کیوسک عدالت؛ سلفی‌ها در کشورهای شمال آفریقا جولان می‌دهند

 

به گزارش بی بی سی عربی برای ورود به این کیوسک باید مراجعه کنندگان ابتدا از گنجه ای مملو از لباس های زنانه می گذشتند. قاضی که نه دفتری داشت و نه صندلی ای در انتهای کیوسک نشسته بود. او به مسایل و شکایات مطرح نظری می افکند و فورا حکم را صادر می کرد. این کیوسک قضایی در شهر بنزرت تونس چنان شهرتی به هم رساند که برای مقامات این کشور تبدیل به یک چالش بزرگ شد. کیوسک را فردی به نام عبدالسلام شریف اداره می کرد که با صدایی آرام سخن می گفت و مدعی بود احکامی را که صادر می کند همه مبتنی بر شریعت اسلامی است.

 

برای مثال خانمی شیک پوش می آمد و از او می خواست که نگذارد همسرش او را طلاق داده و به سراغ زن دیگری برود. یا مثلا نوجوانی به او مراجعه می کرد و می گفت دو نفر تلفن همراهش را دزدیده اند. حتی گاهی اوقات افراد پلیس به سراغ عبدالسلام می رفتند تا از عدالت او بهره ای ببرند. یک بار پاسبانی آمد و از مستاجرش شکایت کرد که حاضر به ترک اتاقش نبود.

 

در همه این قضایا و مسایلی مشابه آنها، عبدالسلام و همکارانش به سادگی و با سرعت مشکل را حل می کردند. خانمی که آمده بود مقرر شد در ازدواج شوهرش بماند، تلفن سرقت شده نوجوان به او برگردانده شد و مستاجر مجبور شد فورا اسباب و اثاثیه اش را جمع کرده  و اتاق را تخلیه کند.

 

با این حال مقامات دولتی تونس عبدالسلام را یک مشکل می دانستند و در نهایت ماه ژوئن گذشته اقدام به تخریب کیوسک او کردند. از کیوسک عدالت چیزی جز یک مشت آهن قراضه باقی نماند و عبدالسلام نیز به لیبی یا مالی گریخت. او رفت اما تهدیدی که از این بابت متوجه دولت تونس بود به کلی از بین نرفت.

 

با وقوع انقلاب های عربی سلفی ها توانستند به آزادی بی مانندی در تونس، لیبی و مصر دست یابند. آنها هرچند به دنبال اعمال خشونت نیستند و نمی خواهند به این وسیله اعتقاداتشان را ترویج کنند اما گروهی از آنها در تونس با دولت در افتادند و همین مساله به خطری رو به رشد تبدیل شد.

 

ماه سپتامبر بود که گروهی از سلفی ها به سفارت آمریکا در پایتخت تونس حمله کردند. درماه فوریه پلیس سلفی ها را متهم به ترور شکری بلعید یکی از شخصیت های برجسته سیاسی در تونس کرد. یکی دو هفته پیش نیز پلیس سلفی ها را به ترور یک سیاستمدار سکولار دیگر یعنی محمد البراهیمی متهم کرد. گفته شد در ترور این دو نفر از یک نوع سلاح استفاده شده است.

 

با این حال هنوز شهر بنزرت شاهد خشونت ها نبوده است هرچند استعداد آن را دارد. سلفی های داوطلب برای خود نیروهای گشتی تشکیل می دهند و مانند نیروهای یک پلیس غیر رسمی فعالیت می کنند. آنان مردم را به انجام اخلاقیات اسلامی وادار می سازند. دریک مورد سلفی ها مردی را که گفته می شد مشروب خورده است دستگیر کردند و با زنجیر تا می خورد زدند. مرد دیگری به خاطر خوردن آبجو با دوستش در یک اتومبیل از سوی گروهی از سلفی ها به شدت کتک خورده بود. تعدادی با در دست داشتن شمشیر و گفتن الله اکبر به اتومبیل آنها حمله ور شده بودند. همچنین تصاویری ضبط شده که نشان می دهد گروهی از سلفی ها فردی را که فروشنده مواد مخدر بود مورد بازخواست قرار داده و زده اند. آنها گرچه انکار می کنند که او را مورد ضرب و شتم قرار داده اند اما آثار کبودی در بدن او کاملا محسوس است.

 

بنزرت، بندری است در شمال تونس که تا کنون تمدن های زیادی را تجربه کرده است. لیکن سلفی ها در بنزرت و سایر شهرهای تونس این روزها با احتیاط بیشتری عمل می کنند. پلیس می گوید تاکنون 60 نفر را در این شهر دستگیر کرده است. در کل تونس گفته می شود بیش از 2000 نفر از سلفی ها به اتهام های مختلف از جمله استفاده از خشونت بازداشت شده اند.

 

دولت تونس بهار گذشته با ممنوع کردن برگزاری یک کنفرانس از سوی سلفی ها که قرار بود در شهر قیروان برگزار شود حمله مستقیم خود را به سلفی ها آغاز کرد. نیروهای پلیس برای پراکندن سلفی های معترض از گاز اشک آور استفاده کردند و آنها هم به طرف نیروهای پلیس سنگ پرتاب کردند.

 

محمد العروی، سخنگوی وزارت کشور تونس می گوید: «بعد از انقلاب امنیت در کشور سست شد؛ بنابراین ما باید قدم به قدم دوباره این امنیت را که دارد متلاشی می شود تقویت کنیم. بعضی از گروه های تند رو داشتند بر اوضاع مسلط می شدند و ما مجبور شدیم به نحوی رفتار کنیم که دوباره اوضاع سروسامان بگیرد. باید تونس را به تونسی ها برگردانیم».

 

دراین میان اسلام گرایان معتدل یعنی سران حزب حاکم النهضه تلاش می کنند با سلفی ها با احتیاط برخورد کنند. جامعه تونس به نسبت جامعه ای آزاد است و حزب النهضه باید بین سکولارها و سلفی ها نوعی توازن را برقرار کند و گرنه ممکن است مثل اخوان المسلمین مصر حکومتش سرنگون شود.

 

شهر بنزرت به لحاظ تمدنی و تاریخی مکان مناسبی برای سلفی ها نیست اما وجود مناطق فقیرنشین و محروم اجتماعی زمینه را برای گسترش اعمال سلفی ها مهیا می سازد. ابراهیم الطرابلسی که یک سلفی جوان بوده و مشغول لباس فروشی است می گوید: «تونس دارد همین طور غرق می شود. همه چیز الان ارزان است. فرصت های شغلی بسیار اندک است. خیلی از کارخانه ها بسته شده اند. گردشگری به دلیل نگرانی از تروریسم و خشونت طلبی تقریبا خوابیده است».

 

درمناطق فقیرنشین، سلفی ها اقدام به ایجاد فرصت های شغلی می کنند. برای خود مدرسه می سازند و به نیازمندان کمک رسانی می کنند یا با تشکیل یک سیستم قضایی مستقل و ساده نظر مردم را به خود جلب می کنند.

 

صلاح البدرونی برای مثال یک قهوه خانه دار است که می گوید بعد از اینکه سلفی ها توانستند اموال به سرقت برده اش را دوباره برگردانند او هم سلفی شد. وی الان تلاش می کند علاوه بر چای به مشتریانش توصیه های اخلاقی ودینی هم بدهد.

 

می گوید: «هیج راه برگشتی نیست. ما همچنان درحال پیشرف هستیم. حتی اگر ما نتوانیم کارهای بزرگی صورت دهیم مطمئن هستیم که فرزندان ما این کار را خواهند کرد. اسلام به حرکت خود ادامه می دهد و هیچ کس نمی تواند جلوی حرکت آن را بگیرد.»

 
سال‌ها بود که دیکتاتوری های عرب توانسته بودند گروه های اسلام گرای سلفی و تندرو را مهار کنند. با وقوع انقلاب های عربی که از سال 2011 شروع شد گروه های سلفی زمینه ای برای جولان پیدا کردند تا آزادانه به نشر و گسترش عقاید خود پرداخته و دست به کارهای خارق العاده بزنند. یکی از این کارهای خارق العاده تاسیس یک نظام قضایی جایگزین در یک کیوسک در تونس توسط یک فرد سلفی بود.