غلبه تشیع مناسکی بر تشیع معرفتی
محسن الویری: غلبه تدریجی و نگران‌کننده تشیع مناسکی بر تشیع فقاهتی و معرفتی و بسته شدن تدریجی باب گفت‌وگو بین ادیان‌ها ضرورت استفاده از الهیات تاریخی را نشان می‌دهد. در حال حاضر تشیع فقاهتی دارد قربانی تشیع مناسکی می‌شود. مناسک‌گرایی افراطی عالم‌گرایی افراطی را هم به دنبال دارد. ما شاهد غلبه تشیع مناسکی هستیم و وقتی این نوع تشیع غالب می‌شود کم‌کم روح معرفتی کنار گذاشته می‌شود. در کنار این شوق مناسکی باید وجوه معرفتی غلبه پیدا کند. الهیات تاریخی به عنوان یک شاخه علمی جا افتاده می‌تواند به این موضوع کمک کند.
محسن الویری در همایش اندیشه منجی‌گرایی از الهیات تاریخ، مهدویت و رستگاری بشر گفت: هرچه در ظاهر تاریخ می‌بینیم، از جمله ظلم و حق‌کشی‌ها در صحنه اجتماعات بشری، با حضور شخصیتی که وعده ظهورش در تاریخ داده شده است روزی به پایان می‌رسد و بشر از تمام رنج‌ها رها می‌شود.
به گزارش ایسنا، در همایش بزرگ اندیشه منجی‌گرایی که امروز شنبه (هفتم فروردین) در پژوهشکده پویافکر در حال برگزاری است. محسن الویری، عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم در سخنرانی با عنوان “الهیات تاریخ و فرجام نیکوی بشر” از ضرورت به کار بردن الهیات تاریخی برای گفت‌وگوی ادیان با موضوع مهدویت و ظهور منجی گفت و اظهار کرد: با توجه به رشد فزاینده و نگران‌کننده درون مذهبی و مناسک‌محور به مساله منجی و ظرفیت اندک این نگاه برای گفتگوی بین مذهبی یا بین تمدنی، انتخاب یک چهارچوب مناسب برای از دست نرفتن فرصت‌های گفتگو ضروری است. «الهیات تاریخ» به عنوان یکی از شاخه‌های الهیات جدید ظرفیت بسیار بالایی برای این موضوع دارد.
وی در توضیح الهیات تاریخی گفت: الهیات تاریخ چهارچوب دانشی بین همه ادیان است و شاخه‌ای از الهیات است که هدف آن بررسی اوضاع تاریخی است که اندیشه‌ها در آن مطرح شده یا تقریر خاصی یافته‌اند. الهیات تاریخی تاریخ قوم خدا در کتاب مقدس و تاریخ کلیسا از زمان مسیح به بعد را مورد مطالعه قرار می‌دهد.
الویری با ارائه توضیحاتی در مورد هدف این الهیات افزود: هدف الهیات تاریخی الزاماً دفاع نیست، هدف فهم است و می‌تواند بررسی انتقادی هم داشته باشد. الهیات تاریخی الهیات پویش است و فرآیندی عملکردی و کاربردی دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم با تاکید بر ضرورت بهره بردن از الهیات تاریخ برای مهدویت خاطرنشان کرد: غلبه تدریجی و نگران‌کننده تشیع مناسکی بر تشیع فقاهتی و معرفتی و بسته شدن تدریجی باب گفت‌وگو بین ادیان‌ها ضرورت استفاده از الهیات تاریخی را نشان می‌دهد. در حال حاضر تشیع فقاهتی دارد قربانی تشیع مناسکی می‌شود. مناسک‌گرایی افراطی عالم‌گرایی افراطی را هم به دنبال دارد. ما شاهد غلبه تشیع مناسکی هستیم و وقتی این نوع تشیع غالب می‌شود کم‌کم روح معرفتی کنار گذاشته می‌شود. در کنار این شوق مناسکی باید وجوه معرفتی غلبه پیدا کند. الهیات تاریخی به عنوان یک شاخه علمی جا افتاده می‌تواند به این موضوع کمک کند.
این پژوهشگر حوزه ادیان بیان کرد: اگر ما آموزه مهدویت را در فرهنگ اسلامی به ویژه با قرائت اهل‌بیت(ع) نگاه کنیم می‌بینیم که این آموزه‌ها با چند الهیات جدید پیوند دارد. ابعاد الهیات مهدویت به ترتیب الهیات رنج، الهیات انتظار، الهیات پایان تاریخ است، الهیات سعادت و رفاه، الهیات جهانی شدن، الهیات امید، الهیات مسیر حرکت تاریخ، الهیات عدالت و الهیات اجتماع است.
