امریکایی‌ها دربارۀ دین چه می‌دانند؟

به طور میانگین، هر بزرگسال آمریکایی تنها توانست به کمتر از نیمی از سؤالات مندرج در پرسش‌نامه پاسخ دهد. تعدادی از پرسش‌ها آسان و تعدادی دیگر دشوار بود. اطلاعات دینی آمریکایی‌ها بسته به نوع سؤالات، سطح سواد و گرایش دینی آنها متفاوت بود. یهودی‌ها، آتئیست‌ها، اگنوستیک‌ها و پروتستان‌های اوانجلی و همچنین افراد دارای تحصیلات عالیه و کسانی که با طیف متنوّعی از شبکه‌های اجتماعی دینی در ارتباطند، سطح اطلاعات دینی بالاتری داشتند و در مقابل، سطح اطلاعات جوان‌ترها و اقلّیت‌های نژادی و قومی نسبت به میانگین پایین‌تر بود.

حتّی تعداد زیادی از مردم آمریکا با بعضی از مسائل بنیادیِ دین اسلام آشنایی دارند. از هر ده نفر، شش نفر می‌دانند که «رمضان» یکی از ماه‌های مقدّس مسلمانان است و این که «مکّه» مقدّس‌ترین شهر اسلام و مکانی زیارتی برای مسلمانان است.

اما در مقابل، مردم آمریکا با بعضی از حقایق بنیادی دربارۀ دیگر ادیان جهان از جمله یهودیت، مکتب بودایی و هندوئیسم آشنایی کمتری دارند. برای مثال، تنها سه‌دهم آنها می‌دانند که «شبات» یا «سبتِ» یهودی‌ها از روز جمعه شروع می‌شود و 15% می‌دانند که «وداها» از متون هندوها هستند.

از طرف دیگر، بسیاری از آمریکایی‌ها نمی‌توانند به بعضی پرسش‌ها دربارۀ جمعیت اقلّیت‌های دینی در آمریکا و دربارۀ نقش دین در دولت این کشور پاسخ دهند. برای مثال، اکثر آنها تعداد یهودیان و مسلمانان مقیم در آمریکا را بیش از آنچه که هست تخمین می‌زنند یا نمی‌دانند که یهودیان و مسلمانان هر کدام کمتر از 5% از جمعیت این کشور را تشکیل داده‌اند. در پاسخ به این سؤال که قانون اساسی آمریکا دربارۀ اعتقادات دینیِ مقامات فدرال چه می‌گوید، تنها یک چهارم از آنها توانستند پاسخ صحیحی بدهند (جهت انتصاب هر گونه منصب دولتی، شرکت در هیچ‌‌گونه آزمون دینی نیاز نیست).

بخش اطلاعات دینیِ پرسش‌نامه از 32 سؤال تشکیل شده بود که 14 مورد دربارۀ کتاب مقدّس و مسیحیت، 13 مورد دربارۀ ادیان دیگر، 2 مورد دربارۀ آتئیسم و مکتب اگنوستیک، 2 مورد دربارۀ بزرگی اقلّیت‌های دینی و یک مورد دربارۀ نقش دین در قانون اساسی آمریکا بود.

به طور میانگین، هر پاسخ‌دهنده به 14.2 مورد از 32 سؤال پاسخ صحیح داد، تنها 9% توانستند به بیش از سه‌چهارم سؤال‌ها پاسخ صحیح دهند و کمتر از 1% همۀ سؤالات را به درستی پاسخ دادند.

علاوه بر گرایش دینی افراد، عوامل دیگری نیز در دانش دینی آنها تأثیر دارد. نتایج نظرسنجی حاکی از آن است که سطح سواد ارتباط تنگاتنگی با سطح اطلاعات دینی افراد دارد. به طور متوسّط، فارغ‌التّحصیلان دانشگاه به حدود 7 سؤال بیش از افراد دارای سواد پایین‌تر پاسخ صحیح دادند.

شاید بتوان گفت یکی از دلایلی که یهودی‌ها، آتئیست‌ها و اگنوستیک‌ها بهتر از دیگران به پرسش‌نامه پاسخ دادند این است که هر سه دسته به طور متوسّط از سطح سواد بالایی برخوردارند. هرچند در داخل این سه دسته نیز حتّی کم‌سوادترها هم خوب عمل کردند و این نشان می‌دهد که اعضای این سه دسته به طور کلّی اطلاعات خوبی دربارۀ دین دارند. البته یکی از عوامل مؤثر دیگر نیز شرکت در کلاس‌های ادیان جهان است.

در این نظرسنجی مصاحبه‌های کافی با یهودیان، مسلمانان، بودایی‌ها، هندوها و پیروان ادیان دیگر صورت نگرفته بود تا بتوانیم به ارتباط بین تحصیلات دینی و اطلاعات دینی در میان آنها پی ببریم.

عامل تأثیرگذار دیگر میزان ارتباط افراد با پیروان دیگر ادیان جهان و تنوّع شبکه‌های اجتماعی‌ای است که در آنها فعالیت دارند. کسانی که با پیروان یک گروه خاص آشنایی دارند، معمولاً پاسخ‌های صحیح‌تری به آن دسته از پرسش‌ها می‌دهند. از طرف دیگر، کسانی که نسبت به پیروان یک گروه خاص احساس منفی دارند، معمولاً به سؤالات مربوط به آن دین پاسخ غلط می‌دهند.

منبع: مؤسسه تحقیقاتی پیو