نظرسنجی پیو دربارۀ ورود شخصیت‌های مذهبی به عرصۀ سیاست در ایران
براساس نظرسنجی‌ای که مؤسسۀ پژوهشی در سال 2012 انجام داده تنها 40% از مردم ایران معتقدند که چهره‌های مذهبی باید وارد حوزۀ سیاست شوند و مناصب مهمّ سیاسی کشور را اختیار کنند. 26% دیگر نیز می‌گویند چهره‌های مذهبی باید در حوزۀ امور سیاسی از قدرت و نفوذ نسبی برخوردار باشند. حال آن که از هر ده نفر، سه نفر (11%) معتقدند که چهره‌های مذهبی اصلاً نباید در حوزۀ سیاست ورود کنند.
از هر ده ایرانی، تنها چهار نفر بر این باورند که چهره‌های مذهبی باید از قدرت و نفوذ بالایی در حوزۀ امور سیاسی کشور برخوردار باشند. به طور کلّی، جوان‌ترها کمتر موافق آنند که شخصیت‌های مذهبی قدرت و نفوذ بالایی در امور سیاسی داشته باشند؛ 35% افراد بین 18 تا 34 سال موافق ورود مذهبیون به حوزۀ امور مهمّ سیاسی هستند، حال آن که این رقم در میان افراد بالای 35 سال 46% است.
از انقلاب اسلامی ایران تا به امروز، رهبران مذهبی نقش قابل‌توجّهی در نظام سیاسی ایران ایفا کرده‌اند. نتایج نظرسنجی مؤسسۀ پژوهشی پیو گویای آن است که تقریباً دو سوم مردم ایران (66%) مایلند که شخصیت‌های مذهبی دست‌کم از مقداری قدرت و نفوذ در حوزۀ امور سیاسی برخوردار باشند، حال آن که از هر ده نفر، سه نفر (19%) معتقدند این نفوذ باید کم باشد و 11% نیز به‌کلّی مخالف ورود مذهبیون به عرصۀ سیاست هستند.
وقتی از مردم ایران پرسیده شد که قوانین فعلی این کشور تا چه اندازه با قانون شرع همخوانی دارد، از هر ده ایرانی، چهار ایرانی (37%) سطح مطابقت را بالا خواندند و اکثریت نسبی (45%) این مطابقت را تقریباً خوب دانستند. 10% از مردم ایران معتقدند که قوانین حاکم بر کشور مطابقت چندانی با قانون شرع ندارد و 3% نیز این مطابقت را صفر یا بسیار ناچیز خواندند. از بین 13درصدی که معتقدند قوانین کشور مطابقت چندانی با قانون شرع ندارد، 78% بر این باورند که قانون شرع باید در کشور پیاده شود.
از دیگر دستاوردهای حائزاهمیت نظرسنجی آن بود که اکثریت قریب به اتّفاق مردم ایران (83%) خواستار اجرای قانون شرع هستند، اما تنها 37% آنها معتقدند که قوانین فعلیِ کشور تا حدّ زیادی تابع قانون شرع است. 15% نیز مخالف اجرای قانون شرع هستند.
-
افراطی‌گری و کشمکش‌های مذهبی
اکثر مردم ایران چندان نگران و دلواپس مسئلۀ افراطی‌گری مذهبی در کشور خود نیستند. از هر ده نفر، سه نفر یا کمتر (28%) تا حدّ زیاد یا متوسّطی نگران افراطی‌گری مذهبی هستند، حال آن که تقریباً نیمی (48%) از مردم اصلاً دغدغۀ گروه‌های افراطی مذهبی را ندارند و معتقدند نیازی به نگران بودن نیست. درصد کمی از مردم ایران (14%) نیز می‌گویند اصلاً در خاک ایران اثری از گروه‌های افراطی و تندرو وجود ندارد.
44% مردم ایران معتقدند سطح تنش‌های موجود میان افراد متدیّن و افرادی که سطح تدیّن و پایبندیِ کمتری دارند، بالا یا متوسّط است. تقریباً یک چهارم ایرانیان (23%) معتقدند سطح خصومت بین شیعه و سنّی در این کشور بالاست. در میان شیعیان که 93% جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند، از هر پنج نفر یک نفر معتقد است که این تنش‌ها سطح بالا یا متوسّطی دارد، اما در میان اقلیت سنّیِ این کشور نیز، 47% چنین باوری دارند.
به طور کلّی، مصاحبه‌های رودررو با 1522 تن از ایرانیان حاکی از آن بود که از نظر اکثر مردم ایران، افراطی‌گری مذهبی مشکلی جدّی در این کشور به شمار نمی‌رود. تنها اقلیت‌ها معتقد بودند که سطح تنش‌ها و تعارضات میان مسلمانانِ پایبندتر و مسلمانانی که سطح تدیّن پایین‌تری دارند، میان گروه‌های مختلف مذهبی و میان شیعه و سنّی بالاست.
-
مردم ایران نظام سیاسی مذهبی را ترجیح می‌دهند
شخصیت‌های مذهبی باید در عرصۀ امور سیاسی…
| از قدرت و نفوذ بالایی برخوردار باشند | 40% |
| از مقداری قدرت و نفوذ برخوردار باشند | 26% |
| قدرت و نفوذ چندانی نداشته باشند | 19% |
| از هیچ قدرت و نفوذی برخوردار نباشند | 11% |
| پاسخ «نمی‌دانم»، یا امتناع از پاسخ | 4% |
اجرای قانون شرع در ایران
| موافق | 83% |
| مخالف | 15% |
| پاسخ «نمی‌دانم»، یا امتناع از پاسخ | 2% |
قوانین حاکم بر ایران تا چه اندازه با قانون شرع مطابقت دارد؟
| بسیار زیاد | 37% |
| تا حدودی | 45% |
| نه چندان | 10% |
| بسیار کم | 3% |
| پاسخ «نمی‌دانم»، یا امتناع از پاسخ | 5% |
(این سؤالات تنها از ایرانیانِ مسلمان پرسیده شد، اما مابقی سؤالات نظرسنجی از تمام مردم ایران پرسیده شد.)
