مرور مطبوعات / حق‌خواهی زنان از شهرهای مردانه

24 شهریور 1397

حقوق اجتماعی زنان، آقازاده‌ها و واکنش‌ها به اقدام نواده حضرت امام، از مطالب مورد توجه مطبوعات امروز بود. «شفافیت، مقدمه واجب امر به معروف و نهی از منکر است»، «مشکل قانونی برای برخورد با آقازاده‌ها نداریم»، «جنبه‌های انسانی عاشورا»، «زندگی با منطق خیر جمعی»، «حرف‌های متخصصان اجتماعی را بشنویم»، «مهربانی کی آخر آمد؟»، «بحر در کوزه»، «شعار وحدت بدون تحمل دیگری، شوخی است»، «زنان سفیران صلح»، «از بازرگان آموختم نباید با سیاست قهر کرد»، «انتقادات وارد است عذرخواهی می‌کنم»، «بچه‌پول‌دارها و مصرف نیابتی»، «نباید بگذاریم نهادهای سرد از سردی بیفتند»، «راه‌اندازی اورژانس زنانه»، «حق‌خواهی زنان از شهرهای مردانه»، «دولت از طلاب تجمع فیضیه شکایت نکرده است»، «اکثریت طرفدار تلگرام هستند» و «شکایت وارد نیست» عناوین برجسته شماره‌های امروزند.

شرق
 
شکایت وارد نیست
دادگاه تجدیدنظر حکم دادگاه بدوی علیه فیلترکننده تلگرام را تأیید کرد. با قطعی‌شدن «منع تعقیب» بازپرس صادرکننده حکم انسداد تلگرام، تلاش قضائی گروه کوچکی از وکلا برای رفع‌ فیلتر تلگرام به پایان خود رسید. فیلتر شدن تلگرام موج شدیدی از انتقادها را در پی داشت؛ از مسدودشدن یک شبکه‌‌ اجتماعی با بیش از ۴۰ میلیون کاربر، انتظاری جز این نیز نبود. اکنون به‌ نظر می‌رسد تب‌وتاب این موضوع خوابیده و حالا «تلگرام فیلترشده» و استفاده مداوم از فیلترشکن، بخشی از زندگی روزمره خیلی از ایرانی‌ها شده است. البته این احتمال وجود دارد که در انتخابات‌ها، «تلگرام» دوباره در منازعات سیاسی زنده شود و قاعدتا مثل بیشتر محدودیت‌ها، هیچ نامزدی زیربار آن نرود. تلگرام در ناآرامی‌های دی‌ماه مدتی فیلتر شد. چند روز بعد، اما این محدودیت به دستور رئیس‌جمهور برداشته شد. بعد از آن، تلگرام موضوع نزاع دائم طیف‌های سیاسی بود. این دعوا در نهایت در ۱۰ اردیبهشت سال جاری به نفع مسدودکنندگان به پایان رسید.
 
اکثریت طرفدار تلگرام هستند
ابوذر نصراللهی، یکی از وکلای شاکی فیلترینگ تلگرام با شرق به گفت‌وگو نشسته است. وی در بخشی از این گفت‌وگو می‌گوید: زمانی که این شکایت را پیگیری می‌کردیم، فشار خاصی روی ما نبود، چراکه کار ما کاملاً قانونی بود. مسئله‌ای که ما طرح کردیم این است که قوه قضائیه ملجأ و پناهگاه ستمدیدگان است. ما در جامعه‌ای دموکراتیک زندگی می‌کنیم که قاعدتا در مسائلی گروهی اکثریت می‌شوند و گروهی اقلیت. در جمهوری اسلامی می‌گویم ۴۰ میلیون نفر در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کردند و گزینه‌ اول رئیس‌جمهور منتخب همه ملت خواهد بود. خب در زمینه تلگرام هم ۴۵ میلیون نفر از این شبکه اجتماعی استفاده می‌کردند و این یعنی اکثریت به آزادی آن رأی داده بودند. حالا اصلا پنج میلیون نفر ناراضی باشند، آیا آزادی ۴۵ میلیون نفر قابل اعتناتر نیست.
 
دولت از طلاب تجمع فیضیه شکایت نکرده است
رسانه‌های پیش از اینکه خبری رسمی مبنی بر بازداشت پنج طلبه در ماجرای فیضیه منتشر شود، از بازداشت پنج طلبه در رابطه با ماجرای فیضیه خبر دادند و دولت را به باد انتقاد گرفتند. حالا معاون حقوقی رئیس‌جمهوری گفته دولت شکایتی از طلاب نکرده است. از سوی دیگر، دادگاه ویژه روحانیت قم در اطلاعیه‌ای تأکید کرده هر پنج طلبه‌ای که احضار شده بودند، آزاد شده‌اند و اخبار مربوط به نحوه انتقال آنها ارتباطی به دادگاه ویژه روحانیت ندارد. در این اطلاعیه، همچنین مشخص شده وقتی آنها از بازداشت طلاب می‌نوشتند، آنها آزاد شده بودند. لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهوری، درباره خبر بازداشت برخی طلاب حضوریافته در مراسم مدرسه فیضیه قم به دلیل شکایت دولت گفت: دولت شکایتی از طلاب نکرده است. هیچ اسمی در شکایت دولت نبوده است. حتی اسم آن طلبه‌ای که تابلو «ای آنکه مذاکره شعارت، استخر فرح در انتظارت» هم مطرح نبوده و دولت شکایت خود را به‌طورکلی در دستگاه قضائی مطرح کرده است.
 
حق‌خواهی زنان از شهرهای مردانه
آزاده بهشتی کارشناس شهری با اشاره به سخن معاونت برنامه‌ریزی و توسعه شهری شهرداری تهران مبنی بر این که تا سال 1410، تهران شهری زنانه می‌شود، از مردانه بودن شهر تهران در وضعیت فعلی انتقاد کرده و نوشته است: به جرئت می‌توان گفت انحصار فضاهای شهری در اختیار مردان است و نادیده‌گرفتن زنان در طراحی شهری پیامدهایی به‌دنبال داشته که حضور آنها را در شهر کم‌رنگ کرده و حق زنان به شهر را غیرممکن یا دشوار ساخته است. لوفِور، جامعه‌شناس و فیلسوف، «حق به شهر» را حقی جمعی مربوط به مکانی معین می‌داند که شامل همه می‌شود. این حق به‌عنوان یکی از اجزای بیانیه حقوق بشر و به عنوان یک حق اساسی در قانون اساسی کشورهایی که قائل به این حقوق هستند، وارد شده ‌است. خود لوفِور آن را «حق به زندگی شهری» می‌نامد. «حق به شهر» برای زنان یکی از مسائلی است که اخیرا در جغرافیای فمینیستی و ادبیات شهری با توجه به نظریه لوفِور مورد توجه قرار گرفته است. اینکه موجودیت فیزیکی و اجتماعی شهرها تعلق کمتری به زنان دارد و شهرها کمتر متناسب با مشارکت زنان شکل گرفته‌اند، باعث شد تا زنان با فکر به‌دست‌گرفتن اداره شهرها سهم خود را از ماهیت مردانه شهرها پس بگیرند.
 
راه‌اندازی اورژانس زنانه
پیرحسین کولیوند سرپرست سازمان اورژانس کشور از راه‌اندازی اورژانس زنانه گفته است. شرق در این باره می‌نویسد: موافقان این طرح‌ها می‌گویند در ساخت چنین اماکنی زنان می‌توانند آزادی عمل بیشتری داشته باشند و مخالفان معتقدند این طرح‌ها تنها به جداسازی بیش از پیش زنان و گوشه‌نشینی بیشتر آنها کمک می‌کند. با این حال، به نظر می‌رسد با وجودی که وزارت بهداشت در این چند سال در طرح‌های جداسازی خود چندان موفق نبوده است، دوباره از طرح جدیدی سخن می‌گوید که قرار است فقط برای زنان باشد؛ آن‌هم در شرایطی که در همه این سال‌ها، به کار گرفته‌نشدن زنان در اورژانس از انتقادهای جدی‌ای بود که به سازمان اورژانس کشور وارد می‌شد. اجرائی‌شدن این تصمیم، در حالی اعلام می‌شود که در دانشگاه رشته فوریت‌های پزشکی که برای به‌کارگیری در واحد اورژانس جزء ملزومات است، از میان متقاضیان تنها متقاضیان مرد را انتخاب می‌کند و تا این لحظه هیچ فارغ‌التحصیل خانمی موفق به اخذ مدرک در این رشته نشده است و حتی نتوانسته در تیم اورژانس حضور داشته باشد.
 
نباید بگذاریم نهادهای سرد از سردی بیفتند
هوشنگ ماهرویان با اشاره به جامعه مدتی که رئیس دولت اصلاحات آن را مطرح کرده بود، به ضعف و کم‌تحرکی نهادهای سرد یعنی نهادهای غیرسیاسی اشاره کرده و می‌نویسد: در ایران؛ چه از طرف حاکمیت و چه از طرف اپوزیسیون سعی کرده‌اند تمام این نهادها را وابسته به خود کنند. باید سعی کنیم نهادهایی مستقل شکل بگیرند و این نهادها بخشی از امور جامعه را انجام دهند؛ نهادهایی مانند انجمن‌های محله. اگر این برای ما تفهیم شده بود، با شعار «جامعه مدنی» مقدمات این راه را طی می‌کردیم و بعد می‌توانستیم از آزادی اندیشه، آزادی اجتماعات، آزادی مطبوعات صحبت کنیم و اینکه کتاب نباید ممیزی شود و باید چاپ شود و اگر کسی شکایتی دارد، دادگاه مطبوعات تعیین کند که آیا در این کتاب توهینی به شخصی شده یا نشده است. باید در این راه گام برداریم. در دو انقلاب که در قرن بیستم داشتیم، شعار تفکیک قوا دادیم، اما هرگز تفکیک قوا به صورت ریشه‌ای انجام نشد. به ‌نظر من مطبوعات و روشنفکران باید آن‌قدر این را مطرح کنند تا قوا مستقل از هم باشند و مثلا قوه قضائیه مستقل از سیاست و مستقل از قوه مجریه باشد و خود طبق رویه‌های قضائی وظیفه‌اش را انجام دهد. با این روال، با آزادی اندیشه و آزادی تفکر می‌توان به دموکراسی رسید. 
 
بچه‌پول‌دارها و مصرف نیابتی
محمد هدایتی جامعه‌شناس به بهانه ظهور قشری جدید در جامعه که نوکیسه یا آقازاده نام گرفته‌اند، به طرح و نقد مصرف نیابتی پرداخته و می‌نویسد: مصرف نیابتی همان کاری است که امروز «بچه‌پول‌دارها» انجام می‌دهند. صفحات و سبک زندگی‌شان را در شبکه‌های اجتماعی دیده‌ایم. در مصرف نیابتی، فرد خود چنان سرگرم ثروت‌اندوزی و تجارت و گردآوری سرمایه و سود است که عملا فرصتی برای نمایش ثروت ندارد. این افراد در‌ هزارتوی جلسات و لابی‌ها و تملک و انتقال پول‌ها گرفتارند. این وظیفه و رسالت خطیر به دیگرانی از جانب او محول می‌شود؛ غالبا به فرزندان و نزدیکان آنها. اینجاست که «آقازاده‌ها» وارد شده و اساساً به‌عنوان یک مقوله اجتماعی ظهور می‌کنند. البته هر ساختار سیاسی و اقتصادی، شکل خاصی از این مصرف را تولید می‌کند. طبیعی است که در اقتصادهای رانتی، در جایی که سازوکارهای قانونی کارا نیستند و می‌شود یک‌شبه ثروت‌های بسیار اندوخت، این نوع مصرف و شیوه‌های نمایش آن شکل مبتذل‌تری به خود می‌گیرند. «بچه‌پول‌دارها» یا «آقازاده‌‌های این طبقه تن‌آسا، در مسابقه‌ای نفس‌گیر به نمایش ثروت می‌پردازند؛ ماشین‌ها، ساعت‌ها و ویلاهای آنچنانی، سفرهای دور دنیا و سلفی‌هایی با همه ثروت دنیا می‌گیرند، چیزی هم جلودارشان نیست.
 
اعتماد
 
انتقادات وارد است عذرخواهی می‌کنم
روز گذشته انتشار یک تصویر از حضور سید احمد خمینی در مراسم عزاداری حضرت سید الشهدا سوژه کاربران فضای مجازی شد. در این تصویر حضور فرزند سید حسن خمینی در یک جایگاه شیشه‌ای که در میان اهالی ورزش به vip معروف است، حاشیه‌ساز شد؛ تا جایی که سیل انتقادات به حضور ویژه سید احمد خمینی در مراسم عزاداری خادم‌الرضا(ع) در شهر قم به اینستاگرام او هم رسید. سید احمد خمینی با انتشار پستی جدید کوشید پاسخ منتقدان را بدهد که با سیل دیگری از انتقادات مواجه شد. وی مصاحبه‌ای با اعتماد در این باره انجام داده و گفته است: همان‌طور که در کامنتی در اینستاگرام توضیح دادم، دلیل حضور من در جایگاه ویژه لباس روحانیتی است که بر تن دارم. یکی دیگر از عوامل احتمال گرمازدگی بود. باید به این نکته اشاره کنم که مقصود من از جایگاه ویژه، نامی است که این قسمت از ورزشگاه دارد وگرنه همه می‌دانند که هیات جایگاه ویژه ندارد. متاسفانه در سال‌های اخیر رشته روحانیت از مردم فاصله بیشتری گرفته است. دلیل این اتفاق نیز عدم حضور و حرکت پا به پای روحانیون با مردم عادی بوده است. من قصد جسارت به هیات خادم‌الرضا را ندارم اما به هرحال این جایگاهی بود که مسوولان این هیات در نظر گرفته بودند و البته حق هم دارند زیرا این هیات، بسیار هیات بزرگی است.
 
از بازرگان‌ آموختم نباید با سیاست قهر کرد
مرجان زهرانی ضرورت اصلاح‌طلبی را دست‌مایه گفت‌وگو با محمد توسلی دبیرکل نهضت آزادی قرار داده است. توسلی درباره اصلاحات جامعه‌محور می‌گوید: نگاهی که مهندس بازرگان بعد از انقلاب داشت این بود که بر اساس گفتمان جامعه‌محور عمل کنیم و در راستای آگاهی بخشی قدم‌برداریم. بازرگان بعد از دولت موقت قهر نکرد بلکه به شورای انقلاب رفت و نماینده مردم تهران در مجلس شد. بعد از خرداد 60 به مجلس می‌رفت و سخنرانی‌هایی داشت. اگر به آثار سال 60 بازرگان نگاهی بیندازید، نشان می‌دهد که به لحاظ ذهنی فعال بوده و تولید داشته و کار آگاهی‌بخشی انجام می‌داده است. آثاری که در مجموعه «انقلاب اسلامی» و «بازیابی ارزش‌ها» آمده است و در آنها کوشش شده به زبان روز و با تکیه به قرآن به جامعه راهکار نشان دهد.
 
زنان سفیران صلح
خبرهایی منتشر شده بود مبنی بر انتخاب یک زن به عنوان سفیر. اعتماد به بررسی امکان این اتفاق و وضعیت فعلی زنان در عرصه‌های مدیریتی کشور پرداخته و نوشته است: با ‌وجود ‌این‌که انتخاب زنان به عنوان سفیر اتفاق خوبی در عرصه سیاسی و اجتماعی است اما همچنان وزارت امور خارجه نیز مثل سایر وزارتخانه‌های دولت یکی از مردانه‌ترین بدنه‌های وزارتخانه‌های کشور را دارد. نکته‌ای که همواره مورد‌انتقاد کارشناسان و فعالان حقوق زنان بوده است. سهم زنان از وزارتخانه‌های کشور که 115 سفارتخانه، 34 کنسولگری، 12 دفتر نمایندگی در استان‌های مختلف، 2 دفتر حافظ منافع و 3 دفتر نمایندگی سازمان ملل دارد، حضور تنها سه زن در پست مدیریتی بالا و به عنوان سفیر، نشان از نگاه مردانه این وزارتخانه دارد. «طیبه سیاوشی» نماینده تهران در مجلس که پیش از نمایندگی، سابقه فعالیت در وزارت امورخارجه را داشته است درباره بدنه مردانه وزارت امور خارجه گفت: مراکز تصمیم‌گیری در عرصه سیاست‌ خارجی ما فقط وزارت امور خارجه نیست. نه به معنای اتاق فکر، به عنوان تصمیم‌گیرنده، دستگاه‌ها و مراکز دیگری هم هستند.
 
شعار وحدت بدون تحمل دیگری، شوخی است
اعتماد در گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام محسن غرویان روحانیت و حکومت را مورد بحث و بررسی قرار داده است. غروی در بخشی از این مصاحبه می‌گوید: من به این نتیجه رسیدم که هر چقدر علمای ما جامع‌تر باشند و اشراف بیشتری بر حوزه‌های مختلف علوم اسلامی داشته باشند، در مسائل مختلف نگاه وسیع‌تری دارند. نگاه چنین علمایی به عالم، آدم و دنیای امروز از وسعت نظر بیشتری برخوردار است. این دسته از علما دارای تحمل و رواداری بیشتری هم هستند. اما هرچقدر وسعت مطالعاتی آنها کمتر باشد طبیعی است نگاه محدودتری هم خواهد داشت. مثلا اگر عالمی باشد که تنها فقه و اصول خوانده نباید انتظار داشت اگر در برابر نظراتی که خارج از چارچوب و پارادایم فکری‌اش است قرار بگیرد تحمل بالایی داشته باشد. به همین دلیل است که گاهی دیده‌ایم برخی علما اساسا با فلسفه، چه فلسفه غرب و چه فلسفه شرق مخالف هستند. با چنین علمایی هر مطلبی را که مطرح کنید، از شما خواهند پرسید که این مطلب در کدام روایت از امام باقر (ع) یا امام صادق (ع) آمده است؟ انگار برای قضیه فیثاغورث هم حتما باید روایتی از ائمه داشته باشیم تا آن را اثبات یا رد کنیم.
 
بحر در کوزه
اعتماد به مناسبت درگذشت دو ایران‌شناس ایرانی و خارجی با فاصله‌ای اندک می‌نویسد: ایران و مطالعات ایرانی، در شهریورماه سال جاری، در فاصله یک هفته، دو تن از نام‌آوران پایه‌گذار خود را از دست داد. روز دهم شهریور، پروفسور احسان یارشاطر، بنیانگذار و سرویراستار دانشنامه عظیم ایرانیکا در 98 سالگی‌دار فانی را وداع گفت و پنج روز بعد، خبر آمد که پروفسور ژیلبر لازار، زبان‌شناس و ایران‌شناس شهیر فرانسوی، او هم در همان سن و سال، روی در نقاب خاک کشیده است. دریغ و افسوسی برای شیفتگان فرهنگ سراسر جهان از یکسو و احترامی رشک‌برانگیز به این دو شخصیت سعادتمند و کامیاب که عمر درازشان پربرکت بود و خوب و خوش و ارزشمند زیستند و با عزت و احترام زمین انسان‌ها را ترک گفتند. اما چرا نوشتیم «فرهنگ سراسر جهان» و نه فقط ایران‌، مگر نه‌اینکه یارشاطر و لازار همّ‌شان معطوف به فرهنگ ایرانی بود؟ ایران‌‌زمین با تاریخی کهن و غنی، حامل یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین فرهنگ‌‌های بشری است و فارغ از رهیافت‌های شووینیستی و همراه با افراط و تفریط، اهمیتی انکارناپذیر در مجموعه فرهنگ و تمدن جهان دارد.
 
مهربانی کی آخر آمد؟
نیوشا طبیبی به عدم همراهی و همدلی مردم در فائق آمدن بر مشکلات کنونی کشور پرداخته و نوشته است: دو‌ر و‌ بر خودمان از این دست کشورها کم نداریم. اما در بعضی کشورهای پیشرفته دنیا، کاستی‌ها کمتر و نیکی‌ها و خوشی‌ها بیشتر است، چرا؟ چون مردم این کشورها آموخته‌اند که بدی‌ها را تحمل و به آنها عادت نکنند. آنها کشورشان را بی‌هیچ قید و‌بندی دوست دارند، چه اکنون که در زمره الگوهای عالم هستند و چه آن موقع که در اثر جنگ جهانی یا حوادث دیگر کشورشان به گرفتاری و تنگدستی افتاده بود. آنها ایستادند و کشورشان را دوباره ساختند، بهترین‌ها را برایش خواستند و انجام دادند. آن مردم دوست داشتن سرزمین مادری را مشروط به برخورداری از رفاه نمی‌کنند. چنانکه ما در جنگ تحمیلی چنین کردیم. همه‌چیز به زودی خوب خواهد شد، اما هیچ چیز خود به خود اصلاح نخواهد شد، باید کژی‌ها و کاستی‌ها را دید و متذکر شد، اما راه و رسم رواداری و مهربانی را نباید فرو گذاشت. باید منافع ملی را بر منافع شخصی مرجح دانست، که منافع شخصی بلندمدت هر ایرانی در گرو محقق شدن منافع ملی است. باید از مدیران میهن‌دوست که به منافع ملی ایران می‌اندیشند و برای آن تلاش می‌کنند، حمایت کرد و مدیران و کارگزارانی که جز این می‌کنند و به منافع شخصی خود می‌پردازند را باید معرفی و نقد کرد.
 
حرف‌های متخصصان اجتماعی را بشنویم
عبدالجبار کاکایی نیز از نیاز جامعه کنونی به حضور جامعه‌شناسان و روان‌شناسان برای بهبود و کنترل وضعیت فعلی کشور گفته و نوشته است: ما نیازمند افزایش دانش نظری درباره علوم اجتماعی و اقتصادی میان مردم هستیم. عمده نهادهای آموزشی در ایران یا به نهادها و منبرهای مذهبی مربوط می‌شود که در آن درباره اصول عقاید و تاریخ اسلام به مردم اطلاعات و آگاهی می‌دهند یا سیاسیون برای مردم سخنرانی می‌کنند که در آن جریان‌ها و راهکارهای خود را به مردم پیشنهاد می‌کنند. آنچه در جامعه ما کمتر به آن پرداخته و روی آن تمرکز شده، حضور روانشناسان، ‌جامعه‌شناسان و متخصصان علوم اجتماعی است که بتوانند شرایط واقع‌بینانه و علمی از بحران‌های اجتماعی را برای مردم ترسیم کنند. در ایران دانش مرتبط با این موضوعات بسیار اندک است. رسانه‌ها و به ویژه رسانه‌های تصویری قادرند در ارتقای آگاهی مردم در این زمینه‌ها به شکل موثری عمل کنند و از این رو باید بیشتر از حضور این متخصصان بهره گرفته شود. ما باید اجازه دهیم این متخصصان در کشور حرف اول را زده و به آنها تریبون دهیم تا با مردم گفت‌وگو کنند.
 
ایران
 
زندگی با منطق خیر جمعی
دکتر جبار رحمانی انسان‌شناس و عضو پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی درباره نقش آیین‌های دینی به ویژه محرم در بازسازی انسجام اجتماعی می‌نویسد: بیش از هر زمانی به فرصت‌ها و نیروهایی احتیاج داریم که باز هم جامعه را تقویت و بازتولید کنند، نیروهایی که تک تک افراد را در بستری ارزشی و اخلاقی به دیگران و جامعه پیوند دهند. این نیروی انسجام‌‌بخش و احیاگر جامعه،‌ «آیین‌ها» و بویژه «آیین‌های مذهبی» هستند که از خلال آنها نه تنها «هویت دینی» افراد و گروه‌ها، بلکه «هویت اجتماعی» و «تعلقات جمعی» و «انسجام اجتماعی» آنان بازتولید و بازسازی می‌شود. آیین‌های دینی، ما را هرچه بیشتر به جامعه معطوف می‌کنند و در خلال آنها یاد می‌گیریم که حیات و بقای ما در گرو حیات و بقای جامعه است و هرچه بیشتر باید از نفع فردی در راه «خیر جمعی» چشم‌ پوشی کرد. در جامعه ایرانی مهمترین آیین‌های مذهبی که کانون بازتولید و بازسازی هویت‌های اجتماعی و انسجام اجتماعی هستند،  آیین‌های عزاداری ماه محرم هستند که از خلال آنها، افراد نه تنها باورها و ارزش‌های محوری خود را دوباره تجربه و تقویت می‌کنند، بلکه بواسطه جمعی بودن این آیین‌ها،‌ عمیق‌ترین سطح تعلقات جمعی افراد و پیوندهای اجتماعی و فرهنگی آنان نیز بازسازی می‌شود.
 
جنبه‌های انسانی عاشورا
حجت‌الاسلام مهدی مهریزی پژوهشگر دینی درباره رویکردهای مختلف به واقعه عاشورا دست به قلم برده و نوشته است: اخیراً مواجهه سومی شکل گرفته است که از آن به «مواجهه انسانی» تعبیر می‌کنم. در این مواجهه مباحثی مانند حقوق بشر، حقوق شهروندی، کرامت انسان، محیط زیست و مسأله زن مطرح می‌شود. اگر به عناوین کتاب‌هایی که در 20 سال اخیر در ایران به چاپ رسیده است، نگاهی بیاندازیم، تعابیری مانند کرامت انسان در حادثه عاشورا، حقوق انسان در حادثه عاشورا، حقوق شهروندی در حادثه عاشورا، محیط‌زیست و حادثه عاشورا و غیر اینها به چشم می‌خورد. آیا به کار بردن اینگونه تعابیر درباره واقعه عاشورا درست است یا نباید آنها را به کار ببریم؟ حادثه‌هایی که قداست و جنبه قدسی دارد، مانند نصوص دینی می‌توانند لایه‌های مختلفی داشته باشند و ما انسان‌ها در موقعیت‌های مختلف به برخی از این لایه‌ها توجه بیشتری می‌کنیم. حادثه عاشورا متشکل از سه لایه است که ناقض یکدیگر نیستند بلکه مکمل یکدیگرند. عاشورا این گستردگی را دارد که در آن همه ابعاد عاطفی، حماسی و انسانی دیده می‌شود. لذا توجه به لایه‌های جدید نباید سبب نفی و غفلت لایه‌های قبلی شود. تک‌لایه‌ای دیدن عاشورا اخباری‌گری است.
 
رسالت
 
مشکل قانونی برای برخورد با آقازاده ها نداریم
مجتبی ذوالنور در گفت‌وگو با رسالت گفت: مشکل قانونی برای برخورد با آقازاده‌هایی که دچار رانت و فساد هستند، نداریم و مشکلات مربوط به حوزه اجرا است. حتی اگر ضعف قانونی وجود دارد، آقایان لایحه بیاورند تا مجلس مشکل را برطرف کند. اما اگر قانون نداریم مقصر خودشان هستند، دستگاه‌های ذیربط، دولت و قوه قضائیه می‌توانند در این زمینه ورود داشته باشند، از سوی دیگر اگر قانون داریم و ضعیف است، چرا پیشنهاد اصلاحی نمی‌آورند، پس باز هم تقصیرها به گردن خود این‌ها است. این موضوع را می‌توان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که ضعف و خللی در حوزه قوانین وجود ندارد. چنانچه قوانینی هم در این رابطه وجود نداشته باشد، باز این پرسش به وجود می‌آید که چرا درخواست قانون نمی‌کنند؟ همان‌طور که می‌بینید، توپ در میدان دولت است. دولت باید جلوی رانت و فساد و دزدی را بگیرد و اگر فساد و رانت اتفاق افتاد به قوه قضائیه گزارش کند.
 
شفافیت، مقدمه واجب امر به معروف و نهی از منکر است
دکتر احمد توکلی، رئیس سازمان مردم‌ نهاد دیده ‌بان شفافیت و عدالت، در خصوص اهمیت نگاه به مسئله شفافیت به عنوان یک حق شهروندی از یک سو و استفاده از تجربه حکومت امام علی(ع) برای ایجاد تلقی وظیفه شرعی و دینی حکومت از شفاف شدن اداره امور کشور و تصمیم‌سازی‌ها گفت: اگر به مسئله شفافیت از زاویه دینی نگریسته ‌شود، ارتباط مستقیمی با امر به معروف و نهی از منکر دارد که از بزرگ‌ترین عبادات محسوب می‌شود. همین امر به معروف و نهی از منکر بود که امام حسین(ع) به خاطر آن قیام کرد و فرمود خدا می‌دانست اگر امر به معروف و نهی از منکر اقامه شود تمام حقوق مردم از ریز و درشت و تمام دستورات اسلام اجرا می‌شود. از همین منظر، امر به معروف و نهی از منکر یک اصل مسلم و مهم در حکومت اسلامی است و به تعبیر امام علی(ع) اگر ترک شود اشرار بر مردم حاکم می‌شوند که الان متاسفانه این‌گونه شده و برخی مسئولان، افراد شروری هستند؛ فرد شرور همان یقه‌سفیدی است که با یک امضا، یک امتیاز انحصاری را به یک فرد می‌دهد و هزاران تقاضا را امضا نمی‌کند و شر این فرد، بدتر و بیشتر از یک فرد یقه آبی است.
مطالب مرتبط
درج دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.