مرور مطبوعات / آیا باید مشکلات کشور را به حساب روحانیت گذاشت؟

اعتماد
 
صدای رادیکال نیچه
نوشتار حاضر نگاهی است به اندیشه‌های نیچه و آثار ترجمه شده از وی به فارسی به قلم مراد فرهادپور، پژوهشگر حوزه فلسفه.
وی در بخشی از این نوشتار می‌نویسد: در فقدان برخورد یک سنت زنده و تبدیل‌کردن متفکر به مجموعه‌ای از عقاید، مهم‌ترین سوءتفاهم برای ما ایرانیان، مورد نیچه و نام زرتشت بر کتاب اوست. یعنی نوعی قرائت ناسیونالیستی و ایران باستانی از نیچه صورت می‌گیرد، در شرایطی که خود نیچه صراحتا اشاره می‌کند که نام زرتشت را انتخاب کرده است، دقیقا به این دلیل که زرتشت کسی است که تقابل خیر و شر را آغاز کرده است و او آن را انتخاب کرده تا به این تقابل پایان دهد. یعنی کاربرد نام زرتشت برای او معنای ضمنی سلبی داشته است و به هیچ‌وجه نمی‌توان زرتشت نیچه را به ایران باستان و کوروش و داریوش متصل کرد.
 
سنگین‌ترین بار و مغاک روشنایی
صالح نجفی نیز از زاویه‌ای دیگر به نیچه و آثارش نگریسته است. او درباره ترجمه کتاب «کوتاه‌ترین سایه» می‌نویسد: ترجمه کتاب «کوتاه‌ترین سایه» در پاسخ به نیچه شناخته شده در ایران یعنی نیچه نسبی‌گرا، پست‌مدرن، بازیگوش و گاهی عرفانی صورت گرفت؛ نیچه‌ای که به لحاظ سبکی از کلمات قصار مدد می‌گیرد و زبانی شاعرانه دارد و الگوی ترجمه او نیز ترجمه داریوش آشوری از چنین گفت زرتشت بود. علت دیگر نیز چاپ‌های متعدد آثار نیچه در ایران بود، در شرایطی که بیان می‌شد انتقاداتی رادیکال دارد و طبیعتا در وضعیت ما نباید در این سطح منتشر شود. سوال اصلی دیگر ما این بود که آیا چپ‌گرایان می‌توانند نیچه و فروید بخوانند؟ آیا گرایش آنها به نیچه و فروید نوعی انحراف از چپ‌گرایی نیست؟
 
کوتاه‌ترین سایه
مازیار اسلامی پژوهشگر سینما و فلسفه نیز به بررسی این اثر پرداخته و نوشته است: کتاب کوتاه‌ترین سایه، اثر النکا زوپانچیچ، کتابی بصیرت‌افزا و سرشار از ایده‌های فلسفی است که می‌توان در حوزه‌های دیگر نیز از آن بهره گرفت و بر این اساس می‌توان بر یکی از مناقشه‌برانگیزترین مباحث در نظریه فیلم، یعنی بحث رئالیسم، با امکاناتی که زوپانچیچ با خوانش نامتعارفی که از نیچه ارایه می‌کند، غلبه کرد. در تاریخ نظریه فیلم شکافی بنیادین پیرامون رئالیسم هست که در فضای نقد ادبی و سینمایی ما نیز وجود دارد، یعنی شکاف معرفت شناختی و هستی‌شناختی. البته در مباحث ما پیرامون رئالیسم عمدتا به وجوه معرفت شناختی پرداخته می‌شود. در حالی که در نظریه فیلم غرب از کراکائر تا بازن و دلوز و دیوید بوردول به شکل معناداری بعد معرفت شناختی کنار گذاشته می‌شود و به وجوه هستی شناختی رئالیسم می‌پردازند. یعنی از دید آنها مهم نیست که در فیلمی از یک منطقه خاص، چقدر تصویری که از مناسبات سیاسی و طبقاتی و… ارایه می‌شود، موثق و معتبر است.
 
عصری با جان روبرتو اسکارچیا
هزار و صدمین نشست مرکز فرهنگی شهر کتاب در روز دوشنبه ۲۹ مرداد ساعت ۱۶ با عنوان «عصری با جان روبرتو اسکارچیا» اختصاص دارد که با حضور هایده مشایخ، فائزه مردانی، محمود جعفری‌دهقی و علی‌اصغر محمدخانی در مرکز فرهنگی شهر کتاب واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قصیر (بخارست)، نبش کوچه سوم برگزار می‌شود و زندگی و آثار این ایران‌شناس برجسته ایتالیایی تحلیل و بررسی می‌شود. جان روبرتو اسکارچیا، یکی از برجسته‌ترین ایران‌شناسان ایتالیا بود که به تازگی از میان ما رفت. او را می‌توان از مهم‌ترین مروجان زبان و ادبیات فارسی در ایتالیا دانست که سال‌ها در ونیز به تربیت استادان زبان فارسی پرداخت.
 
ایران
 
ناامیدی، مرگ جامعه است
دکتر علی مرشدی‌زاد دانشیار علوم سیاسی درباره ناامیدی نوشته است: از پیش‌شرط‌های امید اجتماعی در یک جامعه ایجاد حس «آرامش»، «آزادی» و «عدالت» است. از این رو، باید مراقب باشیم در شرایط حساس امروز در برخورد با قشر‌های مختلف جامعه از جمله جوانان، زنان، اقلیت‌ها و… گام‌های سنجیده‌تری برداریم چنانکه مبادا افراد درها را به روی خود بسته ببینند و دلیلی بر ناامیدی‌شان شود. مسأله دیگری که هر جامعه‌ای به آن اهمیت می‌دهد، مباحث مربوط به «عدالت» است، یعنی باید افراد احساس کنند تحریم امری عمومی است و همه از آن متضرر هستند نه اینکه گروهی در رفاه و آسایش باشند و از منابع استفاده کنند و سهم گروه دیگر از تحریم‌ها، فشار و تنگنا باشد.
 
خلوت‌نشینی متفکران
نوشتار حاضر، حاصل گفت‌وگویی است با دکتر مهدی گلشنی فیلسوف و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی. وی درباره ضرورت تشکیل اتاق فکر و استفاده دولتیان از نخبگان و صاحب‌نظران دانشگاهی سخن گفته است: به نظر من بیشتر نخبگان در دهه‌های اخیر خود را کنار کشیده‌اند و غالباً منفعل نسبت به مسائل جامعه خود برخورد کرده‌اند. معتقدم که نخبگان باید خود را درگیر مسائل جامعه کنند و با اظهارنظرها در رسانه‌ها، جامعه خود و دولتمردان را آگاه کنند و مشکلات را تذکر دهند. مسلماً این کار نخبگان در بیداری جامعه مؤثر خواهد بود و منجر به اصلاح عمل دولتمردان نیز خواهد شد.
 
ایا باید مشکلات کشور را به حساب روحانیت گذاشت؟
آیت‌الله موسوی تبریزی نیز در گفت‌وگو با ایران به نقش کمرنگ روحانیت در اداره کشور اشاره کرده و گفته است: متأسفانه بعد از پیروزی انقلاب، مخالفان ما در خارج و داخل، این واقعیت را فهمیدند و تأسف‌بارتر اینکه روحانیون نیز غالباً به این مسأله توجه نکردند تا جایی که به مرور نفوذ روحانیت در دل مؤمنان کمتر شد و اکنون با شبهه و تردید با روحانیت برخورد می‌کنند که این یک مصیبت بزرگ است. سخن من ناظر بر حاکمیت نیست، هر حاکمیتی نظامی دارد و خود را با نظامش یا با کارهای اقتصادی و براساس خدمتی که به مردم می‌کند، حفظ می‌کند. اما روحانیت بدون نظام هم خود را حفظ می‌کند، چنان که در هندوستان، پاکستان و افغانستان روحانیت خود را حفظ کرده است، ولو اینکه روحانیت در نظام‌های آنان دخالتی ندارد.
 
147 روز میهمانی در قلبِ تمدنِ شرق
ایران با مدیران بخش‌های شرق باستان و اسلامی موزه لوور به گفت‌وگو نشسته است. این گفت‌وگو به مناسبت برپایی نمایشگاه آثار منتخب موزه لوور در تهران انجام شده است.
در بخشی از این مصاحبه درباره آثار اسلامی موزه لوور آمده است: تمدن اسلامی از اسپانیا تا هند که بخش مهمی از آن را از آفریقا تا هند در بر می‌گیرد که ایران مهم‌ترین بخش آن است. شاید برایتان جالب باشد بدانید که پاریس در اواخر قرن نوزدهم، سرپرست بازار جهانی هنرهای تزئینی ایران بود؛ سرامیک، هنر فلزکاری، فرش و… به این علت است که لوور مهم‌ترین مجموعه‌ها را از ایران دارد. و این مورد درباره اشیای کهن نیز صدق می‌کند همان‌طور که در نمایشگاه نشان داده شده، از همین منطقه آثار وجود دارد؛ از شمال آفریقا تا افغانستان، تا یمن و این شبیه گروه ما هم هست که 26 سالن دارد.
 
رسالت
 
استقبال از آثار مطهری و شریعتی در جمهوری آذربایجان
رسالت به ناشر آثار اندیشمندان ایرانی در باکو گفت‌وگو کرده و از استقبال مردم جمهوری آذربایجان از آثار بزرگانی چون مطهری و شریعتی خبر داده است.
مدیر این انتشارات در بخشی از این مصاحبه می‌گوید: مدتی است که در انتشارات، پروژه‌ای به نام «اندیشه اسلامی معاصر» تعریف شده که برنامه‌اش ترجمه و انتشار آثار متفکران اسلامی معاصر است. تاکنون، آثار برخی از متفکران ایرانی را هم منتشر کرده‌ایم، اما قرار نیست به همین محدود شود. آثاری از دیگر متفکران جهان اسلام نیز، در آینده‌ای نزدیک منتشر خواهد شد. به دلیل نزدیکی فرهنگ‌های دو کشور ایران و آذربایجان و عقیده و اندیشه مردمان آن ها، در کشور ما، به آثار متفکران ایرانی بیشتر توجه و کتاب‌های آن ها بیشتر خوانده می‌شود. ما آثاری از امام موسی صدر، علامه طباطبایی، آیت‌ا… مطهری، دکتر علی شریعتی و متفکران دیگری را ترجمه و منتشر کرده‌ایم که همگی با استقبال مواجه شده‌ است.