چرا در آلمان اسلام از جایگاه سطح دومی برخوردار است؟
در کشور آلمان دین یک مسئلۀ شخصی و خصوصی نیست. دولت جوامع مذهبی را به منزلۀ نهادهایی دولتی به شمار میآورد و مردم را به شرکت جستن در آنها تشویق میکند. آلمانیهایی که دین خود را کاتولیک، پروتستان یا یهودیت ثبت کردهاند، ملزم به پرداخت مالیات مذهبی هستند که دولت نیز آن را به نهاد دینیِ آنها میفرستد. همچنین گروههای مذهبی مجازند که در مدارس دولتی به آموزش دروس دینی خود بپردازند.
معیارهایی که برای امتیاز دادن به ادیان در آلمان وجود دارد، نشان میدهد که رویکرد این کشور سکولار به دین غلط است. مشکل آلمان با دین اسلام آن است که اسلام واجد معیارهایی نیست که بر کلیساهای مسیحی حاکم هستند.
آلمان کشوری سکولار است، اما روشِ بدنۀ حقوقیِ این کشور برای به رسمیت شناختن ادیان روشی تعصّبآمیز است. ادیان باید براساس استانداردهای دولتی سازماندهی شوند و این استانداردها متناسب با ساختارهای دین مسیحیت وضع شده است.
نتیجه آن بوده که بسیاری از غیرمسیحیان (بهویژه مسلمانان) رابطۀ دولت با گروههای مذهبی را فاقد مشروعیت میدانند. حال آن که چنین نگرشی حاکی از یک دورنمای خطرناک است، زیرا ما اکنون در زمانهای به سر میبریم که برای حفظ صلح اجتماعی، وجود همبستگی ضرورت دارد. در شرایط فعلی که جامعۀ مسلمانان رو به رشد و تعداد ملحدان در حال افزایش است، شاید آلمان دیگر قادر به حفظ روشی نباشد که چندین نسل پیش به وجود آمده و دیگر سودی به حال جامعه ندارد.