سارا شریعتی: دینی که از اصل خود فاصله گرفته، می‌تواند مهم‌ترین مانع حضور زنان در جامعه باشد

سارا شریعتی: دینی که از اصل خود فاصله گرفته، می‌تواند مهم‌ترین مانع حضور زنان در جامعه باشد
روزنامه شرق در صفحه 6 گزارشی از همایش بررسی موانع مشارکت سیاسی زنان با‌حضور سوسن باستانی، عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا ، هادی خانیکی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و سارا شریعتی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران را منتشر ساخته و از قول آنان به این نکات اشاره نموده است:
 
سوسن باستانی:
– جمهوری اسلامی ایران از لحاظ مشارکت بانوان در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی جزء پنج کشور آخر جهان است.
– زنان روستایی نسبت به زنان شهری فعالیت‌های اجتماعی بیشتری دارند و شاید دلیل آن نبود دیدگاه‌های مختلف درخصوص توانمندی زنان در روستا‌ها و همچنین عدم نظارت‌های ویژه در سطوح پایین‌تر مشارکت باشد.
 
دکتر هادی خانیکی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی:
– مشکل بزرگ ایران به لحاظ فرهنگی فقر فرهنگ گفتگو است.
– اندیشه‌های دکتر شریعتی و تلاش برای نشان‌دادن چهره جدیدی از زن مسلمان نقش مهمی در تغییر جایگاه زن ایرانی ایفا کرده است.
– تسری حجاب به تمامی نقاط کشور، سطح مشارکت زنان را در ایران بالا برده است.
-باید زنانگی هم‌پایه مردانگی قرار گرفته و منزلت یابد.
 
 

در این گزارش، از سخنان دکتر سارا شریعتی زیر عنوان «زن و دین» به عنوان جذاب‌ترین بخش این نشست یاد شده و به این نکات اشاره شده است:
– باید به سطوح مشارکت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، سطح مشارکت دینی را نیز اضافه کنیم زیرا مشارکت زنان در عرصه‌های دینی و مذهبی به‌عنوان یک سنت همواره در جامعه ایران وجود داشته است.
– دین اگر از اصل خود فاصله گرفته و عرف و سنت جای آن را بگیرد، می‌تواند مهم‌ترین مانع حضور زنان در جامعه باشد اما اگر برداشت صحیح از دین ارائه شود، می‌تواند مهم‌ترین عامل مشارکت زنان باشد.
– برداشت بسیاری از زنان مسلمان در جهان از جمله در ایران بر اساس سنت‌ها و باورهای قومی و محلی شکل گرفته اما آنها این باور را به اسلام نسبت می‌دهند و باید فعالان جنبش زنان به‌جای عدم‌ورود به حوزه مباحث دینی به دلیل مناقشه‌آمیزبودن آن، به روشنگری بپردازند.
– مساجد، حسینیه‌ها، مراسم مذهبی و مؤسسات خیریه از مهم‌ترین کانون‌های جامعه‌پذیری زنان است که با هر نوع نگرش دینی حداقل یک‌بار به مجالس مذهبی رفته‌‌ و نوعی مشارکت را در این مجالس تجربه می‌کنند.
 
 
 
فاضل‌میبدی: عقل و اخلاق، اجازه تحقیر چند نیروی ارتش آمریکا را به ما نمی دهد
شرق در صفحه 1 سرمقاله محمدتقی فاضل‌میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با عنوان «ارائه تصویر مخدوش از اسلام و ایران» را به چاپ رسانده و با اشاره به ورود غیرقانونی دو قایق حامل نیروهای آمریکایی به داخل مرزهای آبی ایران، از بازسازی رویداد دستگیری این ملوانان در راهپیمایی ۲۲ بهمن امسال در قم و تهران انتقاد کرده و آن را زیبنده نظام جمهوری اسلامی ندانسته است.
 

نگارنده با طرح این پرسش که «چنین کاری را با کدام منطق سیاسی و دینی می‌توان توجیه کرد؟» نوشته است: «این نوع کارها اگر از روی حسن نیت هم باشد، انقلابی، اخلاقی، دینی و به سود منافع ملی ایران نیست.»
 
میبدی در بخش دیگری از این نوشتار آورده است:
– به‌نمایش‌گذاشتن چنین صحنه‌هایی…. براساس منطق سیاسی اسلام و نحوه برخورد با غیرمسلمانانی که در حال جنگ نیستند، با منطق دینی قابل دفاع نیست و ضعف اخلاقی را نشان می‌دهد.
 
– نگارنده این سطور در مقام دفاع از منطق سیاست در ایالات متحده نیست، بلکه در مقام دفاع اخلاقی و عقلانی از اسلام است که پایه‌های عقل و اخلاق، اجازه تحقیر چند نیروی ارتش یک کشور خارجی را که در حال انجام مأموریت به اشتباه وارد مرزهای ما شده‌‌اند، به ما نمی‌دهد.
 
 
 
ابطحی: جدایی ارتدکس‌ها از کلیسای رم مهم‌ترین اتفاق تاریخی دینی مسیحیان بوده ‌است
 این روزنامه در صفحه 1 یادداشت سیدمحمدعلی ابطحی، رئیس مؤسسه گفت‌و‌گوی ادیان در خصوص «ملاقات تاریخی رهبر کاتولیک‌های دنیا و اسقف اعظم روسیه و ارتدکس » را منتشر ساخته و آن را نشانه ای از برانگیخته شدن توجه جامعه دینی مسیحیت به خطر دین‌زدایی به‌معنای عام آن دانسته است.
 

او ضمن تبریک آشتی بزرگ رهبران ارتدکس و کاتولیک در دوران کم‌شدن معنویت و دین‌باوری جهانی، جدایی ارتدکس‌ها از کلیسای رم را مهم‌ترین اتفاق تاریخی دینی به شمار آورده که مسیحیان شاهد آن بوده‌اند. اختلافی که این دو نحله مسیحیت شرق و غرب را از قرن پنجم میلادی روبروی هم قرار داده است.
 
 
 
رسیدگی به رنج‌های مسلمانان خاورمیانه، بهانه ای برای دیدار رهبران کاتولیک و ارتدکس
روزنامه شرق در صفحه 8 نیز به دیدار تاریخی رهبران کاتولیک و ارتدکس پس از ۱۰ قرن پرداخته و  زیر عنوان «پایان ‌هزاره دوری» نوشته است: «پاپ فرانسیس» رهبر کاتولیک‌های جهان و «پاتریارک کیریل» رهبر کلیسای ارتدکس روسیه بعد از ‌هزار سال با هم دیدار کردند و گفتند: «ما برادریم». اتاق چوبی کوچکی در فرودگاه هاوانا، پایتخت کوبا، میزبان این دیدار تاریخی بود؛ جایی که دو طرف سه ساعت تمام درباره سیاست و دین و جنگ با هم سخن گفتند.
 
شرق در این گزارش از پافشاری مقامات کلیسا بر غیر‌سیاسی بودن این دیدار خبر داده و از «رسیدگی به آزار و اذیت و رنج‌های مسلمانان خاورمیانه در سال‌های اخیر» به عنوان تنها هدف آن یاد کرده است.
 

در بخشی از این گزارش می خوانیم:
«به‌لحاظ تاریخی، کلیسای ارتدکس روسیه همواره روابط نزدیکی با دولت این کشور داشته است و رابطه کیریل و پوتین هم آن‌قدر نزدیک است که رهبر کلیسای ارتدکس پوتین را «معجزه‌ای از سوی خدا» می‌خواند. نزدیکی دو طرف بی‌شک سیاست و دین را در این کشور به هم نزدیک می‌کند و گواه این مدعا هم پشتیبانی کیریل از پوتین در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۲ است، از آن سو هم پوتین بارها دلدادگی‌اش به اسقف اعظم را ثابت کرده است.

در سال‌های اخیر رهبر کاتولیک‌های جهان چندین بار با نمایندگان مختلف کلیساهای ارتدکس ملاقات کرده است؛ اما دیدار با اسقف اعظم کلیسای ارتدکس روسیه برای نخستین‌بار انجام می‌گیرد. به باور یک محقق و تحلیلگر سیاسی، کلیسای ارتدکس روسیه با این دیدار هم‌زمان، هم از سیاست‌های کرملین حمایت کرد و هم در آستانه دیدار نمایندگان ۱۴ کلیسای ارتدکس در ماه ژوئن در یونان تأکید کرده که نقش مهمی در میان کلیساهای مسیحی دارد.»
 
 
 
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی: زبان فرهنگ، مؤثرترین راهکار بازتولید هویت
شرق در صفحه 1 یادداشت «موزه‌ای برای فردا» به قلم سیدرضا صالحی‌امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی را منعکس ساخته و با اشاره به ضرورت انتقال داشته‌های فرهنگی و میراث کهن به‌جامانده از گذشتگان به نسل‌های آینده، از تلاش همکارانش برای در دسترس عموم قرار دادن بخش مهمی از نفایس مکتوب فرهنگ ایران و اسلام در فضایی مناسب خبر داده است.
 

او که زبان فرهنگ را مؤثرترین راهکار بازتولید هویت، ترمیم گسست و خلأ هویتی دانسته، با اشاره به افتتاح «موزه کتاب و میراث مستند» در دهه فجر، نوشته است: «ما امروز نیازمند احیای ایران فرهنگی از طریق توجه به حوزه میراث و تمدن ایرانی و پایبندی به ارزش‌های اسلامی و هویت دینی هستیم تا از حجم آسیب‌ها و مخاطرات پیش‌روی جامعه بکاهیم.»
 
 
 
فاطمه راکعی: نگاه انجمن‌های اسلامی در اوایل انقلاب، نگاهی معاصر به دین بود
این روزنامه در صفحه 2 به روایت حضور و سخنرانی «فاطمه راکعی» در آیین گشایش انجمن اسلامی‌ دانشگاه رازی کرمانشاه پرداخته و در کنار اشاره به دودستگی دانشجویان حاضر در این مراسم، از قول این نماینده مردم در مجلس ششم نوشته است:
 
– من در سال ۶۰ عضو انجمن‌های اسلامی دانشجویی بودم اما چنین دودستگی‌هایی در میان انجمن‌های اسلامی نبود. انجمن‌های اسلامی در آن زمان خود را مروج آرمان‌های انقلاب و اسلام می‌دانستند، اگرچه نگاه ما یک نگاه معاصر به دین بود. اما بعدها گویی سوءتفاهی پیش آمد.
 

– ما به‌عنوان پیرو حضرت امام، خواستیم به اعتراض‌مان درباره رد صلاحیت ها در شورای محترم نگهبان رسیدگی شود اما دیگر قرار نیست آدم‌ها این‌گونه نسبت به هم جبهه بگیرند که حتی یک تظلم و دادخواهی را اهانت برداشت کنند. پس چگونه باید همدیگر را تحمل کنیم و در کنار هم برای پیشرفت کشور بکوشیم؟
 
-پرهیز از جدل و سفسطه و خشونت در لفظ و قلم شعار ماست، باید سعی کنیم نشریه‌هایی داشته باشیم که بخواهیم آرای خودمان را با ملایمت بیان کنیم و از دیگران هم بخواهیم به این آرا پاسخ دهند. انجمن‌ها را سعی کنید یکپارچه کنید.
 
 
 
داعش، درنده‌خو‌ترین فاشیسم
روزنامه شرق در صفحه 11 یادداشت «فاشیسم شرقی» در معرفی کتاب «داعش، خشونت شرقی و نقد فاشیستی» به قلم بختیار علی را به چاپ رسانده و از این پرسیده که ایدئولوژی‌هایی محرک شکل‌گیری این نوع از فاشیسم(داعش) از کجا سر برمی‌آورد؟
 

نگارنده با اشاره به عدم تجهیز متفکران و نویسنده‌های بومی به نظریه‌ها و ابزارهای مفهومی سنت نظری غربی، از زندگی در دل وضعیت تاریخی و فرهنگی‌ به عنوان امتیاز آنها یاد کرده و می نویسد: «در این مقالات، بختیار علی با نقد رویکرد روشنفکران شرقی که داعش را طرحی ازپیش برنامه‌ریزی‌شده‌ می‌دانند، می‌کوشد فرایند‌هایی را آشکار سازد که در نهان، ساختارهای سیاسی و اجتماعی را به پیش می‌برند؛ فرایندهایی که این روشنفکران از آن غافل‌اند.»
 
 نگارنده که معتقد است شباهتی ساختاری بین تمامی اشکال و مظاهر فاشیسم در شرق وجود دارد، داعش را صورتی از فاشیسم دانسته که در ساختار تفاوتی با گونه‌های پیشین خود ندارد، فقط از آنها درنده‌خو‌تر و مخرب‌تر است.

 
نخستین خبرنگار غربی است در قلمرو البغدادی
شرق در صفحه 11 به معرفی کتاب «نگاهی از درون به داعش» پرداخته که سفر خبرنگار آلمانی، یورگن تودنهوفر به قلمرو داعش را روایت کرده است.
 
نویسنده در جست‌و‌جوی «حقیقت» داعش، به میان مهیب‌ترین و هراس‌آور‌ترین گروه تروریستی در جهان سفر می‌کند تا گزارشی منصفانه از شیوه‌های زندگی آنها فراهم کند. آنچه موجب اهمیت کتاب است، تلاش نویسنده در شرح کامل جزئیات آنچه تجربه کرده و توصیف دقیق او از خاطراتی است که در این سفر داشته است.
 

در این کتاب نویسنده می‌کوشد با وجود حس نفرت خود از داعش، تصویری واقع‌گرایانه از شیوه‌ زندگی در این مناطق ارائه دهد. توصیفات و تفسیرهای او‌ گاه آمیخته با احساس ترس، خشم، نفرت و نیز حس کنجکاوی است و همین موضوع به جذابیت این اثر می‌افزاید. او نخستین خبرنگار غربی است که تاکنون به چنین سفری رفته و بی‌آنکه گروگان گرفته شود یا کشته شود، از سفر بازگشته است.
 
 
 
دین و روانشناسی
این روزنامه در گزارشی که در صفحه 11 به چاپ رسیده است، کتاب «روانشناسی و دین» نوشته «مایکل آرگیل» را معرفی کرده و با اشاره به تنوع نظام‌های روان‌شناختی دین، به بررسی معنای آن در اندیشه «ویلیام جیمز»، «یونگ» «شلایرماخر» و «ساموئل کینگ» پرداخته است.

در بخش هایی از گزارش شرق آمده است: «کتاب «روان‌شناسی و دین» از آثار جدید و نسبتا کامل در این زمینه است…. علاوه بر نظریات دانشمندان برجسته و سرشناس در حوزه روان‌شناسی، در این کتاب موضوعات دینی امروزی‌تر از جمله شکل و شیوه اجتماعی‌شدن، آثار ادعیه بر فرد و جهان و…. بررسی شده است.»
 

برخی مضامینی که در این کتاب می‌خوانیم عبارتند از: تعارض‌های سنتی بین علم و دین، تعارض‌های جدید بین روان‌شناسی و دین، اجتماعی‌شدن، تغییر کیش، تأثیرات تغییر کیش، دین در سنین مختلف، تفاوت‌های جنسیتی در دین، تبیین تجربه دینی، کهن‌الگوها، شعائر و کاریزما، تأثیر دین بر رفتار، رابطه جنسی پیش از ازدواج، تطور تاریخی اخلاق و دین، بنیادگرایان، دینداری باطنی، تبیین دینداری آمریکایی، حضور در کلیسا و …. »
 
 
 
دیگر عناوین صفحه «اندیشه»:
مقاله «دوازده تز برای تغییر جهان بدون تسخیر قدرت» به قلم جان هالووِی. ترجمه: مهدی امیرخانلو
 
یادداشت «معنای امروزی انقلاب» درباره جان هالووِی
 
«نقد میشل لووی به هالووی»؛ خلاصه ای از مقاله میشل لووی
 
 
 
دیگر عناوین برگزیده «شرق» امروز:
افزایش تقاضا برای سفر به عتبات به دلیل لغو سفر حج/ رئیس سازمان حج و زیارت: امسال ۱۲۰ هزار نفر ایام عید را در کربلا، نجف و کاظمین خواهند بود و این افزایش تعداد زائران به دلیل استقبال مردم کشورمان و همچنین سفرنکردن به عمره شکل گرفته است.
 
جشنواره مد فجر مجوز اجرای زنده ندارد/ مسئول برگزاری یکی از اجراهای زنده هفته مد: مسئولان حوزه مد، درست همانند خود حوزه، تکلیفشان با خودشان روشن نیست و کج‌دارومریز پیش می‌روند./ حمید قبادی، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس: حوزه مد و لباس یکی از عرصه‌های جدید در جامعه ماست که هر رفتار حساب‌نشده و اشتباهی می‌تواند کل اقدامات را زیر سؤال ببرد و به‌همین‌دلیل باید با دقت‌عمل بیشتری جلو برویم.