گاردین: منازعه تاریخی علم و دین افسانه است؛ کلیسا طرفدار مسطح بودن زمین نبوده

با وجود آنکه در بین عمده پژوهشگران دیدگاه مبنی بر عدم وجود منازعه بین دین و علم در حال رشد است، نمی‌توان دیدگاه قدرتمند و پرطرفدار منازعه تاریخی دین و علم و وجود نظریه‌ها و متفکرانی را که بر عدم تطابق دین و علم تأکید می‌کنند رد کرد. نکته عجیب درباره افسانه منازعه این است که بسیاری از شواهد و اسناد مربوط به آن جعلی است. بنابراین علاوه بر غفلت بخش عمده مردم نسبت به تاریخ واقعی، بخشی از اطلاعاتی که آنها دارند نیز نادرست است.

برای مثال این افسانه که کلیسا طرفدار مسطح بودن زمین است بارها رد شده است، اما با وجود تلاش‌های چندصدساله تدوین‌گران تاریخِ علم همچنان این افسانه وجود دارد.

در کنار این افسانه، داستان‌های دیگری نیز وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آنها مجازات یا کشتن دانشمندان توسط کلیسا است.

این در حالی است که هیچ دانشمندی به خاطر عقاید علمی خود به دست کلیسا به قتل نرسیده است. مثلاً برای مدت‌ها این دیدگاه وجود داشت که جوردانو برونو، متفکر دوره رنسانس به دلیل عقاید علمی‌اش توسط کلیسا به قتل رسیده، اما اکنون مدت‌هاست که مشخص شده برونو یک عالم علم غیب بوده است که حمایتش از کوپرنیک نه بر اساس زمینه‌های علمی و نه علت واقعی اقدام کلیسا علیه او بوده است.

در میان همه این موارد فقط حصر خانگی گالیله توسط کلیسا به دلیل آموزه او مبنی بر گردش زمین به دور خورشید حقیقت دارد. با این حال این مورد نیز بیشتر از آنکه نشان‌دهنده ماهیت دیدگاه دین به علم باشد، متوجه شخصیت و عقیده شخص پاپ در آن دوران بوده است.

درست است که در این میان منازعه بین علم و نظریه خلقت به اندازه کافی واقعی است، اما این یک استثناست، نه یک قانون. در اکثر موارد و مسائل دیگر علم و دین در طول تاریخ در کنار هم به خوبی قرار گرفته‌اند.

بنابراین اگر کسی مانند جری کوین می‌خواهد نظریه تکامل را تبلیغ کند، باید دست همکاری به سمت دانشمندان دین‌داری دراز کند که مایل به کمک به او هستند.

مترجم: نفیسه نیکبخت