انتشارات نیلوفر «آیشمن در بیت‌المقدس» را منتشر می‌کند / جنجالی‌ترین اثر هانا آرنت در دست انتشار
کتاب «آیشمن در بیت‌المقدس: گزارشی از ابتذال شرّ»، جنجالی‌ترین اثر هانا آرنت، بزودی با ترجمه ونداد الوندی‌پور توسط انتشارات نیلوفر در ایران منتشر می‌شود.
این کتاب که نخستین بار در سال 1962 منتشر شد گزارشی است از محاکمه آدولف آیشمن، یکی از جنایتکاران نازی در بیت‌المقدس به اتهام دست داشتن در «راه حل نهایی» یا کشتار یهودیان در خلال جنگ جهانی دوم.
آیشمن به طور مستقیم در کشتار یهودیان و فرستادن آنها به اتاق‌های گاز مشارکت نداشت بلکه مسئول انتقال آنها از نقاط مختلف اروپا بویژه اروپای شرقی به اردوگاه‌های مرگ نظیر آشویتس بود.
او که مانند بسیاری دیگر از جنایتکاران نازی در آرژانتین پنهان شده و با هویتی جعلی زندگی می‌کرد در سال 1962 توسط ماموران مخفی اسرائیلی ربوده و به اسرائیل منتقل شد.
هانا آرنت که در آن زمان به عنوان خبرنگار مجله نیویورکر برای پوشش روند محاکمه به دادگاه محلی بیت‌المقدس (اورشلیم) اعزام شده بود با دقتی مثال زدنی و نگاهی انتقادی جلسات دادگاه را زیر نظر گرفت و گزارش تحلیلی آن را در این کتاب به رشته تحریر در آورد.
گزارشی جامع که علاوه بر جلسات دادگاه، دربردارنده جزئیات تاریخی پیشتر منتشر نشده‌ای از سیاست‌های یهودی ستیزانه دولت نازی است.
ونداد الوندی پور مترجم کتاب درباره علت جنجالی بودن این کتاب از زمان انتشار تا امروز به خبرنگار ایبنا گفت: این کتاب نگاهی انتقادی دارد؛ هم به روند محاکمه و هم به اهداف آن.
این خط مشی انتقادی به طور غیرمستقیم از سوی دولت وقت اسرائیل به نخست وزیری بن گوریون و بسیاری از متعصبین یهودی در جراید و رسانه‌های مختلف مورد حمله قرار گرفت به‌طوری که تعدادی از آنها هانا آرنت را که خود یک آلمانی یهودی تبار بود به خیانت به یهودیان متهم کردند.
زیرا آرنت در این کتاب تصریح می‌کند که آدولف آیشمن باید به اتهام جنایت علیه بشریت در یک دادگاه بین‌المللی محاکمه می‌شد نه به اتهام کشتار یهودیان و در اسرائیل.
آرنت اهداف دادگاه بیت المقدس را سیاسی و نه در خدمت عدالت برمی‌شمرد و تاکید می‌کند که آیشمن برخلاف ادعاهای مکرر دادستان که سخنگوی غیررسمی بن گورین در دادگاه است نه یک هیولا که یک فرد مطیع عادی بود که بخاطر قرار گرفتن در سیستم خودکامه هیتلری و نیز نداشتن استقلال رای و عدم درک جایگاه انسانی اش، مرتکب این جنایات عظیم شده است.
در واقع، یکی از مهم‌ترین نکات کتاب این نکته است که آیشمن یک ابله بغایت عادی بود؛ فردی که پیش از پیوستن به حزب نازی، یک نفت فروش سیار بود با سطح هوشی نه چندان بالا که حتی در دادگاه از این که در سیستم نازی به درجه‌ای بالاتر از سرهنگ دوم اس.اس. نائل نشده گلایه می‌کند!
آرنت همچنین علاوه بر اشاره به قوانین تبعیض‌آمیز قوم گرایانه در خود اسرائیل به همکاری روسای شوراهای یهودی با نازی‌ها در راستای شناسایی و دستگیری یهودیان اشاره و از آن انتقاد می‌کند که این هم طبیعتا به مذاق یهودیان متعصب خوش نیامد».
هانا آرنت (1975-1906) که یکی از برجسته‌ترین و شناخته شده‌ترین فیلسوفان سیاسی جهان است کتاب‌های مهمی نظیر «ریشه‌های توتالیتاریسم»، «انقلاب»، «وضع بشر»، «عناصر و خاستگاه حاکمیت توتالیتر»، «خشونت و اندیشه‌هایی درباره سیاست و انقلاب»، «اختیار آزاد» و «وضع بشر» و مقالات بسیاری را به رشته تحریر در آورده است؛ اغلب با مضمون توتالیتاریسم و مواجه انسان با سیستم‌های سیاسی خودکامه.
الوندی‌پور درباره ترجمه حاضر که به زودی از سوی انتشارات نیلوفر پس از اخذ مجوز منتشر می‌شود گفت: «چاپ اول کتاب در بهار سال 1963 منتشر شد و یک سال بعد چاپ دوم آن که برخی موضوعات به آن اضافه شده بود، بخصوص در رابطه با اسامی منابع فکت‌های ارائه شده در چاپ اول.
کتابِ در دست انتشار ترجمه‌ای است از چاپ دوم که توسط انتشارات وایکینگ نیویورک منتشر شد».
ونداد الوندی پور که منتقد فیلم هم هست پیش از این کتاب‌هایی نظیر «دلیجان» (نشر نی)، «از نفس افتاده» (نیلوفر) و «عروس سیاهپوس» (نیلوفر) را ترجمه کرده بود.
