چرا در هند دین و معبدسازی یک تجارت سودآور است؟
موهان گوروسوامی
سال گذشته تعداد توریست‌های خارجی‌ای که به هند آمدند حدود 90 میلیون نفر بود. البته شمار توریست‌های داخلی بیش از 1400 میلیون تن بود و این نشان می‌دهد که بهرۀ اقتصادی حاصل از گردشگری داخلی در هند بسیار بیشتر از گردشگری خارجی است.
نظرسنجی پیو حاکی از آن است که بالغ بر 25درصد مردم هند ظرف چهار، پنج سال گذشته مذهبی‌تر شده‌اند. میانگین خرجکرد مردم برای سفرهای مذهبی نیز در این دوره به بیش از دو برابر افزایش یافت. این روند در میان پیروان ادیان مختلف هند مشاهده می‌شود.
این فعالیت اقتصادی و اشتغالِ حاصل از آن مایۀ خوشحالی است، اما باید دربارۀ تبعات دیگرِ افزایشِ تدیّن در میان مردم هند نیز تأمل کنیم. رشد گرایش به خرافات و دیانت‌های کورکورانه، سلطه‌جویانه و خشونت‌آمیز خطری است که جامعۀ هند را تهدید می‌کند. معبدسازی نیز تجارت پرسودی است و لذاست که عدّه‌ای اماکن عمومی را جهت ساخت معبد غصب می‌کنند. این در حالی است که در هند وقتی تندیس خدایان و دیگر تندیس‌های مذهبی در مکانی بنا می‌شود، دیگر نمی‌توان آنها را تخریب کرد.
اکنون دین‌ورزی به تجارت بزرگی در هند تبدیل شده و دولت‌ها نیز مروّج «گردشگری مذهبی» هستند. در جامعۀ هند یک نوع رقابت ناگفته و ظریف در میان مردم شکل گرفته و همه می‌خواهند به یکدیگر بگویند که اعتقاد من و بت من بهتر از اعتقاد و بت دیگران است.
جواهر لعل نهرو آرزو داشت منطق و روحیۀ علمی بر هندوستان حاکم شود. اما برعکس مردم هند هر روز بیش از پیش از تعصّبات و ایمان کورکورانه پیروی می‌کنند. منشأ بسیاری از ناسازگاری‌های اجتماعی و ایجاد اختلال در نظم عمومی دیانت‌های کورکورانه است.
امروز می‌بینیم که چهره‌های سیاسی هند به جای این که راه درست را به مردم نشان دهند، خود مروّج دیانت کورکورانه هستند. البته سیاستمداران حق دارند خدایانی را که دوست دارند بپرستند، اما نه با هزینه‌ای که از جیب مالیات‌دهندگان می‌رود! مگر این که این کار نیز جزئی از تبلیغات تجاری آنها محسوب شود.
اگر پیامبر و معصومین ( ع) مارا هدایت نفرموده بودند ، ماهم سرنوشتی ما نند گمراهان داشتیم . اکنون باید قدر بدانیم.