تعریف تاریخ فرهنگ، آسان؛ تعریف تاریخ فرهنگی اما دشوار

حمایت یک خمینی دیگر از هاشمی رفسنجانی/ سخن مختصر دختر امام، زبان بلند فحاشان را کوتاه کرد/هاشمی بعد از یک دهه تخریب هنوز استوار ایستاده است
روزنامه فرهیختگان، دستور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به معاونت های آن دانشگاه در خصوص «چابک‌سازی و کاهش هزینه‌ها» را به عنون تیتر اصلی برگزیده و با چاپ عکسی از آیت الله هاشمی رفسنجانی، عنوان «دفاع بیت امام از روایت ذخیره انقلاب» را نیز در صفحه اول خود برجسته ساخته است.
در مقدمه گروه سیاسی این روزنامه آمده است: «شاید کسانی که پس از انتشار خاطره آیت‌الله اکبر هاشمی ‌رفسنجانی از توصیه بانو خدیجه ثقفی، همسر امام راحل به او برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۴، فرصت را مناسب دیدند تا رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را به خاطره‌سازی متهم کنند، پیش‌بینی نمی‌کردند که این گفت‌‌‌وگو شاهدان زنده‌ای نیز داشته باشد، وگرنه در هجمه رسانه‌ای به شخصیتی که رهبر فقید انقلاب اسلامی او را «ذخیره انقلاب» خوانده است، احتیاط بیشتری می‌کردند…. چند ساعتی از انتشار این سخنرانی که البته محورهای آزاردهنده دیگری نیز برای چهره‌های تندرو و «دلواپسان» داشت، نگذشته بود که بخش رسانه‌ای آنان دست به کار شد تا محورهای این سخنرانی، خاطره نقل‌شده در آن و البته گوینده آن را به چالش بکشند. مطابق معمول، دفترچه‌های تلفن خبرنگاران این رسانه‌ها گشوده شد، زنگ تلفن همراه چهره‌های دلخواه به صدا درآمد و پرسش‌هایی با مضمون یکسان در میان گذاشته شد تا طرح یک دهه‌ای تخریب آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی دوباره جان تازه‌ای بگیرد.
رسانه‌هایی که برای تخریب رقیب سیاسی و از میدان به‌در کردن آن، مطالب رسانه‌های آمریکایی و نشریاتی را که در سرزمین اشغالی به چاپ می‌رسد، با حسن نیت می‌پذیرند و به اظهارات هر تحلیلگر غربی که همخوان با منافع‌شان باشد، بدون راستی‌آزمایی استناد می‌کنند، این بار از کسی سند خاطره‌اش را مطالبه کردند که جزء معدود چهره‌های انقلابی محسوب می‌شود که خاطرات روزانه خود را ثبت و ضبط می‌کند و تنها به حافظه‌اش اتکا ندارد. در این میان، گرچه یکی ‌دو روز نخست پس از انتشار سخنرانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، عرصه جولان اظهارنظر دلواپسان و دیگر شرکای پرونده تخریب آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بود، در روزهای اخیر این تاخت‌وتاز رسانه‌‌ای بی‌پاسخ نمانده است؛ پاسخ‌هایی که هریک از زاویه دیدی به دفاع از اصالت روایت‌های شاگرد برجسته نهضت امام(ره) می‌پردازد….»

دلواپسان فقط واحدهای تهاجم، توهین، تحقیر، تکذیب، تقبیح، تنبیه و تکفیر را پاس کرده اند
فرهیختگان که در سرمقاله خود با عنوان « موذن بانگ بی‌هنگام برداشت» به قلم احسان مازندرانی نیز به  موضوع هجمه به رئیس مجمع تشخیص مصلحت پرداخته، آورده است: «آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در شرایطی پا به نهمین دهه عمر می‌گذارد که همچنان خبرساز و موج‌ساز است…. منش جریان دلواپس در حمله به شخصیت‌ها و چهره‌های اصیل انقلاب ثابت می‌کند آنها از آیین سیاست ورزی جز تهاجم، توهین، تحقیر، تکذیب، تقبیح، تنبیه و تکفیر نیاموخته‌اند. هر سخن بزرگی از بزرگان نظام با واکنش آنها در رسانه‌ها و سایت‌ها مواجه می‌شود. کار به جایی رسیده که حتی اگر رهبر معظم انقلاب نیز نظری خلاف پندار آنها مطرح کنند، به جای تصحیح مواضع، سکوت می‌کنند و دم نمی‌زنند؛ سپس مکارانه به روش دیگری بر آرای قبلی خود اصرار می‌ورزند.
شماتت نیست اما اگر دلواپسان امروز و حامیان دیروز دولت‌های نهم و دهم انصاف و عدالت را چراغ راه خود می‌کردند پس از قهر یازده روزه رئیس دولت، اختلاس‌های سه هزار میلیارد تومانی، هزار و هفتصد میلیارد تومانی، اختلاس تامین اجتماعی، بابک زنجانی، تحریم‌های بی‌سابقه، تورم و تب هلندی، بی‌اعتمادی عمومی، مدارک تحصیلی جعلی یا از صحنه سیاست کنار می‌رفتند یا در بیانیه‌ای از ملت ایران عذرخواهی می‌کردند….»

نسل قبل شکست خوردند تا ما متحمل آن نشویم/ نسل های قبلی را براساس سخن پیامبر(ص)، بزرگ می داریم
فرهیختگان که عنوان «شکار وارث دیکتاتور» را نیز در صفحه اول خود آورده و با چاپ عکسی از یک جسد، خبر کشته شدن عزت ابراهیم الدوری را منعکس نموده است، در صفحه۲ نیز با عنوان « انتخابات پارلمانی در صدر مصرف پول‌های کثیف» سخنان پنجشنبه شب وزیر دادگستری در برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه دو سیما را پوشش داده است. همچنین در صفحه ۲ این سخن سیدحسن خمینی را منعکس نموده که گفته است: «احزاب کارگاه عبور از گسست‌های نسلی هستند» و ادامه داده است: «اگر یک جمع بخواهد تمام تجربیات نسل قبل را تکرار کند، تا آخر به نتیجه نمی‌رسد؛ انتقاد یک نسل نسبت به نسل قبل از خود و درس گرفتن از شکست‌ها، اتفاق بسیار خوبی است و گسست وقتی پدید می‌آید که آن نسل نخواهد از شکست‌ها درس بیاموزد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که نسل جدید بگوید شکست نسل قبل ناشی از بی‌عرضگی، نیت بد یا ناتوانی او بوده است؛ در حالی که نسل‌های قبل را باید براساس سخن پیامبر(ص) که فرمودند «وقروا کبارکم»، بزرگ بداریم؛ چراکه اگر آنها شکست نمی‌خوردند ما باید متحمل شکست می‌شدیم.»

شاید به جای سیاست بازان؛ اساتید دانشگاه آزاد وصیت‌نامه امام را از بر کنند
این روزنامه در صفحه ۳ که به فعالیت های دانشگاه آزاد اسلامی می پردازد، خبر از برگزاری کارگاه‌های آموزشی درس وصیت‌نامه امام خمینی(ره) برای استادان درس وصیت‌نامه امام خمینی(ره) در واحدهای دانشگاهی و مراکز آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی داده است.
جواد مددی رئیس مرکز فرهنگی- دانشگاهی امام خمینی(ره) ‌و انقلاب اسلامی از همکاری معاونت فرهنگی، اجتماعی و پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی برای اجرای این کارگاه خبر داده و گفته است: «از آنجایی که کانونی‌ترین رسالت مرکز امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی تمرکز بر مطالبات مقام معظم رهبری در جهت تبیین آرا و اندیشه‌های امام خمینی(ره) برای نسل جوان است، بازشناسی منظومه اندیشه‌های امام(ره) برای نسل سوم لازم و ضروری است و در این راستا، افزایش اثربخشی درس وصایای حضرت امام خمینی(ره) در دانشگاه آزاد اسلامی همواره مدنظر اعضای محترم شورای سیاستگذاری این مرکز به‌خصوص رئیس دانشگاه آزاد اسلامی قرار داشته است.»

متخصص حوزه تربیت
روزنامه فرهیختگان که تلاش می کند هر روز بسته پر و پیمانی برای علاقمندان حوزه اندیشه ارائه کند، در صفحه «چهره های ماندگار» امروز، نگاهی داشته به آراء و اندیشه‌های دکتر علی شریعتمداری و از وی با عنوان «فیلسوف تعلیم و تربیت» یاد کرده است.
سجاد صداقت که در این یادداشت و ذیل عناوین «روزهای زندگی»، « گسترش فلسفه‌های کلاسیک»، «فلسفه آموزش و پرورش»، «ریشه‌های تربیتی»، «تحقیق و روش تحقیق» و « تربیت از غرب نیامده است»
به مرور زندگی و آرای این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی پرداخته، نوشته است: «اولویت نخست حاکمیت باید اصلاح و تعالی تعلیم و تربیت باشد.» این جمله شاید کلیدواژه اندیشه‌های مردی باشد که عرصه علم و ادب در ایران به او افتخار زیادی می‌کند؛ مردی که تعلیم و تربیت را سرلوحه همه کارهای علمی و اجرایی خویش قرار داده و در طول سال‌های طولانی حضور در فضای آکادمیک ایران بیشترین خدمت را به این عرصه ارائه داده است.»
صداقت ادامه می دهد: «شریعتمداری در یکی از تعریف‌های خود از فلسفه آموزش و پرورش می‌گوید: «فلسفه آموزش و پرورش، به‌کارگیری فلسفه در آموزش و پرورش است و این از رهگذر مقوله‌های فلسفه چون متافیزیک، شناخت‌شناسی و ارزش‌شناسی و دبستان‌های فلسفی چون رالیسم، ایده‌آلیسم و پراگماتیسم است.» او به این مساله که «سنت‌گرایی در آموزش و پرورش در عین حال به حاکم شدن نگرش و روحیه سنت‌گرایان و مقاوم در برابر تغییر و نیز عدم باور به این نکته که تحولات ممکن است سودمند باشد و نیز اینکه گذشته همیشه بهتر از آینده است» اشاره دارد. در ادامه همین بحث شریعتمداری معتقد است «مساله تربیت معلم به‌عنوان یکی از راهبرد‌های ایجاد تحول و تعالی» باید مورد نظر قرار گیرد.»
در آخرین بخش این یادداشت نیز زیر عنوان «تربیت از غرب نیامده است» آمده است: علی شریعتمداری تربیت را تنها وسیله ارائه آموزش‌های دینی، علمی، اخلاقی و… می‌داند و آن را به‌عنوان مفهومی که در جامعه انسانی اهمیت دارد، مطرح کرده و تاکید می‌کند «انبیا هم برای تربیت انسان‌ها آمده‌اند». به همین دلیل است که شریعتمداری همواره بر تربیت معلم، به‌عنوان یک مساله اساسی و مهم یاد می‌کند. شریعتمداری به‌گونه‌ای اساسی با این مساله که تعلیم و تربیت از غرب آمده، مخالفت می‌کند و می‌گوید: «ما در تاریخ اسلام و تاریخ کشورمان مشاهده می‌کنیم که افرادی مانند شهیدمطهری در حوزه تربیت، خوش درخشیده‌اند، پس تعلیم و تربیت جایگاه ویژه‌ای در اسلام و ایران دارد. در جهان اسلام، یک نظام تربیتی که ابعاد مختلف شخصیت انسان را پرورش می‌دهد، وجود دارد.»

حاصل یک عمر معلمی
در همان صفحه و در ستونی دیگر، برخی از آثار علی شریعتمداری معرفی شده است. در این گزارش کوتاه، ذیل عنوان «در جست‌وجوی تربیت» می خوانیم: «حاصل سال‌ها تلاش علی شریعتمداری در عرصه تعلیم و تربیت، تالیف ۲۲ کتاب، ترجمه شش کتاب و تالیف ۷۰ مقاله بوده است. او در طول سال‌های فراوان فعالیت خود توانسته است در زمینه‌های متعدد تعلیم و تربیت و نسبت آن با مقولات گوناگون به تالیف و ترجمه کتاب و مقاله اهتمام ورزد. در ادامه نگاهی کوتاه به برخی از این آثار خواهیم داشت:
کتاب «اصول فلسفه تعلیم و تربیت»
در اثر حاضر، مفاهیم اصولی و پاره‌ای از نظریات اساسی درباره تعلیم و تربیت و نیز فلسفه و ماهیت تربیت از دیدگاه مکاتب مختلف فکری و اعتقادی تبیین شده است. «اصول تعلیم و تربیت با توجه به تحقیقات روانشناسی، جامعه‌شناختی و نظریات مربیان بزرگ»، «مفهوم فلسفه»، «فلسفه تعلیم و تربیت»، «مسائل اساسی فلسفه تعلیم و تربیت»، «ایده‌آلیسم و تعلیم و تربیت»، «رئالیسم و تعلیم و تربیت»، «پراگماتیسم و تعلیم و تربیت»، «اگسیستانسیالیسم و تعلیم و تربیت»، «فلسفه تحلیلی و تعلیم و تربیت»، «فلسفه تربیتی اسلام» و «فلسفه مادی دیالکتیکی و تعلیم و تربیت تبیین مادی» مباحث این کتاب است که طی ۱۳ فصل دسته‌بندی شده‌اند.
کتاب «روشنفکر کیست؟»
نگارنده در این کتاب، ضمن بررسی و ارزیابی پدیده «روشنفکری» قصد دارد چهره روشنفکر مطلوب را نشان دهد. به تصریح نگارنده، هدف از نگارش این کتاب روشن کردن فعالیت‌ها، هدف‌ها و خصوصیاتی است که روشنفکر می‌تواند از مطالعه فلسفه به آنها توجه کند. روشنفکر می‌تواند این‌گونه امور را بشناسد و سپس فعالیت‌ها را به معرض اجرا درآورد، روش‌ها را در برخورد با مسائل اتخاذ کند، هدف‌ها را در زندگی روزمره خود حاکم قرار دهد و خصوصیات را در رفتار یا طرز تفکر خود منعکس سازد.
کتاب «نقد و خلاقیت در تفکر»
نگارنده در این کتاب بر آن است اهمیت، ماهیت و مراحل تفکر انتقادی و پرورش خلاقیت در نوجوانان و جوانان را شرح دهد. وی به همین منظور ابتدا به مسائل مربوط به تفکر اشاره می‌کند؛ سپس ویژگی‌های افراد آفریننده (خلاق) را به اختصار توضیح می‌دهد. او در ادامه، ویژگی‌های تفکر انتقادی (تحلیل زبان و فکر، انتقاد و ارزیابی، سیر عقلانی، فهم عمیق، سعه‌صدر، وحدت رویه و…) و ابعاد ذهن فلسفی (جامعیت، تعمق، و قابلیت انعطاف) را شرح و بررسی می‌کند.
کتاب «پرورش تفکر بنیادی»
شریعتمداری در این کتاب معتقد است استفاده انسان از قوای مختلف وجودی‌اش و نیل به سعادت حقیقی و راستین، نیازمند شناخت معیارهای الهی و عمل مبتنی‌بر آن است، بر این اساس توانایی تعقل در انسان نهاده شد تا به واسطه آن بتواند اعمال و رفتار خود را براساس مبناهای حقیقی عالم هستی ساماندهی کند. ضمنا تفکر به‌عنوان ابزاری مهم در سیر شناخت انسان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این رو تفکر بنیادی سعی می‌کند تا ضمن تبیین رابطه میان تفکر و تعقل، با ارائه تمارین عملی و کاربردی، توانمندی فرد را در استفاده صحیح از این دو قوه و ارتباط موثر میان آنها فعال کند.»

دیگر عناوین قابل توجه روزنامه فرهیختگان نیز عبارتند از:
یادداشت« تصمیم چالش‌برانگیز پوتین» به قلم فرد کاپلان؛ ترجمه: آرش فرحزاد
یادداشت« کنگره از سر راه توافق کنار می‌رود» به قلم محمدرضا احمدی‌نیا
یادداشت« پیش‌بینی بازار ارز در دو ماه آینده» به قلم غلامرضا دبیری، فعال بازار ارز
یادداشت« جهت‌یابی نرخ تورم در سال ۹۴» به قلم فریبا رحمانی
یادداشت« خاورمیانه افت و خیز قیمت نفت را رقم می‌زند» به قلم صفیه رحمانی
یادداشت«در فیس بوک بمانید» به قلم صدف فاطمی
یادداشت« شوخی سیاه و تجربه‌گری تجملی »، نگاهی به فیلم رخ دیوانه؛ به قلم بهزاد عشقی؛ منتقد
یادداشت« نشان مخصوص شبکه‌های بزرگ»، «هشتگ» چیست و کجا استفاده می‌شود؟ به قلم محسن حسینی
یادداشت« اهمیت بخش اجتماعی وظایف حاکمیتی» به قلم احمد خرم، عضو کابینه اصلاحات و فعال سیاسی اصلاح‌طلب
یادداشت«سیاست داخلی فقط انتخابات نیست» به قلم امیر خجسته، رئیس کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی کشور
یادداشت«راه دراز حل مشکلات داخلی» به قلم علیرضا محجوب، نماینده تهران در مجلس و دبیرکل خانه کارگر
یادداشت« آینده روشن در انتظار صنایع‌دستی» به قلم نسرین نیکنام
یادداشت« تقابل دو مثلث» به قلم الهام کاظمی
یادداشت« رفع مشکلات مترو در گرو تولید داخلی ناوگان » به قلم احمد دنیامالی، عضو شورای شهر تهران
یادداشت« لزوم رعایت حقوق شهروندی و رعایت کرامات انسانی» به قلم عبدالصمد خرمشاهی، وکیل پایه یک دادگستری
گفتگو با نرسی قربان، مشاور سابق اوپک و کار‌شناس حوزه انرژی؛ «اقتصاد بدون نفت قابل دفاع نیست» /سهیلا زمانی
گفتگو با گفت‌وگو با مریوان حلبچه‌ای؛ « روایتگر شباهت‌های دو فرهنگ»/ بهاءالدین مرشدی
گزارش «کوله‌باری از پروژه‌های نیمه‌کاره»، نگاهی به وعده‌های دولت در عرصه سیاست داخلی؛ به قلم زینب نورانیان‌
گزارش تجمع سراسری معلمان، «بی‌اعتمادی، میراث دولت قبل»؛ به قلم مطهره واعظی‌پور
سازوکار جدید طرح استانی شدن انتخابات
افزایش خبرگان از ۸۶ به ۹۹ نفر
کمترین هزینه انتخاباتی۶۰ میلیون تومان است
دولت تفاوت دیپلماسی و ادبیات چاله‌میدانی را نشان داد
ادامه حملات هوایی بی‌نتیجه و پرهزینه عربستان به یمن/ریاض ناتوان از کسب نتیجه
واکنش‌ها به تصمیم جدید دولت روسیه برای ارسال S۳۰۰ به ایران/پــُز روس‌ها، نگرانی غربی‌ها
طرح مجلس برای تعیین‌تکلیف نرخ سود بانکی
اوتیسم جنین‌ها را تهدید می‌کند
افزایش سن ازدواج دختران و پسران
دریافت ماهی ۹ میلیون تومان یارانه با مدارک جعلی
ویکی‌لیکس اسناد سونی را عمومی کرد

پول های کثیف، فیلم رخ دیوانه و سخنان سید در کنار هم
روزنامه اعتماد اولین روز هفته را با عناوین اصلی «پول‌های کثیف؛ هشدار دوباره»، « دیگر نسل جوان را نمی‌شناسیم» و « جهانیان در برابر عربستان بایستند» آغاز کرده و نوشته است که وزیر دادگستری به عنوان دومین وزیر هشدار دهنده در خصوص ورود بودجه‌های فاسد به انتخابات، ابوالحسن داودی به خاطر اکران پرفروش فیلم «رخ دیوانه»و  سیدحسن نصرالله نیز بخاطر سخنرانی مهم خود به صفحه اول آمده اند.

محاسبات راهبری کشوری غلط باشد، نیروی دریایی ما در صحنه خواهد بود/زدن شهرهای عربستان برای انصارالله راحت است
اعتماد در صفحه ۳، با نقل سخنان سردار سلامی جانشین فرمانده سپاه پاسداران از «تسنیم» نوشته است: انصار‌الله توانمندی موشک‌های دوربرد را در اختیار دارد و یمنی‌ها به‌سرعت می‌توانند وارد شهرهای سعودی شوند. در ادامه این خبر می خوانیم: «ارتش عربستان تجربه جنگ ندارد و از ساختارهای محدود برخوردار است اما انصارالله دارای توان موشکی و توان زرهی و از آتش توپخانه برخوردار است. جنگ علیه یمن، چشم‌اندازهای طولانی دارد و عربستان وارد باتلاقی خواهد شد که در آن غرق می‌شود. گزینه‌های متعددی در یمن برای رویارویی با عربستان وجود دارد و چه‌بسا عربستان با حمله به یمن درصدد سرپوش گذاشتن بر بحران‌های داخلی است.»
اما مهم ترین فراز سخنان سردار سلامی در این بخش آمده است؛ جایی که اشاره می کند ایران در خصوص امنیت منطقه ای، همه گزینه ها را آماده کرده است: «ایران توان دریایی دارد که می‌تواند در صورتی که کسی در محاسبات راهبردی خود با آن به خطا برود، واکنش نشان دهد. اینکه گفته می‌شود ما نیروهای انصار‌الله را آموزش داده‌ایم و از آنها حمایت تسلیحاتی به عمل آورده‌ایم واقعیت ندارد. اصلا انصار‌الله نیازی به این چیزها ندارد. انصار‌الله در کنار یک ارتش با ده‌ها سال قدمت قرار دارد. ارتش یمن ظرفیت‌های آموزشی بالایی دارد. از این رو نیازی ندارد که ما به آنها آموزش بدهیم. بنابراین این مطالب اتهامات واهی است. آنها با این‌گونه افتراها می‌خواهند ما را به عنوان عامل ایجاد ناامنی در منطقه معرفی کنند. »

هر چه تعریف تاریخ فرهنگ دشوار نیست، اما تعریف تاریخ فرهنگی و قلمرو و موضوع و روش آن دشوار است
اعتماد در صفحه «سیاست نامه» به گزارش سخنرانی داریوش رحمانیان در نشست تاریخ فرهنگ و تاریخ فرهنگی با عنوان «تاریخ ما در دام قهرمان ‌پروری گرفتار است» پرداخته و در مقدمه ای به قلم محسن آزموده آورده است: «رویکردهای نوین به دانش تاریخ در میان اهالی تاریخ ما سخت ناشناخته و مهجور هستند. غیرمتخصصان ما همچنان تاریخ را تنها در قالب ذکر وقایع و رویدادها و روایت ساده و زمان شناختی (chronologic) رخدادهای بزرگ (جنگاوری‌ها و فتوحات سرداران) می‌فهمند، اهل تاریخ نیز عمدتا به آنچه به زعم خود تاریخ سیاسی می‌خوانند بسنده می‌کنند و در بهترین حالت می‌کوشند تاریخ دولت‌ها را بازگو کنند. این غفلت از تحولات معرفت تاریخی در حالی است که برخی از تجدد ایرانی سخن می‌گویند و مدعی‌اند که با همه کاستی‌ها و کژی‌ها، می‌توان از گونه‌ای از مدرنیته بومی در دست کم یک صد و اندی سال گذشته دفاع کرد. داریوش رحمانیان، عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران اما معتقد است تا زمانی که معرفت تاریخی دگرگون نشود، شرایط آنچه او دموکراسی می‌خواند، نیز پدید نمی‌آید.»
داریوش رحمانیان که سخنان خود را با اشاره به ظهور مباحث جدید در رشته تاریخ در ایران آغاز کرد، بحث خود را فتح بابی درباره مباحث نوظهور تاریخ فرهنگی و تاریخ فرهنگ در ایران خوانده و بر ضرورت تعریف تاریخ فرهنگ و تاریخ فرهنگی و تمایز آنها تاکید کرده است.
اعتماد برای بخش های مختلف این سخرانی، این عناوین داخلی را انتخاب کرده است: «تاریخمند بودن تاریخ»، «تاریخ‌نویسی ما شخص محور است»، « آهنگ شتابناک تحولات تاریخی»، « مورخان فرهنگ کهن»، « در برابر دکارت»، « کشف قاره گمنام تاریخ»، « نیچه و فروید: تبارشناسی و ناخودآگاه»، « رویکرد فرهنگی به تاریخ»، « تاریخ فرهنگی به‌مثابه میان رشته»، « پیشا‌تاریخ علوم»
رحمانیان که معتقد است «نیچه نیای میشل فوکو به‌مثابه متفکری است که در رشد تاریخ فرهنگی بسیار موثر بود و فوکو تبارشناسی خود را کاملا وامدار نیچه است» می گوید: «نیچه مهلک‌ترین ضربه‌ها را به عقل باوری دکارتی و متافیزیک سنتی وارد کرد. او به سادگی می‌گوید که حقیقت خود افسانه است. فلاسفه فکر می‌کنند که حقیقت را دریافته‌اند، در حالی که حقیقتی وجود ندارد که سوژه‌ای استعلایی آن را در یابد. حقیقت از نظر او یافته نمی‌شود بلکه ساخته می‌شود.»
در بخش دیگری از گزارش این سخنرانی می خوانیم: «اگر در قرن هجدهم فردی مثل ولتر ظهور نمی‌یافت که کار مورخ را نه روایت زندگی شاهان که گزارش زندگی انسان‌های عادی می‌دانست، هیچگاه انقلاب‌های سیاسی و اجتماعی به وقوع نمی‌پیوست. ولتر می‌گفت مورخ باید زندگی روزمره و عادی توده‌ها را بررسی کند. تا انقلاب ولتری در تاریخ رخ نداد، انقلاب فرانسه هم به وقوع نپیوست. ابتدا ولتر بود که بوربون‌ها را از تخت عزت پایین کشید و بعد مردم ایشان را در سیاست شکست دادند. انقلاب در فکر تاریخی موجب شد که مردم مهم شوند و آن پارادایم سنتی که تاریخ را اعمال بزرگ بزرگان می‌خواند، دچار بحران شد. این تحول باعث شد که تاریخ فرهنگ اهمیت یابد و مورخان فرهنگ پدید آمدند که از مسائل گوناگون فرهنگ انسانی سخن گفتند و در نتیجه تاریخ ادبیات، تاریخ دین، تاریخ فکر، تاریخ علم و… پدید آمد. کما‌اینکه کسانی که هنوز تحت پارادایم سنتی به تاریخ می‌نگرند، همچنان سخن گفتن از تاریخ مردم را نه تنها بی‌معنا می‌دانند که آنها تکفیر نیز می‌کنند. در ایران در زمینه تاریخ‌نویسی همچنان گرفتار قهرمان‌پرستی هستیم و تاریخ‌نویسی ما همچنان شخص محور است. تا این تحول رخ ندهد، دموکراسی در کشور ما رشد نخواهد کرد. تا زمانی که تاریخ شخص محور و قهرمان باور به تاریخ نپیوندد و توده مردم در تاریخ اصالت پیدا نکنند، دموکراسی حقیقی نشدنی است. تا زمانی که فکر تاریخی در ایران به نحو انقلابی دگرگون نشود، اتفاقی رخ نمی‌دهد.»

تست های غربالگری در عالَم اصول گرایی
اعتماد در صفحه «احزاب» در گزارشی با عنوان «نه باهنر» به نظریه انتخاباتی آیت‌الله مصباح، از قول محمدرضا باهنر می نویسد: «برای انتخابات مجلس صالح مقبول را بر اصلح غیرمقبول ترجیح می‌دهیم»
در مقدمه این گزارش می خوانیم: «صالح مقبول» یا «اصلح نامقبول» تنها جدال الفاظ و واژه‌ها نیست، تفاوت دو نگرش موجود در اردوگاه اصولگرایان است؛ تفاوتی که باعث شده تا راهبردها و تاکتیک‌های سیاسی دوگانه‌ای از دل جریان اصولگرایی در ایام انتخابات متولد شود و حرف و حدیث‌هایی را میان بازیگران سیاسی جناح راست بیافریند. اکثریت گروه‌های اصولگرا برای متحقق شدن اهداف انتخاباتی با طرح مصلحت سیاسی، طرفدار «صالح نامقبول» ‌اند و در این میان جبهه پایداری با رهبری آیت‌الله مصباح‌یزدی با طرح نظریه «اصولگرایی ناب» و با نفی دیدگاه مصلحتی –انتخاباتی دیگر اصولگرایان، سفت و سخت قایل به انتخاب «اصلح نامقبول» بر «صالح مقبول»‌هستند. این اختلاف سلیقه نه تنها باعث شد تا اصولگرایان به وحدت نرسند که تنش‌هایی را هم درون این جناح بر سر طرح «غربالگری اصولگرایی» به دنبال داشت. هرچند راست‌نشین‌های سیاسی پس از عدم موفقیت در انتخابات ریاست‌جمهوری با برگزاری جلسات و همایش‌های وحدت تلاش کرده‌اند تا به تفاهمی درباره این اختلافات برسند و با دعوت آیت‌الله مصباح‌یزدی اعضای جبهه پایداری گامی عملی را برای رسیدن به این هدف برداشته‌اند اما به نظر می‌آید که تفاوت نگرشی میان اصولگرایان درباره «صالح مقبول» و «اصلح نامقبول» معمایی است که اصولگرایان به این راحتی‌ها توان حل آن را ندارند. شاهد مثال این مدعی اظهارات اخیر محمد رضا باهنر، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری در اصفهان است. محمد رضا باهنر در تشریح راهبرد انتخاباتی جبهه پیروان خط امام و رهبری گفته است که «سیاست و اصول ما بر این است که آدم صالح و مقبول را در تمام شهرستان‌ها و استان‌های کشور شناسایی کنیم، آدم صالح بدون مقبولیت اجتماعی و قابلیت رای‌آوری برای انتخابات مجلس مناسب نیست…. این اظهارات محمدرضا باهنر بی‌تردید مخاطبانی به جز آیت‌الله مصباح‌یزدی و گروه پایداری ندارد. آیت‌الله مصباح‌یزدی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری بارها از انتخاب اصلح نامقبول توسط اصولگرایان تاکید کرده و حتی در اظهاراتی شفاف گفته بود: «گاهی باید فرد اصلح – ولو رای‌آوری نداشته باشد – مطرح شود تا حداقل مشخص شود هنوز بین مردم اعتقاد و ایمان به اسلام و انقلاب اسلامی وجود دارد. آیا خوب بود از میان کاندیداهای ریاست‌جمهوری هیچ‌کس حرفی از اسلام و انقلاب نزند و همه به فکر ارزانی اجناس و رفع تحریم‌ها باشند؟ آیا نباید از کسی که ولو رای‌آوری ندارد، اما دغدغه انقلاب و اسلام را دارد، حمایت کرد؟»

فرضا با پول عمره مردم چکارها می توان کرد؟ ۲۰۰هزار متر خانه؛ ۶۴۰۰ تخت بیمارستان؛ ۶کارخانه فولاد یا ۴۰هزار شغل تازه ایجاد کرد
اعتماد در شماره امروز در گزارشی به بررسی میزان ودیعه‌های مردم برای عمره در نزد بانک‌ها پرداخته و ضمن تخمین سود۱۲۸۰ میلیارد تومانی این ودایع در سال گذشته این عنوان را برای گزارش خود انتخاب نموده است است: «بیش از ۶۴۰۰ میلیارد تومان ودیعه حج عمره در بانک‌ها»
سهیل سراییان که در گزارش خود با استناد به سخن علی لیالی، رییس سابق سازمان حج و زیارت در دی ماه سال۱۳۹۰ خبر از ثبت‌نام مجدد عمره در سال ۱۳۹۵ داده است در مقدمه مطلب خود نوشته است: «حج رفتن یا نرفتن، مساله کدام است؟ مساله این است که کسانی که برای سفر حج عمره نزد بانک‌ها ودیعه گذاشته‌اند، نمی‌دانند که این ودیعه‌ها را پس بگیرند یا منتظر باشند تا مجازات مجرمان سعودی انجام شود و دوباره مقدمات سفر به عربستان فراهم شود. براساس آمارهایی که از سازمان حج و زیارت به دست آمده نزدیک به هشت میلیون نفر در نوبت اعزام هستند که با وجود تمام محدودیت‌ها در اعزام زایران، آخرین نفری که ثبت‌نام کرده حدود ۱۶ سال دیگر می‌تواند به حج عمره برود. مردم برای سفر به عربستان نزد بانک‌های ملی و ملت ودیعه‌های ۸۰۰ هزار تومانی گذاشته‌اند.»
در ادامه این گزارش می خوانیم: «سعید اوحدی، رییس سازمان حج و زیارت درباره نرخ سود سپرده‌های حج گفت: در حال حاضر سود سپرده‌های حج و عمره، ۲۰ درصد است؛ اما تلاش می‌شود، سود این سپرده‌ها مطابق با سپرده‌های بلندمدت شود.» با توجه به صحبت‌های نماینده ولی فقیه در سازمان حج و زیارت نزدیک به هشت میلیون نفر در نوبت اعزام به سفر حج عمره هستند که اگر هر کدام از آنها ودیعه‌های ۸۰۰ هزار تومانی گذاشته باشند، رقمی نزدیک به ۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان ودیعه نزد دو بانک ملی و ملت قرار دارد؛ براساس آخرین آمار ثبت‌نام کنندگان در سال ۹۰ که نزدیک به شش میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بودند، ۵/۴۱ درصد مربوط به ثبت‌نام بانک ملت و ۵/۵۸ درصد نیز مربوط به ثبت‌نام کنندگان در بانک ملی است و بیشترین افراد ثبت‌نام کننده در گروه‌های سنی ۴۰ تا ۵۰ سال بودند که ۳۲ درصد آنها خانه دار، ۶ درصد محصل، ۹ درصد کارمند و ۹ درصد نیز دارای مشاغل آزاد بودند. باید به این مساله اشاره کرد که یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر هم از قبل در نوبت حج عمره بودند که در مجموع هشت میلیون نفر می‌شوند.
و اما با میزان ودیعه مردم نزد بانک‌ها برای سفر به حج می‌توان چه کارهایی انجام داد؟
در این گزارش و با استناد به آمار و ارقام مسئولین، تخمین زده شده که با بودجه ودیعه گزاری عمره، فرضا این کارها را می توان انجام داد:
– با این بودجه می‌توان ۲۲۳ هزار و ۷۷۹ خانه ۶۵ متری مسکن مهر ساخت
– با این بودجه می‌توان۶ هزار و ۴۰۰ تخت بیمارستانی مجهز افتتاح کرد
– با این بودجه می‌توان تقریبا می‌توان شش کارخانه فولاد ساخت
– با این بودجه می‌توان۴۰ هزار شغل تازه به وجود آورد
– با این مبلغ می‌توان بودجه یک ساله سازمان بیمه سلامت را پرداخت کرد
– این بودجه معادل هزینه ۸۷۶ هزار و ۷۱۲ دانش‌آموز برای خانواده ها در یک سال است
– این بودجه معادل هزینه دولت برای بیش از سه میلیون دانش‌آموز است

در همین صفحه، مطالبی با عناوین « نظر مراجع تقلید درباره سود سپرده‌های حج»، « ترک‌ها چگونه به حج می‌روند؟» و «نحوه محاسبه سود سپرده‌گذاری عمره» نیز منتشر شده است.

دیگر عناوین قابل توجه روزنامه اعتماد نیز عبارتند از:
سرمقاله « ریشه مشکلات مدیریتی »
یادداشت« عزم دولت به تنهایی کارساز نخواهد بود » به قلم محمدجواد حق‌شناس
یادداشت« پیشنهادهایی برای بانک مرکزی » به قلم علی قنبری
یادداشت« پول‌های کثیف و روند ناسالم رقابت » به قلم آذر منصوری
یادداشت« آفت پول‌های کثیف » به قلم اشرف بروجردی
یادداشت«بحث‌های هر روزه لطمات جدی به اقتصاد وارد می‌کنند » به قلم احمد میرمطهری، اقتصاددان
یادداشت«سود سپرده‌های بانکی باید به ۱۶درصد برسد» به قلم شاهین شایان آرانی،کارشناس ارشد بازارهای مالی
یادداشت«دولت کارآمد دولتی است که ثبات اقتصادی به وجود آورد» به قلم مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی
یادداشت« پیشنهادهایی برای بانک مرکزی » به قلم علی قنبری، معاون وزیر جهاد کشاورزی و کارشناس اقتصادی
یادداشت« تبارشناسی تجدد تاریخی ایران » به قلم آیت وکیلیان
یادداشت« لذت بیمارگونه جزیی از یک کل دیوانه بودن » به قلم مجتبی مقدم
یادداشت« تنفر ما از نژاد‌پرستی » به قلم مجتبا پورمحسن
نگاهی به کتاب «زنان به پیش» نوشته شریل سندبرگ در یادداشت «مسیر دستیابی به موفقیت زنان» به قلم نسرین معروفخانی
ترجمه گفتگوی «آلیس مونرو» مجله «نیویورکر» به بهانه انتشار مجموعه داستان « جان شیرین»؛ دبورا ترایزمن، مترجم: سعید خانجانی‌نژاد
گفتگو با شمس‌الدین خوارقانی، سفیر ایران در آلمان در دولت اصلاحات؛ « افزایش قدرت چانه‌زنی ایران در نتیجه مذاکرات هسته ای »
گفتگو با فرزانه طاهری؛ « در امیدواری انگشت کوچک گلشیری هم نیستم»
گزارش « کاهش نرخ سود بانکی بر سر دوراهی ۲ یا ۴ درصدی »
گزارش « فرار سالانه ۱۵۰ هزار مغز از ایران »
« فرسودگی جسم، سرزندگی جان »، مروری بر ویژگی‌های اجتماعی بافت فرسوده؛ زهرا آزاد
توجه به تهران و هویت تاریخی آن نداریم؛ احمد محیط طباطبایی
هشدارهای وزیر اطلاعات برای ایجاد فضای سالم سیاسی
هشدارهای پنجگانه وزارت کشور به «فرمانداران»
امیر پوردستان: همدلی دولت و ملت مکمل توان نیروهای مسلح است
وعده وزیر خارجه عربستان برای مجازات ماموران فرودگاه جده
اعتراض به عدم برخورد جدی پاکستان با گروه‌های تروریستی
تحقیق و تفحص از مسوولان دوتابعیتی در دستور کار کمیسیون امنیت ملی
طرح استانی شدن انتخابات و افزایش تعداد نمایندگان در مجلس
وزیر نیرو اعلام کرد: احتمال ظهور کانون‌های ناآرام آبی درایران
بیش از دو میلیون سوال از رییس‌جمهور روسیه /پوتین وعده‌های سیاسی – اقتصادی امیدبخش می‌دهد
اسناد جدید ویکی‌لیکس علیه امریکا منتشر شد؛ عملیات جدید آسانژ علیه کاخ سفید
پروژه احمدی‌نژاد برای بازگشت به اردوگاه اصولگرایان
آغاز رسمی کمپین انتخاباتی اصلاح‌طلبان از اصفهان
بزرگداشت آقای بازیگر در شب‌های بخارا؛ « غیبت به دلیل تنگی نفس»