سالگرد گشت ارشاد مدیران؛ مدیر متخلف دستگاه دولتی باید ارشاد شود یا برکنار گردد؟
سیدمحمود کمال آرا (زکریا): ستاد محترم امر به معروف و نهی از منکر باید حد و مرز میزان آسیب اجتماعی را در حد فاصل بدحجابی و تخلف مدیران به وضوح روشن کند. بطور مثال آسیب اجتماعی بدحجابی ممکن است مخاطره آمیزتر باشد، یا آسیب اجتماعی مدیری که از معروفاتِ محول شده در حیطه وظایفش تخطی می‌کند؟ اگر مردم با وعده‌های ساخت میلیونی مسکن و یا ایجاد میلیونی شغل به یک دولت رأی داده‌اند، ایجاد بستر بی اعتمادی در نظام اسلامی و انقلابی توسط یک وزیر یا یک مدیر دولتی، آسیب اجتماعی بیشتری دارد یا عدم رعایت استانداردهای حجاب در آن اداره یا وزارتخانه؟ گشت ارشاد برخورد با بد حجابی را دیده‌ایم؛ گشت ارشاد برخورد با مدیران کجاست؟
«ما گشت ارشاد خواهیم داشت برای مدیران. الناس علی دین ملوکهم.» از این وعدهٔ جناب رئیسی بیش از یک سال می‌گذرد و دغدغه مندان در حوزه امر به معروف و نهی از منکر بیش از گذشته به انجام این فریضه الهی (صرفاً توجه به بدحجابی) دست بکار شده‌اند.
اگر می‌بایست بخش نقد و بررسی چگونگی اجرای امر به معروف و نهی از منکر را به عالمان دینی واگذار کنیم، اما می‌توانیم در خصوص کم و کیف گشت ارشاد مدیران اظهار نظر کنیم و ضمن پرسش‌هایی از ستاد مربوطه، پیشنهاداتی را در بستهٔ نقادانه به دولت محترم ارائه دهیم.
فرض را بر این می‌گیریم که آمران به معروف و ناهیان منکر بازوی کمکی نهادهای نظارتی در ادارات خواهند بود. اولین و مهم‌ترین منکر در نظام اقتصادی جمهوری اسلامی، بانکداری ربوی است. از آنجا که به قول خطیبان جمعه در شهرهای مختلف، برخی تغییرات زیست محیطی، خشکسالی و گرانی و… مربوط به عدم انجام واجبات دینی از سمت مردم می‌باشد، پس ورود پول غیرحلال هم به زندگی مردم می‌تواند دلیلی بر ایجاد اختلال در نزول نعمات خداوند گردد. با این تفاسیر که چرخهٔ بانکی کشور عین منکر است و سفرهٔ امت اسلامی‌را لکه دار و شبهه دار می‌کند، تا بحال چه اقداماتی را این ستاد در این حوزه انجام داده و نتایج اقدامات چه بوده است؟ خاطی اصلی در این منکر مشهود چه شخص یا نهادی است؟
در درجهٔ اول باید به این نکته اشاره کرد که اگر مدیر دولتی تخلف کرد و از اجرای معروفی سر باز زد و یا منکری را عملی کرد، برخورد با این مدیر را به ارشاد باید بسنده کرد؟ یا او مجرم است و می‌بایست بدون رعایت ملاحظات مستقیماً به نهادهای قضایی معرفی گردد؟
مگر می‌شود در یک اداره‌ای، کارمندی را بدلیل عدم رعایت حجاب استاندارد مورد نظر ستاد امر به معروف و نهی از منکر به کمیته انضباطی معرفی کرد و تنبیهاتی را برای وی در نظر گرفت، اما از طرف دیگر مدیری که با اقداماتش به بیت المال مسلمین و جامعه اسلامی لطماتی وارد کرده است و صراحتاً از مسیر قانون منحرف شده را ارشاد کنیم؟
سئوال اصلی اینجاست که آیا آمران به معروف و ناهیان منکر که در حوزهٔ دینی معلوماتی دارند، می‌توانند در حوزه‌های تخصصی ادارات و دستگاه‌های دولتی ورود کنند؟ آیا این افراد صلاحیت علمی، تخصصی و یا تجربی لازم را بمنظور شناسایی معروف و منکر اداری در دستگاه‌های دولتی دارند؟
فرض می‌گیرم در یک نهاد اقتصادی، فعل معروفی رعایت نشد و بودجهٔ تخصیصی در یک زمینهٔ بسیار مهم در حوزهٔ دیگری هزینه شد، حال کدام آمر به معروف یا ناهی منکری قرار است به این مهم پی ببرد و از طرفی توان تشخیص تخلف را دارد؟
آقای رئیس جمهور سئوال افکار عمومی درباره گشت ارشاد مدیران این است که در یک وزارتخانه تخصصی نظیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی، کدام آمر به معروف و ناهی منکری قرار است تخلفات مدیران را (مثلاً در حوزهٔ چگونگی تأمین و توزیع داروی بیماری‌های خاص) تحلیل و بررسی کند و آنان را بعنوان منکر گزارش کند؟
مگر در این کشور قانون نظارت، تحلیل و بررسی و پیگرد به نهادهای مشخصی در دستگاه‌های امنیتی، قضایی و نظارتی واگذار نشده است؟
اگر ستاد امر به معروف و نهی از منکر یک بدحجاب را که با استانداردهای آن ستاد مطابقت ندارد، توسط ضابطین بازداشت و منتقل می‌کند، چگونه است که صرفاً به جمع آوری تخلفات مدیران و گزارش به نهادهای مربوطه بسنده می‌کند؟(به گفتهٔ سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر). مگر وزن حق الناس و حق الله متفاوت نیست؟
تفاوت سطح برخورد در گشت ارشاد مدیران
مراتب امر به معروف و نهی از منکر را عالمان دینی در منبرها و دروس اخلاق، به سه مرحله تقسیم کرده‌اند. چگونه است که برای برخی شهروندان مستقیماً مرحلهٔ عملی اجرا می‌شود، اما برای مدیر متخلف حتی مرحله قلبی (یا قهری یا رفتاری) هم صورت نمی‌گیرد و یا حتی با یک بی تفاوتی یا بی اعتنایی ساده از سوی آمر به معروف و ناهی از منکر مواجه نمی‌شود و از طرفی حتی بعضاً دیده شده به مراتب بالاتر مدیریتی هم دست پیدا می‌کند. گزارشات متعددی در فضای مجازی و در رسانه‌ها در خصوص برخی تخلفات محرز مدیران دستگاه‌ها به گوش می‌رسد، اما ذره‌ای اخم (برخورد قهری و رفتاری در امر به معروف و نهی از منکر) به چهره نهادهای مروج معروفات نمی‌آید؟ مگر می‌شود تخلفی صورت گیرد و گزارش دهندهٔ آن تخلف مورد خشم و غضب قرار گیرد؟
آقایان و خانم‌های ستاد امر به معروف و نهی از منکر، اگر تخلفی صورت گرفت و بجای برخورد با فرد خاطی، با گزارش دهندهٔ آن تخلف (شهروند عادی) برخورد شد، کدام بند قانونی در ادارات و دستگاه‌های دولتی قرار است از آمر به معروف حمایت قانونی کنند؟
آقای رئیس جمهور که همیشه در این یک سال به ولی نعمتان خود اشاره کرده‌اید و آنان را تکریم کرده‌اید، آیا حاضرید مدیران متخلف خود را که توسط ستاد امر به معروف و نهی از منکر به آنان تذکر داده شده و خاطی شناخته شده‌اند، در برابر دوربین‌های تلویزیون بنشانید و پرسنل خبری رسانهٔ ملی درباره تخلفاتشان آنان را مورد پرسش قرار دهند و در نهایت ضمن ابراز پشیمانی از مردم شریف ایران عذرخواهی کنند؟
رهبری در دیدار با مردم قم در سالروز تاریخی ۱۹ دی با صراحت بیان کرده‌اند؛ «باید به وعده‌ها نیز در موعد خود عمل کرد و اگر به هر دلیلی اجرای وعده ممکن نشد، صریح و صادقانه به مردم توضیح داد.» با این مقدمه به‌عنوان نمونه حالا که موضوع ارائه کالا برگ روی هواست، کدام آمر به معروفی قرار است در این حوزه ورود کند؟ مدیر متخلف کیست؟ چه کسی قرار است مواخذه شود و در برابر دوربین‌ها از مردم شریف ایران بابت این تخلف و تخطی از قانون عذرخواهی کند؟
ستاد امر به معروف و نهی از منکر دقیقاً به این پرسش پاسخ دهد که وزن و معیار برخورد با یک تخلف مدیریتی در ادارات چیست؟ چه کسی حدود این تخلف را تعیین می‌کند؟ یک مدیر متخلف دقیقاً با چه مرحله‌ای از مراحل سه گانهٔ اجرای امر به معروف و نهی از منکر مواجه خواهد شد؟ با یک مدیر متخلف بکدام صورت قلبی، زبانی و یا عملی برخورد می‌گردد؟
در مثال دیگر اگر قرار باشد آمر به معروفی در زمینهٔ تورم و گرانی‌های افسار گسیخته، مجریان امر را به معروف دعوت کند، دقیقاً به کدام نهاد مراجعه کند؟ شورای اقتصادی، مشاور اقتصادی، دستیار اقتصادی، وزیر اقتصاد، بانک مرکزی و….؟
گشت ارشاد و مخاطره آسیب‌ها
ستاد محترم امر به معروف و نهی از منکر باید حد و مرز میزان آسیب اجتماعی را در حد فاصل بدحجابی و تخلف مدیران به وضوح روشن کند. بطور مثال آسیب اجتماعی بدحجابی ممکن است مخاطره آمیزتر باشد، یا آسیب اجتماعی مدیری که از معروفاتِ محول شده در حیطه وظایفش تخطی می‌کند؟ اگر مردم با وعده‌های ساخت میلیونی مسکن و یا ایجاد میلیونی شغل به یک دولت رأی داده‌اند، ایجاد بستر بی اعتمادی در نظام اسلامی و انقلابی توسط یک وزیر یا یک مدیر دولتی، آسیب اجتماعی بیشتری دارد یا عدم رعایت استانداردهای حجاب در آن اداره یا وزارتخانه؟
واداشتن مدیران دولتی برای ایجاد رفاه و تأمین معیشت مردم جزء معروفات است. در پایان سئوال اصلی اینجاست که اگر مردم در کمال ادب و احترام تجمعی امر به معروفانه در خصوص مطالبات صنفی (معلمان، ایثاگران، بازنشستگان، کارگران و…) داشته باشند و درخواست‌های بحق خود را مطالبه کنند و در عوض با برخوردهای قهری نهادهای انتظامی و امنیتی مواجه شوند؛ ستاد امر به معروف و نهی از منکر کدام یک از سه گروه زیر را بعنوان وظیفهٔ خود امر به معروف و نهی از منکر خواهد کرد؟
۱_ دستگاه اجرایی را که ولی نعمتان برای تحقق مطالبات خود در برابر آن تجمع کرده‌اند.
۲_نهاد انتظامی و امنیتی را که با ولی نعمتان برخورد قهری کرده است.
۳_ ولی نعمتانی را که حق خود را مطالبه کرده‌اند
