سیدحسن نصرالله؛ رهبری که انتخاب جانشین برای او دشوار است

به گزارش دین‌آنلاین در پی ترور سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، رسانه‌های مختلف به بررسی و تحلیل این موضوع پرداختند. گاردین در گزارشی این به ویژگی‌های شخصیت سیدحسن نصرالله پرداخته و در پایان به این نتیجه رسیده که انتخاب جانشین برای وی دشوار است:

سیدحسن نصرالله در طول بیش از سه دهه رهبری حزب‌الله، پایگاه‌های شخصی پرشوری را تشکیل داد و جنبش شیعه را از طریق چندین تغییر مدیریت کرده و بین نیازهای نقش نظامی‌اش و سیستم‌های جامع اجتماعی‌اش تعادل برقرار کرد، یک بال سیاسی بنا نهاد و بحران‌های مختلفی را که در منطقه بروز کرد، مدیریت کرد. او از طرف حامیانش عضق و محبت و از دشمنانش کینه‌ی تلخی به دست آورد.

نصرالله حدود سال 1960 در خانواده‌ای سبزی‌فروش در یک محله فقیر و مختلط بیروت به دنیا آمد. علی‌رغم افزایش تعدادشان، مردم شیعه لبنان مدت‌ها به لحاظ سیاسی و اقتصادی حاشیه‌نشین شده بودند. نصرالله تحت تأثیر ایدئولوژی‌های جدید اسلامی که در سرتاسر خاورمیانه پخش می‌شد و همچنین یک عالم معتدل ایرانی به نام موسی صدر که به دنبال بسیج شیعه‌ها در لبنان برای کسب نمایندگی بیشتر و منابع بیشتر بود، قرار گرفت. او به جنبش امل پیوست، یک گروه شبه‌نظامی شیعه که پیش از جنگ داخلی وحشتناک لبنان که در سال 1975 آغاز شد، تشکیل شده بود.

چهار سال بعد، آیت‌الله روح‌الله خمینی پس از انقلاب ایران به قدرت رسید. این رویداد زلزله‌ای موجی از انرژی را در جوامع شیعه در سرتاسر خاورمیانه به وجود آورد. نصرالله هنگام تحصیل در یک حوزه علمیه در نجف، شهر مقدس عراق، با {امام} خمینی رابطه نزدیکی برقرار کرده بود، جایی که آن عالم انقلابی در تبعید به سر می‌برد. حدود سال 1981، مانند بسیاری از جوانان دیگر، نصرالله از امل جدا شد تا به دنبال گزینه‌های انقلابی‌تری باشد.

زمانی که اسرائیل در سال 1982 در واکنش به حملات مرزی از سوی شبه‌نظامیان فلسطینی، نیرویی را به لبنان فرستاد، یک ائتلاف از گروه‌های اسلامی با حمایت و هدایت ایران شکل گرفت. نصرالله یکی از نخستین اعضای مشتاق این ائتلاف بود. این ائتلاف تحت نام «جهاد اسلامی» به راه‌اندازی بمب‌گذاری‌های انتحاری گسترده علیه مهاجمان و سپس علیه نیروهای آمریکایی و فرانسوی پرداخت… سه سال بعد، این ائتلاف توسط ایران به سازمانی به نام حزب‌الله، تبدیل شد. در سال 1985، حزب‌الله اعلامیهٔ اصلی‌اش را منتشر کرد و آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی را مورد انتقاد قرار داد و خواستار نابودی اسرائیل شد.

نصرالله در طول نبرد طولانی علیه نیروهای اسرائیلی و نیروی‌های محلی آن‌ها در جنوب لبنان تجربه رهبری کسب کرد. در سال 1992، او پس از ترور سیدعباس موسوی به عنوان دبیرکل جدید جنبش انتخاب شد.

در سال 2000، خروج تحقیرآمیز و آشفته اسرائیل از جنوب لبنان سبب شد حزب‌الله و نصرالله در خاورمیانه و جهان اسلامی به شهرت برسند، با وجود کینه تاریخی مذهبی بین مسلمانان سنی اکثریت و شیعه‌های اقلیت. این پیروزی جایگاه نصرالله را ارتقا داد.

شش سال بعد، سیذ دستور حمله‌ای به مرز مورد منازعه را صادر کرد که به کشته شدن هشت سرباز اسرائیلی و اسارت دو نفر منجر شد. این جنگ کمتر نتیجه‌گرا بود و نصرالله توجهش را به یک استراتژی سیاسی معطوف کرد، که اعتبار ملی‌گرایانه حزب‌الله در لبنان را مورد تأکید قرار داد. سیدحسن به سمت راه‌اندازی نظام مانند نظام اسلامی در ایران پیش نرفت و از تحمیل قوانین محافظه‌کارانه در بخش‌های لبنان که تحت کنترل حزب‌الله بود جلوگیری می‌کرد.

نصرالله در سال 2013 با ارسال هزاران جنگجوی خود به سوریه برای تقویت رژیم بشار اسد موافقت کرد. این اقدام به تغییر تعادل در جنگ داخلی در کشور همسایه کمک کرد

هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد نصرالله می‌دانسته حماس چه برنامه‌ای برای 7 اکتبر داشته، اما او به حملات حماس به اسرائیل با آنچه باید قضاوت خوبی به نظر می‌رسید، واکنش نشان داد. حزب‌الله حمله بزرگی را آغاز نکرد اما شروع به شلیک برخی از ذخایر گسترده‌اش از موشک‌ها و راکت‌ها به سمت اسرائیل کرد تا اعتبار “مقاومت” خود را حفظ کند. نصرالله احتمالاً بر این باور بود که درگیری کوتاه خواهد بود و می‌تواند از تشدید بیشتر جلوگیری کند. در هر دو مورد، او به طور fatal اشتباه کرد.

پیامدهای قتل نصرالله سخت قابل پیش‌بینی است. بدبین‌ها پیش‌بینی می‌کنند که تشدید عظیمی در کار خواهد بود، چون ایران تلاش می‌کند قدرت خود را دوباره به اثبات برساند و انتقام مرگ رهبری را بگیرد که یکی از مهم‌ترین دارایی‌های خارجی‌اش بود. خوش‌بین‌ها ممکن است بگویند که این قتل عملاً یک بازیگر کلیدی را از درگیری حذف کرده و تهران را بازدارنده کرده و راهی برای کاهش، اگر نه پایان، خصومت‌ها باز کرده است.

یافتن هر جایگزینی برای حزب‌الله و ایران بسیار دشوار خواهد بود. حتی بدون حذف معاونان کلیدی توسط اسرائیل در ماه‌های اخیر، هیچ‌کس در این جنبش به اندازه نصرالله از نظر جایگاه منطقه‌ای، تجربه یا نفوذ نزدیک نیست. اکنون روشن است که اسرائیل قادر است اطلاعات حیاتی و به‌موقعی را از دل حزب‌الله جمع‌آوری کند و به‌طور مؤثر بر اساس آن عمل کند. امید به زندگی هر دبیرکل جدید احتمالاً بسیار کوتاه خواهد بود.

درگیری در خاورمیانه به نابود کردن بی‌شمار زندگی‌ها ادامه می‌دهد. صحنه‌هایی که از ۷ اکتبر در غزه و اسرائیل به نمایش درآمده، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را به وحشت انداخته و بحران در لبنان و کرانه باختری با شدت بیشتری احساس می‌شود.

همان‌طور که جنگ به مرحله‌ی جدیدی می‌رسد، درک آنچه در حال رخ دادن است و آنچه در پیش است، از همیشه مهم‌تر است.