مسیحیان قبطی مصر که هستند؟
برایان روهان
مسیحیان قبطی از زمان سفر سنت مرقس، یکی از حواریون مسیح به اسکندریه پدیدار شدند. سنت مرقس ده یا بیست سال پس از نخستین عیدپاک مسیحیان، کلیسای قبطیان را پایهگذاری کرد. این کلیسا بعدها به یکی از ستونهای مسیحیت اولیه تبدیل شد.
این همان راهبردی است که داعش پیشتر در عراق از آن استفاده کرد و شیعه و سنّی را به جان هم انداخت. ظاهراً ایجاد تفرقه میان اهل سنّت و مسیحیان قبطی مصر که تنها 10% از جمعیت 92 میلیونی مصر را تشکیل میدهند و سخت طرفدار السیسی هستند نمیتواند کمک چندانی به تحقّق اهداف داعش کند، اما تأثیری که دارد این است که میتواند احساس امنیت مسیحیان را در این کشور خدشهدار سازد.
بسیاری از قبطیان خود را از نسل مصریان باستان میدانند که اصالت آنها به پیش از اعراب میرسد. قبطیان مصر برای عمل کردن به اعتقادات دینی خود از اختیار و آزادی برخوردارند، اما برای ازدواج کردن با پیروان ادیان دیگر، ساخت کلیسا و تبلیغ دین خود با محدودیتهایی مواجه هستند.
قبطیان نیز همانند کاتولیکها به ده فرمان اعتقاد دارند و به آیینهایی از قبیل غسل تعمید، اعتراف به گناهان و آموزۀ شفاعت قدّیسان عمل میکنند. اما در سال 451 میلادی کلیسای ارتدوکس قبطی بر سر ماهیت مسیح با دیگر مسیحیان دچار اختلافنظر شد و یک انشعاب جداگانه را تشکیل داد. آنها برخلاف کاتولیکهای رومی، اعتقادی به معصومیت پاپ یا وجود برزخ ندارند و حضرت مریم را باکره نمیدانند. کشیشان قبطی از حقّ ازدواج کردن برخوردار هستند. در تقویم قبطیان کریسمس روز هفتم ماه ژانویه است و پیش از آن پیروان این آیین چهل روز روزه میگیرند.
قبطی نامی الصاقی از ریشه تورکی قبطاک به معنای هنرمند می باشد و ژنتیک آنها به پروتورک می رسد یعنی نیاکان تورکتباران مصری و فراعنه مصر از این گروه تورکان می باشند و تورکتبارن .با تشکر از دانش آموختگان دانشگاه باکو حمید حسنقلی