نخست‌وزیر اسبق لبنان: باید شکاف‌های قومیتی بین شیعه و سنی برداشته شود
شرق در این شماره از مساپل جهان عرب نوشته و با بررسی جایگاه تروریسم اسلامی در ساختار سیاسی-امنیتی پاکستان، از صدمات طاعون به تمدن اسلامی روایت کرده است.
نخست‌وزیر اسبق لبنان: باید شکاف‌های قومیتی بین شیعه و سنی برداشته شود
روزنامه شرق در صفحه 12 برگردان گفتگوی روزنامه الاهرام با «فواد سنیوره» نخست‌وزیر اسبق لبنان را به چاپ رسانده و در مقدمه آن آورده است: «با توجه به تحولات کنونی لبنان و احتمال نخست‌وزیری دوباره «سعد حریری»، رئیس حزب المستقبل و جریان ۱۴ مارس، احتمال دارد دوباره نقش سنیوره در لبنان برجسته شود.»
سنیوره در این گفتگو به این نکات پرداخته است:
– رئیس‌جمهور لبنان درواقع رئیس دولت و نماد وحدت ملی کشور ماست. گرچه او باید یک مسیحی باشد، اما نقش او فراتر از اینهاست.
– مصر در گذشته نقش مهمی در همبستگی عربی داشت… اگر این کشور به مسئولیت‌های قومی خودش عمل کند، این خلأ پر خواهد شد. آن‌وقت ثبات و صلحی را که گروه‌های افراطی از کشورهای عرب ربودند، دوباره بازگردانده خواهد شد. من امیدوارم شیعیان عرب‌تبار هم ما را در تحقق این آرزو یاری کنند.
– حکومت‌های عربی کاری کنند که شکاف‌های قومیتی بین شیعه و سنی برداشته شود. باید کاری کنیم که نزاع‌های سیاسی به نزاع‌های مذهبی تبدیل نشود زیرا اگر جنگ بین شیعه و سنی درگیرد، دیگر امنیتی برای کل خاورمیانه نخواهد بود. این جهنمی فاجعه‌بار است که باید درهایش را هرطور شده بست.
– اعراب توان آن را دارند که اصلاحاتی سیاسی و اقتصادی را در درون شروع کنند. آنها همچنین می‌توانند گفتمان دینی‌شان را اصلاح کنند و چهره درستی را از اسلام ارائه دهند. مؤسسه بزرگ الازهر می‌تواند در این راه کمک‌های زیادی بکند.
– درحال‌حاضر حاشیه‌هایی وجود دارد که یک روشنفکر عرب می‌تواند از آن استفاده کرده و در ازبین‌بردن این حالت رکود فرهنگی اثر بگذارد زیرا این رکود فرهنگی به رکود آگاهی قومی و انسانی انسان معاصر عرب تبدیل شده است.
جداسازی تروریسم اسلامی از ساختار سیاسی-امنیتی پاکستان غیرممکن است
شرق در صفحه 12 یادداشت اردشیر زارعی‌قنواتی با عنوان «تروریسم پاکستانی؛ بخشی از هویت اسلام‌آباد» را به چاپ رسانده و نوشته است: «پاکستان به عنوان کشوری که از زمان جنگ‌های انفصال از هندوستان، براساس منازعات قومی و مذهبی حوزه سیاست را تعریف کرد و در این راستا موقعیت و هویت خود را شکل داد تا امروز، با جامعه‌ای چندقطبی و تقریبا فروپاشیده، با مشکلات بزرگی مواجهه بوده است. به همین دلیل تروریسم بنیادگرا از همان ابتدای تشکیل و استقلال این کشور به یکی از ارکان اصلی قدرت در همزیستی با نهاد ارتش به‌عنوان اصلی‌ترین هژمون قدرت ملی آن‌چنان گره خورده است که فعلا حتی تصور انشقاق در این دوگانه ضددموکراتیک هم خارج از ذهن خواهد بود.»
او معتقد است در ساختار سیاسی-امنیتی پاکستان، تروریسم اسلامی یک عامل «حاشیه» و موقعیت موردی نبوده و وضعیت «متنی» دارد که به‌همین‌دلیل جداسازی آن از ساختار و نهاد قدرت امکان‌پذیر نیست.
نگارنده بر این باور است که هر زمان شرکای گروه‌های ستیزه‌جو در ساختار قدرت بخواهند به هر دلیلی سهم آنان را از کیک قدرت کم کند یا شاخه‌هایی از این طیف را زیر فشار قرار دهد، گروه‌های جهادی نیز قدرت خود را به رخ «شریک قافله و دزد کاروان» هم خواهند کشید.
زارعی‌قنواتی در خاتمه افزوده است: «پاکستان در تجربه تاریخی خود به خوبی می‌داند بازی با کارت تروریسم بنیادگرا یک بازی یک‌طرفه نخواهد بود و هم‌اکنون باید بین «همزیستی در شراکت» یا «گسست» با این پدیده، دست به انتخابی سخت بزند.»
طاعون با تمدن اسلامی چه کرد؟
این روزنامه در صفحه 20 به معرفی کتاب «طاعون و افول تمدن اسلامی» اثر «مایکل والترز دالس» پرداخته و آورده است: «اینکه یک بیماری بتواند سرنوشت یک تمدن را دگرگون کند و آن را دچار افول کند، دست‌کم در نگاه اول امری است حیرت‌آور، شاید به سبب آنکه ما از تاریخ همان چیزی را در نظر داریم که در کتاب‌های درسی بیشتر به ما آموخته‌اند: شرح جایگزینی سلسله‌های سیاسی؛ اما کتاب‌هایی مانند «طاعون و افول تمدن اسلامی» از نوعی دیگر هستند….»
در بخش دیگری از این گزارش می خوانیم: «در تمدن اسلامی، به‌دلیل وجود دست‌کم دو حدیث نبوی درباره طاعون، این بیماری به بحثی کلامی درباره شر و مسئله شرور در خلقت دامن می‌زد: منع ورود به مکان‌هایی که طاعون در آنجا همه‌گیر شده است و اینکه اگر کسی به‌خاطر ابتلا به طاعون بمیرد شهید محسوب می‌شود، محتوای احادیثی است که از پیامبر اسلام درباره این بیماری نقل شده است.»
با توجه به همین ویژگی‌هاست که طاعون می‌تواند مسئله‌ای محوری برای توضیح تمدن اسلامی، دوره‌های آن و درگیری‌های کلامی باشد. از سوی دیگر می‌توان با مطالعه تأثیر این بیماری نشان داد چرا در تمدن اسلامی گاهی برخی از شهرها و مناطق از جمعیت خالی شده‌اند و افول اقتصادی و اجتماعی آن مناطق چگونه ناشی از گسترش این بیماری است.
دیگر عناوین برگزیده «شرق» امروز:
نماینده ولی‌فقیه در سپاه: شنیدیم که گفته‌اند هنر غیرارزشی نداریم؛ یعنی هر فیلم، تئاتر و مجسمه و شعری ارزشی است؛ اما قرآن خلاف این را می‌گوید. تعبیر شیطان به کدخدا تصرف در واژه اعتدال است. شیطان، شیطان است. تعبیر سازش به تعامل هم تصرف در واژه اعتدال است.
