هر عملی عکس العمل دارد. این قانون جهان است و از هیچ کس دریغ نمیشود. اعمال نادرست و بیعدالتی با همان سکه بازپرداخت خواهند شد و هیچ کس نمی تواند از عدالت جهان گریز یابد. فقط ممکن است دیر یا زود شود.
(آنیل سینها)
آیا سرنوشت یک نیروی اسرارآمیز است که باعث تعادل جهان میشود؟ بر اساس آموزههای هندوییسم، بوداییسم و تائوییسم سرنوشت به دایرهای از علتها و معلولها بر می گردد، پس هر آنچه اتفاق میافتد نتیجه اعمال ماست. اگر شما یک دانشمند باشید این مفهوم را به خوبی درک می کنید چرا که چنین روندی در قانون عمل و عکسالعمل نیوتون نیز وجود دارد. بر اساس چنین تعریفی، سرنوشت آن چیزی است که ما انجام میدهیم و انجام خواهیم داد. هرکس مسئول اعمال خود است و هرچه را که بدهد پس خواهد گرفت. بر اساس تفکر دالایی لاما، انسانها نوعی سرنوشت مشترک نیز دارند که جهان تحت تاثیر آن و اعمال انسانهاست و در نتیجه انسانها نسبت به جهان مسئولیت مشترک دارند. بنابراین از نظر این آیینهای شرقی سرنوشت مانند معلمی است که به انسانها عواقب کارهایشان را میآموزد. در مقابل در دین مسیحیت مبحث رحمت خداوند مطرح است. در این دین این اعتقاد وجود دارد که انسانها با نتیجهای روبهرو نمیشوند که لیاقتشان است چرا که رحمت خدا به دلیل فداکاری مسیح شامل حال مسیحیان خواهد شد. بنابراین اگرچه در مسیحیت هرکس اعمال نیکی انجام دهد پاداش آن را خواهد گرفت ولی اعمالی وجود ندارد که انسان خود بتواند از طریق آنها به بهشت و رستگاری برسد و لیاقت انسانها یک زندگی فاسد است و تنها دلیل بخشش انسانها فداکاری مسیح و رحمت خداوند است.
در دین یهودیت سرنوشت در بخشی شباهت به سرنوشت آیینهای شرقی دارد چرا که تأکید شده است که هر عملی نتیجهای درخور خود را خواهد داشت. علاوه بر آن، اعمال انسانها باعث تغییر رفتار خداوند با آنها خواهد شد. اما نکته قابل توجه اینجاست که تفاوت بارز مسیحیت و یهودیت با آیینهای شرقی نقش انسان در تغییر سرنوشت و همچنین حضور پر اهمیت خداوند است. در حالی که سرنوشت در هندوییسم، بوداییسم و تائوییسم امری غیرشخصی است در مسیحیت و یهودیت شخص نقش پررنگتری دارد و میتواند از طریق توبه و ابراز پشیمانی سرنوشت خود را تغییر دهند. مثلاً یهودیان در روز بخشش گناهان(یوم کیپور) معتقدند میتوانند خود و قضاوت خداوند را تغییر داده و روند قبلی زندگی خود را شکسته و روند جدیدی ایجاد کنند. علاوه بر مسئله توبه خداوند در مسیحیت و یهودیت نقش فعال و شخصی مهمی در سرنوشت دارد، چنانکه از ابتدای خلقت انسان داشته است.