تشابه فراوان باورهای مربوط به خلقتگرایی با باورهای مرتبط با تئوری توطئه
محققان در دانشگاه فرایبورگ سوئیس کشف کردند که بین عقیده به تئوری توطئه با عقیده به خلقتگرایی مربوط به سیاره زمین تشابه نظری است. نیکلاس گاوریت ریاضیدان، سباستین دیگوئز، عصبشناس و سیلوین دلووه و پاسکال واگنر، روانشناسان اجتماعی، هنگامی که افکار الهیاتی را مطالعه کردند به این نتیجه رسیدند که اندیشههای الهیاتی هم به اعتقاد به تئوری توطئه میانجامد و باعث گرایش به عقاید خلقتگرایانه میشود.
خلقتگرایان معتقدند خداوند زمین را یکباره حدود ده هزار سال پیش خلق کرده است، درحالی که علمگرایان معتقدند شکلگیری زمین در نتیجه فرایندی طبیعی بوده است.
اگرچه این دو دیدگاه در نگاه اول بدون شباهت به نظر میرسند، هر دو با عقاید الهیاتی که نوعی تعصب قدرتمند شناختی است عجین شدهاند. متفکران الهیاتی به نوعی هدف عملی و علت نهایی در ایجاد موجودات و رویدادها باور دارند.
تحقیقات نشان میدهد که معتقدان به تئوری توطئه نیز تعصبهای الهیاتی دارند. باورمندان به تئوری توطئه معتقدند همه رویدادهای اجتماعی تاریخی در نتیجه توطئههای پنهان رقم خورده است.
به طور کلی معتقدان به متون الهیاتی، برای توضیح رویدادهای پیچیده جهان به شراکت نوعی علل عمدی پنهانی و دوردست باور دارند. به گفته واگنر، متفکران الهیاتی هرگونه رویداد تصادفی و غیر عمد را رد نمیکنند اما تئوری توطئهگرایان وجود هرگونه امر تصادفی را رد میکنند.
برخی از معروفترین معتقدان به تئوری توطئه به تصنعی بودن نشستن آپولو ۱۱ بر روی ماه و دست داشتن حکومت امریکا در ماجرای یازدهم سپتامبر معتقدند.