“تنها وجود یک تروریست کافی است”: راهبی بودایی که علیه مسلمانان میانمار نفرتپراکنی میکند
مارلا اوپنهایم
منتقدان آشین ویراتو و شاگردان کتانپوشش میگویند این راهب بودایی با حرفهای نژادپرستانهاش، دیگران را به اعمال خشونت علیه پناهندگان روهینگیایی میشوراند. اما خود او مدّعی است که صرفاً دارد از مردم کشورش محافظت میکند.
ویراتو که مجلۀ تایم به او لقب «سیمای تروریسم بودایی» را داده است در شهر ماندالی و در «صومعۀ ماسوین» مجموعهای مختصّ خود دارد. مراجعانی که سری به این صومعه میزنند، پیش از این که صندلیای برای نشستن به آنها تعارف شود، با دیواری پر از تصاویر خونین و شنیع مواجه میشوند.
این تصاویر عکسهایی هستند از سرهای قمهخورده و اعضای بریده شدۀ بدن، صورتهای ازشکلافتاده و بدنهای مثلهشده که به ادّعای ویراتو (که کوچکترین مدرکی برای حرفش ندارد)، تصاویر بودیستهایی هستند که مورد حملۀ مسلمانان واقع شدهاند.
بعد از دیدن این تصاویر، با میز طویلی مواجه میشویم که روی آن پر از روزنامه است و این نشان میدهد برای شاگردان ویراتو، مطالعۀ روزانه فقط منحصر به خواندن متون معنوی نیست، بلکه مسائل سیاسی را هم دربرمیگیرد.
یکی از دستیاران نارنجیپوشِ ویراتو دوربین فیلمبرداری را روی سهپایه تنظیم میکند و دیگری دوربین نیکونی را که عدسیهای بزرگی دارد آماده میسازد. راهبها بهدقّت این مصاحبه را ضبط میکنند.
ویراتو مردی است با چهرهای ساده و بچّهگانه. این چهره با قدرت فراوانی که ویراتو بر فعّالان ملّیگرای میانمار دارد همخوانی ندارد. او رهبر «جنبش 969» و رئیس «ما با تا»، «سازمان محافظت از دین و نژاد» در این کشور است.
او بر روی یکی از دو صندلی دستهدار که از چوب ساج ساخته شده لم میدهد. دیوار سمت چپ او مملو از تصاویر بزرگی از ویراتو است. ویراتو متّهم به ایجاد جوّ خشونت علیه اقلیت مسلمانان میانمار است. در کشور میانمار گسلهای نژادی و مذهبی روزبهروز پررنگتر میشود. در سال 2012 ویراتو با سخنرانیهای تحریککنندهاش باعث شد در شهر میکتیلا، واقع در مرکز میانمار، شورشهایی علیه مسلمانان آغاز شود. درگیرودار این آشوبها، یکی از مساجد به آتش کشیده شد و بالغ بر صد تن جان خود را از دست دادند.
ویراتو با صدای ملایم و آهنگینی که دارد، ادّعا میکند سخنانش نه نفرتپراکنی است، نه نژادپرستانه؛ بلکه صرفاً هشداری است تا بدین ترتیب از مردم خود محافظت کند. او خونسردانه میگوید: "چیزی که مردم از این هشدارها برداشت میکنند، دیگر تقصیر من نیست."
او میگوید: "من از عزیزانم دفاع میکنم، همانطور که شما هم از عزیزان خودتان دفاع میکنید. من فقط به مردم دربارۀ مسلمانان هشدار میدهم. مثل این میماند که سگی داشته باشید که وقتی غریبهای وارد خانهتان میشود پارس میکند تا به شما هشدار دهد. من هم مثل همان سگ هستم و دارم پارس میکنم."
ویراتو منکر پذیرش مسئولیت خشونتهایی است که در پی خطابههای او درگرفت، اما این ادّعا با گزارش شاهدان عینی در تضاد است. عدّهای دیده بودند که در شورشهای 2013 در ماندالی، راهبان چاقوبهدست در حالی که شلوار جین زیر ردایشان پوشیده بودند از صومعۀ ویراتو بیرون رفتند.
مسلمانان تنها 5% از جمعیت 54 میلیونی میانمار را تشکیل میدهند، اما ملّیگرایانی مثل ویراتو دارند این تفکّر را جا میاندازند که دین اسلام کشور میانمار و آئین بودیسم را در معرض خطر قرار داده است. او منکر این واقعیت است که یک میلیون مسلمان روهینگیایی در کشور او در شرایط بیثبات و پرخطری زندگی میکنند (و بنا اظهار آژانسهای حقوق بشر، ستمدیدهترین مردم روی زمین هستند).
او میگوید: "تنها کافی است یک تروریست در میان آنها وجود داشته باشد. ببینید چه بر سر غرب آمده است. من نمیخواهم این اتّفاق برای کشور من هم رخ بدهد. تمام کاری که دارم انجام میدهم این است که به مردم هشدار میدهم تا مراقب باشند."
ویراتو اضافه میکند که اگر دونالد ترامپ یا نایجل فراژ نیاز به مشورت داشته باشند، او با خشنودی پیشنهادها و دیدگاههای خود را با آنها به اشتراک خواهد گذاشت؛ پیشنهادهایی مثل نفوذ به صفحات فیسبوکِ گروههای اسلامی، موظّف ساختن مدارس اسلامی به ضبط کلاسها و نظارت دولت بر فعالیت مسلمانان در فضای مجازی، از جمله بر ایمیلها. ویراتو مدّعی است که سپاهی مختصّ خود در میانمار دارد که اینترنت را غربال میکنند.
ویراتو دربارۀ اوضاع نابسامان روهینگیاییهایی که در ایالت راخین به سر میبرند اظهار تحقیر و کوچکانگاری میکند. حال آن که قدر مسلّم است مسلمانان روهینگیا به دارو، کمک و مایحتاج اولیۀ انسانی مثل آب تمیز، بهداشت و غذا دسترسی ندارند. روهینگیاییها غالباً از درگیریهای سال 2012 به بعد در اردوگاهها جمع شدند. سکوت رهبر میانمار، خانم آنگ سان سوچی و «اتحادیۀ ملّی برای دموکراسی» در رابطه با وضعیت اسفناک مردم روهینگیا موجب شدّت گرفتن انتقادات شده است.
ویراتو روهینگیاییهای بیخانمان و فاقد ملّیت را مهاجران غیرقانونی میداند؛ این همان دیدگاهی است که دولت آن را منعکس کرده است. او تنها تحت عنوان «بنگلادشیها» به روهینگیاییها اشاره میکند و میگوید واقعیت آنگونه که تصویر میشود نیست.
"اگر چیزهایی که خارجیها میگویند صحت داشت، کمک میکردم، اما خودم بارها از اردوگاهها دیدن کردهام. دلیل این که اجازۀ دسترسی به آژانسهای امدادرسانی داده نمیشود این است که آنها از آوارگان برای پر کردن جیب خودشان استفاده میکنند. بنگلادشیها دارند در مقابل رسانهها تظاهر میکنند. آنها گرسنه نیستند. آنقدر غذا دارند که در مغازههایشان هم میفروشند و حتّی از همدیگر دزدی میکنند."
ویراتو در مقابل این اتّهام که ارتش میانمار به زنان روهینگیا تجاوز میکند خنده سر میدهد و میگوید: "این غیرممکن است، چون بدن آنها بیش از حد چندشآور است."
در خارج از میانمار، عدّهای از خانم آنگ سان سوچی خواستهاند که جایزۀ صلح نوبل خود را پس دهد، چراکه نتوانسته از پس وضعیت نابسامان پناهندگان برآید و به وعدههای خودش در رابطه با حقوق بشر عمل نکرده است.
ویراتو به چهار سرباز که در محوّطه قدم میزنند اشاره میکند و به مزاح میگوید اینها آمدهاند تا دوباره مرا دستگیر کنند. در سال 2003 ویراتو به خاطر مواعظ ضدّاسلامیاش به 25 سال حبس محکوم شد، اما بعد از نه سال از زندان آزاد شد. دلیل حضور سربازها در صومعه صرفاً کمکرسانی به برنامههای ویراتو است.
ویراتو اطمینان دارد که سازمان «ما با تا» قدرت بسیاری در اختیار دارد و ضعیف نخواهد شد. این سازمان نمایندۀ آیین بودیسم در میانمار است و قدرت و نفوذ عمیقی در دولت این کشور دارد.
پشهای از مقابل ویراتو عبور میکند و او موضوع بحث را از لفّاظیهای ضدّاسلامیاش تغییر میدهد و میگوید: "اگر میخواهی بودایی بهتری باشی، نباید پشه را بکشی. بلکه اول از همه باید نسبت به آن احساس دلسوزی داشته باشی. تصوّر کن که پشه به تو احتیاج دارد، چون خانوادهای ندارد که به او غذا بدهد. دوم این که باید سعی کنی خودت را جای او بگذاری."