درگیریهای اردوغان و جماعت گولن ترکیه را به کجا میبرد؟
تنش میان اردوغان نخستوزیر ترکیه و حامیان فتحالله گولن رهبر مذهبی تبعیدی با دستگیری برخی از فرزندان وزیران کابینه شدت گرفته است. آیا دعوای دوستان قدیم فقط بر سر انتخابات است و یا ماهیت دیگری دارد؟
دعوای رجب طیب اردوغان نخستوزیر ترکیه و گولن با سرکوبهای پارک گزی استانبول و آغاز بحث بستن مدارس وابسته به فتحالله گولن و همچنین تفکیک جنسیتی در خوابگاههای ترکیه شدت یافت.
اما در این رابطه دستگیری فرزندان معمر گولر وزیر کشور، ظفر چاغلایان وزیر اقتصاد و اردوغان بایراکتار وزیر شهرسازی ترکیه به جرم اختلاس، به این دعواها ابعاد تازهای بخشیده است.
احمد گونآلتای، یکی از مسئولین بخش ترکی دویچهوله که جنگ لفظی گولن و اردوغان را پیگیری میکند، میگوید سلیمان آصلان، رئیس هالکبانک که در رابطه با دور زدن تحریمها به ایران کمک کرده و یک ایرانی به نام رضا ضراب نیز جزو بازداشت شدگان هستند. وی اضافه میکند در دستگیریهای نزدیکان اردوغان، حامیان پرنفوذ فتحالله گولن در ساختار پلیس و قوه قضائیه نقش داشتهاند و این مسئله با انتخابات آتی ترکیه ارتباط دارد.
گونآلتای از بخش ترکی دویچهوله در تحلیل خود میگوید اردوغان علیه گولن موضعگیری کرده است، زیرا به آرای حامیان گولن در انتخابات نیازی ندارد.
گونآلتای پیشبینی میکند به رغم تشدید دعوای نخستوزیر ترکیه با گولن حزب حاکم عدالت و توسعه در انتخابات شهرداریها که قرار است در ماه آوریل ۲۰۱۴ برگزار شود، پیروز خواهد شد. وی دلیل میآورد که مخالفین دولت در وضعیت بسیار دشواری قرار گرفتهاند و حتی قلیچداراوغلو رهبر اصلی مخالفین دست به دامن فتحالله گولن شده است.
برخی دیگر بر این باورند که اپوزیسیون ترکیه برنده اختلافات اردوغان با گولن شده و بخشی از آرای طرفداران گولن را در انتخابات کسب خواهد کرد. حتی انشعاب حزب حاکم عدالت و توسعه هم دور از واقعیت نیست. هاکان شوکور فوتبالیست مشهور ترک و نماینده فعلی مجلس، و پرفسور ادریس بال نمایندگان مجلس از حزب اردوغان که طرفدار فتحالله گولن هستند از حزب حاکم عدالت و توسعه استعفا دادند.
از سوی دیگر رسانههای ترکیه خصومت بین اردوغان و گولن را با انتشار سندی در روزنامه «طرف» هم بیشتر در ارتباط میدانند. طرف با انتشار سندی مدعی شد که اردوغان قصد از میان بردن جنبش مذهبی فتحالله گولن را دارد.
محمد بارانسو، نویسنده سرشناس روزنامه طرف اواخر ماه نوامبر امسال سند محرمانهای مربوط به سال ۲۰۰۴ میلادی منتشر کرد. در این نامه که به امضای اردوغان و عبدالله گل وزیر امور خارجه وقت رسیده بود، شورای امنیت ملی ترکیه آشکارا از دولت خواسته بود تدابیری را برای پایان دادن به فعالیتهای جنبش فتحالله گولن به اجرا در آورد.
اردوغان خبرنگار روزنامه طرف را به افشای اسناد دولتی و خیانت متهم کرد. وی از دستگاه قضایی خواست تا وظیفه خود را در قبال روزنامه طرف انجام دهد. اما ویسل آک وکیل روزنامه طرف نیز اعلام کرد این روزنامه قصد دارد از اردوغان به خاطر سخنان افتراآمیز و ارادهاش برای نفوذ در دستگاه قضایی شکایت کند.
جنگ لفظی اردوغان و گولن به رسانههای نزدیک به دولت و حامیان گولن نیز کشیده شد. روزنامههای نزدیک به دولت از جمله یئنی شفق در روزهای اخیر حملات خود به جماعت گولن را تشدید کردند. این روزنامه از وجود یک گروه وابسته به جماعت گولن در پلیس و قوه قضاییه که قصد سرنگونی اردوغان را دارند سخن به میان آورد.
در مقابل رسانههای وابسته به جماعت گولن از جمله زمان نیز به انتقادهای شدید از دولت اردوغان دست زدند. زمان نوشت: حزب حاکم عدالت و توسعه همانند خودرویی است که در مسیر عکس یک جاده حرکت میکند. این حزب در مسیر اشتباه حرکت میکند ولی فکر میکند که خودروهایی که از مقابل میآیند همگی در مسیر اشتباه هستند.
کارشناسان و بسیاری از رسانههای ترکیه اختلافات به وجود آمده بین اردوغان و گولن را به سود احزاب مخالف ملی و سکولار ترکیه میدانند. امید اوران معاون حزب جمهوریخواه خلق بزرگترین حزب مخالف در مجلس ترکیه روز سهشنبه با تقدیم نامهای به رئیس مجلس ترکیه خواهان پاسخگویی اردوغان در مورد ادعای سوء استفاده مالی فرزندان سه تن از وزرا و خواستار استعفای وی شد.
به گفته کارشناسان، انتخابات آتی ترکیه مهمترین و سرنوشتسازترین رویداد سیاسی ترکیه است و ادامه تنشها بین اردوغان و گولن موقعیت حزب اسلامگرای حاکم را تضعیف خواهد کرد. این نمایش قدرت توسط اردوغان پیش از انتخابات شهرداریها (ماه آوریل ۲۰۱۴)، انتخابات پارلمانی و انتخابات ریاستجمهوری (ماه اوت ۲۰۱۴) بزرگترین چالش او خواهد بود.
منبع: دویچه وله
تنش میان اردوغان نخستوزیر ترکیه و حامیان فتحالله گولن رهبر مذهبی تبعیدی با دستگیری برخی از فرزندان وزیران کابینه شدت گرفته است. آیا دعوای دوستان قدیم فقط بر سر انتخابات است و یا ماهیت دیگری دارد؟