوان به هنرنمایی بپردازد.
 
اورژانس اجتماعی در همه شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر
شرق در پایان به نقل خبری از ایلنا پرداخته است که خبر از استقرار اورژانس اجتماعی در همه شهرهای بالای 50 هزار نفر می‌دهد. رئیس سازمان بهزیستی در این باره گفته است: امروز در دنیا و کشورمان با تغییراتی که در محیط و سبک زندگی به ‌وجود آمده و همچنین گسترش فضای مجازی و کاهش گفت‌وگوها در خانواده با رشد آسیب‌های اجتماعی در جامعه مواجه هستیم. اعتیاد، طلاق، فقر اقتصادی و مشکل کودکان کار از‌جمله این آسیب‌ها هستند که دغدغه و نگرانی مقام معظم رهبری، دولت و مردم است. عبور از این شرایط و دستیابی به جامعه امیدوار همراه با رفاه و سلامت اجتماعی مستلزم تفکری نوین و اقدامات ویژه در راستای تأمین رفاه است.