با فروپاشی داعش، اتّحاد تشکیلشده علیه آن نیز رو به تضعیف گذاشته است
در بخش جنوبی رود فرات، جایی بین دیرالزور و مرز عراق با سوریه، شهر دورا-اروپوس قرار دارد؛ کلانشهر باستانیای که در آنجا اشکانیان بر سر به دست آوردن قدرت در خاورمیانه با امپراطوری روم درگیر شدند. به نظر میرسد امروز نیز این داستان دارد یک بار دیگر تکرار میشود. با تضعیف داعش، ائتلاف امریکایی بر سر به دست آوردن همان بخش از رود فرات، با ایران و متّحدانش وارد رقابت شده است.
اما در این میان ایران و متّحدانش مثل پیشینیانِ اشکانیشان، دست بالا را دارند. ارتش سوریه مورد حمایت سپاه قدس ایران است و نیروهای شبهنظامیِ شیعی و طایفهای نیز با کمک پوشش هوایی روسیه، بر دیرالزور اعمال فشار میکنند. آنها در شمال به کرانۀ جنوبی فرات رسیدهاند. سربازانی که از پالمیرا آمدهاند نیز بیش از صد مایل بیابان را زیر پا گذاشته و در جنوب به مرز عراق رسیدهاند.
دستآوردهای ایران در جاهای دیگر از این هم چشمگیرتر است. حزبالله که نیروی شبهنظامی و شیعی لبنانی و مورد حمایت ایران است، به خاطر بیرون راندن داعش از خاک لبنان مورد تعریف و تمجید قرار گرفته است. در شمال غرب عراق، نیروهای حشدالشعبی که از حمایت ایران برخوردارند در حال قدرت گرفتن هستند. به گفتۀ موفق ربیعی، مشاور سابق امنیتی عراق، آنها تلعفر را دوباره گرفتهاند و نگهش خواهند داشت. در این صورت آنها با ایجاد یک حائل شبهمرزی و به وجود آوردن سپری در برابر کردها، به افزایش قدرت و نفوذ ایران کمک خواهند کرد.
در بخش جنوبیتر نیز امید امریکا به متوقّف ساختن پیشرفتهای ایران از طریق استان انبار، به ناامیدی تبدیل شده است. یکی از مشاوران نخستوزیر عراق میگوید قراردادی که شرکت امریکایی «الیو» جهت گشتزنی در اتوبان بغداد به عمّان بسته است، اصلاً پیش نمیرود. ولیکن در عوض حشدالشعبی و ارتش عراق جلو خواهند افتاد.
قرار نیست امریکا و ایران مستقیماً با یکدیگر وارد جنگ شوند. امریکاییها پس از سالها رقابت بر سر سوریه، با روسیها بر سر «مناطق عاری از تنش» به توافق رسیدهاند. در عراق نیز امریکا و ایران کمپینهای خود برای مبارزه با داعش را تا حد زیادی هماهنگِ با هم پیش بردهاند. برت مکگورک یکی از مقامات امریکایی دیدارهای متعدّدی با هادی العماری داشته که شاید بتوان گفت قدرتمندترین و ایراندوستترین رهبر حشدالشعبی است. در واقع در مبارزۀ با داعش، شاهد اختلافنظر و ناسازگاری چندانی نبودهایم.
اما همین که این دشمن مشترک از صفحه محو شود، اوضاع نیز تغییر خواهد کرد. به گفتۀ یکی از مقامات عراق، "مادامی که با داعش در حال جنگ هستیم، اهمیتی ندارد که چه کسی بر خاک عراق تسلّط داشته باشد؛ ارتش عراق، نیروهای پیشمرگه یا حشدالشعبی. مهم این است که داعش نباشد. اما به محض این که این مأموریت به اتمام برسد، اوضاع تغییر خواهد کرد."
رهبران کرد در عراق مشغول برنامهریزی هستند تا در ماه سپتامبر یک همهپرسی با موضوع استقلال برگزار کنند؛ البته نه تنها در سه استانی که منطقۀ خودگردان آنها را تشکیل میدهد، بلکه در تمام سرزمینهای موردمناقشهای که در جنگ به اشغال داعش در آمد؛ مثل شهر کرکوک. در مقابل رهبران حشدالشعبی میگویند چنین اتّفاقی هرگز رخ نخواهد داد.