الازهر، شتاب سکولاریسم و شکاف با حاکمیت مصر

یکشنبه گذشته طرح اصلاح قانون دارالإفتاء مصر به تصویب پارلمان رسید. براساس این طرح دارالإفتاء مصر مستقل از الازهر، مستقیماً زیر نظر هیئت‌وزیران فعالیت خواهد کرد و نحوه انتخاب مفتی (با تفویض آن به رئیس‌جمهور) و شرایط او نیز تغییر خواهد یافت.

احمد الطیب، شیخ الأزهر و نیز نماینده هیئت علمای بزرگ (کبارالعلماء) مصر این طرح را مخالف قانون اساسی مصر و نیز نقض استقلال و نادیده گرفتن اختیارات الأزهر دانسته‌اند که با ایجاد یک‌نهاد موازی دینی منازعات دینی را در آینده تشدید خواهد کرد.

از زمان به روی کار آمدن عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر تاکنون او چندین بار با شیخ الازهر جدال و کشمکش داشته است، در مناسبات دینی مختلف چندین بار از ضرورت «نوگرایی دینی» و حتی «قرآن‌بسندگی و کنارگذاشتن سنت» سخن گفته و الازهر را متهم کرده که با فهم غلط خود از سنت، افراط‌گرایی را ترویج می‌دهد.

این در حالی است که شیخ الازهر بارها از «استراتژی الأزهر در نوآوری دینی» سخن گفته، هر چند محدودیت رسانه‌ای و حملات علیه الازهر مجال را بر او تنگ‌تر و تلاش او را عقیم‌تر کرده است.

الجزیره در این باره نوشت: محمد الضوینی، نماینده الازهر و دبیرکل هیئت عمای بزرگ مصر طی نشست موافقت با اصلاحات قانونی در دارالافتاء اعلام کرد: این قانون نقض ماهیت الازهر است و هر هیئت دینی که تأسیس می‌شود، جزء جدایی ناپذیر از الازهر بوده و شخصی که غیر از این بگوید، با قانون صراحتاً مخالفت کرده است.

وی نسبت به جدایی دارالافتاء از الازهر هشدار داد و افزود: اگر فتنه نهادینه شده و میان الازهر و نهادهای دینی اختلاف ایجاد شود و اجازه بدهیم دارالافتاء از الازهر جدا شود، چیزی جز اختلاف و خطابه‌های متفاوت نصیبمان نخواهد شد.

الضوینی همچنین تأکید کرد: این قانون علاوه بر مخالفت با قانون اساسی مصر تشکیل نهادی موازی با الازهر را در پی خواهد داشت و از حد اختلاف فراتر خواهد رفت.