بسته دموکراتیزه کردن علویان ترکیه و واکنش‌ها

به گزارش دویچه‌وله ترکی، بخشی از این بسته قبل از رسانه‌ای شدن آن در میان مردم و رسانه‌ها دهان به دهان می‌گردد. از آن میان می‌توان به «تبدیل وضعیت جمع‌خانه‌ها به وقفیه» یا «مراکز عقیدتی ـ فرهنگی» و «پرداخت حقوق دولتی به دده‌های علوی» اشاره کرد. 

بخشی از انجمن‌ها و نهادهای علوی عقیده دارند، در تهیه این بسته هیچ مشورتی با علویان صورت نگرفته است. حتی انجمن‌های علوی ساکن ترکیه، اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا با صدور بیانیه‌ای اعتراض خود را نسبت به این مسئله اعلام کردند. در این بیانیه آمده است که دولت ترکیه با این بسته جمع‌خانه‌ها را به «تکیه» و دده‌های علوی را به کارمندان دولت تنزیل داده است.

یکی از امضا کنندگان این بیانه فدراسیون اتحادیه علوی‌های آلمان است. حسین مات رئیس این فدراسیون اقدامات حکومت ترکیه درباره علویان را غیر صمیمانه عنوان کرد و گفت:‌ آک‌پارتی تنها اعلام می‌کند که ما بسته‌ای را در حال آماده کردن هستیم بدون این که با نهادها و انجمن‌های علوی مشورت کرده باشند. اما از محتوای آن هیچ اطلاعی نمی‌دهند. در این میان چگونه می‌توان اعتماد کرد؟ چگونه می‌توان به صمیمیت و صداقت‌شان باور داشت.

حسین مات در انتقاد از پرداخت حقوق به دده‌های علوی گفت: دده‌های علوی این را می‌خواهند که علوی‌گری از صورت حکومت به عنوان یک عقیده و باور پذیرفته شود و جمع‌خانه‌های علویان به عنوان محل عبادت به رسمیت شناخته شود. نهادهایی مثل سازمان دیانت به دلیل مغایرت آن با بنیان‌های لائیسم باید لغو شوند. نگاه دولت به همه باورها و عقاید از جمله علویان و غیر علویان باید یکسان باشد و با همه بی‌طرفانه برخورد کند.

نگاه وقفیه جمع از انجمن‌های مهم علویان متفاوت است. دکتر عزالدین دوغان رئیس انجمن وقفیه جمع و از بزرگ‌ترین رهبران علویان ترکیه گفت: هنوز زود است درباره این بسته سخن گفت. 

وی افزود: ما انتظار داریم از محل بودجه خدمات دینی دولت، سهم علویان نیز لحاظ شود. حکومت از سال 1997 گفته است که می‌خواهد به جمع‌خانه‌ها شخصیت حقوقی بدهد اما تا کنون اتفاقی نیفتاده است. جمع‌خانه‌ها یک ساختمان ساده نیستند. در آن‌جا اعمال عبادی انجام می‌شود. افرادی که خدمات دینی در جمع‌خانه‌ها ارائه می‌کنند بیش از هزار سال است که رهبر مذهبی علوی‌ها، بکتاشی‌ها، نصیری‌ها و مولویه‌ها هستند. آن‌ها همیشه به خاطر رضای خدا کار کرده‌اند. و هیچ اجرتی هم نمی‌گیرند. اما در مقابل این‌ها، کسانی که در مساجد اهل سنت خدمت می‌کنند، به نام مفتی و استاد از سوی دولت برای گذران زندگی خود حقوق ماهانه دریافت می‌کنند. چنین حقی را باید برای دده‌های علوی، بکتاشی و مولویه و نصیری نیز قائل بود و باید آن را به صورت قانون درآورد. 

دوغان هم‌چنین تأکید کرد:‌ باید عقاید علویان در مدارس تدریس شود. برای تدریس این عقاید نیز باید نیروی انسانی متخصص تربیت شود. 

دوغان در پایان تأکید کرد که دولت‌های پیشین ترکیه همواره در انتخابات باری جذب رأی علوی‌ها وعده‌هایی به آنان در زمان انتخابات می‌دادند اما هیچ‌گاه این وعده‌ها عملی نمی‌شد. امیدواریم این بسته دموکراتیزه کردن بتواند بخشی از این وعده‌ها را عملی کند.

 
ماه جاری میلادی مردم ترکیه شاهد رونمایی از یک بسته قانونی جدید دولت ترکیه خواهند بود. بخشی از این پروژه که با عنوان «بسته دموکراتیزه کردن» مطرح شده مربوط به علویان این کشور است.